BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Komisyonumuzun Sayın üyeleri, değerli basın mensupları; hepiniz toplantımıza hoş geldiniz.(x)

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Bildiğiniz üzere Sayın Zemzem Gülender Açanal, Mehmet Ruştu Tiryaki ve Fahrettin Yokuş Komisyonumuz üyeliğinden ayrılmışlardır. Yerlerine gelen yeni üyelerimiz Sayın Cengiz Demirkaya'ya, Ahmet Çelik'e ve Ahmet Şık'a hoş geldiniz diyorum.

Değerli milletvekilleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunun 27'nci Yasama Dönemi ikinci devrenin 2'nci toplantısını açıyorum.

Yeterli çoğunluğumuz vardır.

Gündemimizin ilk sırasında yer alan Başkanlık sunuşları kapsamında sizlere bazı hususlarda bilgi vermek istiyorum.

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - İç Tüzük'ün 35'inci maddesi uyarınca Meclis Başkanlığına yazı yazılarak Komisyonumuzun Genel Kurul'un toplantı saatlerinde de görüşme yapabilmesi için Danışma Kurulundan izin alınmıştır.

İç Tüzük'ün 33'üncü maddesi gereğince Komisyon toplantılarının tam tutanağının tutulması için Komisyon kararına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu hususu oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Komisyon görevlisi kararı imzalamanız için dolaştıracaktır.

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Bildiğiniz gibi, Komisyonumuz insan haklarının ihlale uğradığına dair iddialarla ilgili başvurular almaktadır. Bu başvurulara ilişkin sayısal verileri sizinle paylaşmak istiyorum, verilerimiz 20/07/2020 tarihi itibarıyladır: 27'nci Dönem gelen dilekçe sayısı 5.665, işlem yapılan dilekçe sayısı 5.400, işleme alınmayan dilekçe sayısı 265.

Konu kodlarına göre adetlerini söyleyecek olursak cezaevlerine ilişkin başvurular 4.518, yargıya ilişkin sorunlar ve şikâyetler 1.070, çeşitli sorunlar yani sağlık sorunları, maddi yardım talebi, iş talebi gibi sorunlar 722, Komisyonun girişimde bulunması, yerinde inceleme talebi 204, yasal düzenleme talepleri 204, kolluk uygulamalarından şikâyetler, kötü muamele, işkence 138, memuriyete ilişkin sorunlar 95, yardım talebi 78, işçi sorunları 75, engelli sorunları 32, yurt dışında yaşayan Türklerin sorunları 28, askerlikle ilgili sorunlar 13; toplam 7.177.

Arkadaşlar, Komisyonumuza yeni katılım sağlayan arkadaşlarımız olduğu için, başvuruların mahiyeti itibarıyla da çok özel birkaç bilgi vermek istiyorum: Başvurular arasında ilk sıralarda cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerden gelen başvurular ile yargı mercilerinin kararlarından memnuniyetsizlik konuları yer almaktadır. Bunların yanı sıra, başvurular, memuriyete ilişkin sorunlar, Komisyonun girişimde bulunması talepleri, yasal düzenleme talepleri, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklı talepler, emeklilik işlemleriyle ilgili şikâyetler, maddi yardım talepleri gibi hususları ihtiva etmektedir.

Cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerden gelen başvurular genel olarak bulundukları binaların veya odaların fiziki şartlarından şikâyetlere, ceza infaz koruma personelinin tutum ve söylemlerinden kaynaklı problemlere, zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması -yani sıcak su, havalandırma, yemek gibi- sağlık hizmetlerine erişim ve sevk talepleri hususundaki sorunların dile getirilmesine ilişkindir.

Yargı mercilerince verilen kararlardan memnuniyetsizlik içeren başvurular genellikle yargı mercilerince hürriyeti bağlayıcı cezalara hükmedilmesi sonucunda yine cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlüler tarafından dosyalarının yeniden incelenmesi veya hükme esas olan delillerin değerlendirilmediği gibi gerekçeler ileri sürülmek suretiyle yargı mercileri kararlarının Komisyonumuzca incelenmesi hususundaki talepleri içermektedir. Ancak, Anayasa'nın 138'inci maddesi kapsamında yasama, yürütme ve yargı erkleri arasındaki ayrım gereği yargı yetkisinin kullanılmasına dair başvurular işleme alınmamaktadır.

BAŞKAN HAKAN ÇAVUŞOĞLU - Değerli üyelerimiz, gündemimizin 2'nci maddesi olan alt komisyonların kurulması konusuna geçiyoruz.

İlk önergemizi okutuyorum:

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığına

27'nci Yasama Dönemi'nde İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bünyesinde hükümlü ve tutukluların haklarıyla ilgili araştırmalarda ve incelemelerde bulunmak üzere "Hükümlü ve Tutuklu Hakları" adı altında bir alt komisyonun kurulması için gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim.