GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Divan, değerli vekil arkadaşlarım, Komisyon üyesi arkadaşlarım, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı, önceki dönem Maliye Bakanımız, Strateji ve Bütçe Başkanımız Sayın Naci Ağbal, değerli bürokratlar, basının değerli emekçileri, Sayıştayın değerli temsilcileri; herkesi saygıyla selamlıyorum ve bütçe tartışma dönemimizin hayırlara vesile olmasını istiyorum, arzu ediyorum.

Sayın Başkan, ben geçen hafta bir Covid riskinden dolayı sunuma katılamadım -kendimle ilgili değil, bir dostumla temasım vardı- bugün katılabildim ancak üzüntüyle karşıladım bugünkü salonun durumunu. Düşünün ki bütçe hakkı, demokratik ülkeler için en önemli haklardan biridir, bütçeler siyasi metinlerdir. Şimdi, bütçeler, vatandaşlarımızın ve ülkemizin nasıl bir yıl geçireceğini belirler. Sayın Başkan, 2020 yılı vatandaşlarımız için çok zor geçti; işçi, memur, emekli, işsiz, gençler, kadınlar için çok zor bir yıl geçti, pandemi de bu zorluğu katmerledi. 2021 yılı daha da zor geçecek, hem pandemide ikinci dalga geliyor, derin bir ekonomik kriz yaşıyoruz, 10 milyon işsizimiz var, çalışanlar da sefalet ücretlerine talim ediyorlar. Emeklilerimizin, gençlerimizin, işsizlerimizin, emeklilikte yaşa takılanların, Kredi ve Yurtlar Kurumuna borçlu gençlerimizin, ataması yapılmayan öğretmenlerimizin, hepsinin talepleri var bütçeden.

BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Sayın Paylan, usul üzerine mi söz istediniz, yoksa normal konuşma mı?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Usul üzerine Sayın Başkan.

BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - O zaman usule geçin.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hemen talebime geliyorum.

Sayın Başkan, bu taleplerin bu bütçeye yansımadığını düşünüyoruz. Bu bütçeye yansımayan taleplerinse halkın hakemliğine sunulmasına ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz.

Şimdi, görüyorum ki geçen hafta Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı sunumunu yaptığında, en azından Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı sunumunu yaparken burada onlarca kamera vardı, ben öyle gördüm ekranlardan; şimdi vekiller konuşacak ya, hani yürütme konuştu, milletvekilleri konuşacak, şurada bir tane kamera yok; Başkanlığınız o kameraları buraya sokmamış. Neden? Çünkü Cumhurbaşkanı Yardımcısının konuşması önemli ama vekillerin konuşmasının hiçbir önemi yok ya da bir şey var, buradaki vekillerin eleştirilerinin halka yansımasını istemiyorsunuz Başkanlığınız olarak. Bu anlamda sizi eleştiriyorum Sayın Başkan. Bakın, demokratik ülkelerde bütçe tartışmaları halkın hakemliğine sunulur, halkın şahitliğine sunulur, hepsi canlı yayınlanır. Amerikan Kongresinde, Avrupalı ülkelerde hepsi canlı yayınlanır ve halk orada yürütmenin nasıl bir bütçe getirdiğini görür, her partinin, her milletvekilinin de nasıl bir bütçe arzu ettiğini görür. Bu anlamda, bu hakemliğin burada olmadığını görüyoruz. Sayın Başkan, sizden bir kez daha talep ediyorum, bu bütçeyi gelin halkın hakemliğine sunalım. Covid döneminde anlıyorum, burada daha az sayıda izleyici olacak ancak halk, 2020 yılı Türkiyesinde bütçe tartışmalarını canlı olarak izlemeli çünkü bu bütçe, halkımızı ilgilendiriyor, halkın taleplerini ilgilendiriyor; işçiyi, memuru, çiftçiyi, emekliyi ilgilendiriyor, gençleri ilgilendiriyor. Bütün bunların, bu taleplerin bu anlamda halkımıza ulaşması için canlı yayın şartlarını sağlamanızı talep ediyorum Sayın Başkan. Bakın, buraya kameraları koymuşsunuz, yan salon izleyebiliyor. Şu bahaneyi lütfen söylemeyin, söylerseniz bu, Türkiye'miz için utanç olur; 2020 yılı Türkiyesinde şu kameranın aldığı yayını şurada gösteriyorsunuz ya "Ben bunu bir kabloyla internete bağlayamıyorum." derseniz bu, Türkiye'nin utancı olur. Bunu demeyin lütfen. Bakın, orada benim görüntüm yansıyor. Bu görüntünün halka ulaşması için önünde hiçbir engel yok. Ya bir internet kanalında ya bir şekilde Meclis TV'de ya da başka bir platformda halka ulaşmasını sağlamalıyız. Bu yönde talebimi size tekrarlıyorum Sayın Başkan. Şu kablonun ucunun internete bağlayın, bir televizyon yayına bağlayın, halkımız izlesin. Kim halktan yana bütçe yapıyor, kim saraydan yana bütçe yapıyor herkes bunu görsün.

Sayın Başkan, diğer talebim şu: Biliyorsunuz, geçen sene de söylemiştim, belli sivil toplum kuruluşlarının -hepsi demiyorum yüzlerce sivil toplum kuruluşu var ama her konuda konfederasyonları var, bu konfederasyonların- bütçe görüşmelerine katılmasını talep ediyoruz. Kadın örgütleri var, gençlerin örgütleri var, ekolojik örgütler var, emek örgütler var, meslek örgütleri var; bu örgütlerin, bağlı olduğu üyelerin taleplerini bu bütçeye yansıtmaları için taleplerini burada duymayı talep ediyoruz Sayın Başkan. Bu anlamda hepimizin uzlaşacağı, en azından ilgili bakanlıklardan üçer sivil toplum kuruluşunu burada dinlemek istiyoruz Sayın Başkan. Bu konudaki talebimi de yineliyorum.

Sayın Başkan, diğer bir talebimiz de tartışma usulüyle ilgili. Bunu da geçen sene söylemiştim yine kabul etmeyeceğinizi biliyorum ama yine söyleyeyim. Demokratik parlamentolarda tartışma usulü şu şekilde oluyor: Bir senatör ya da bir Kongre üyesi veya bir milletvekili, bir bakanla ilgili görüşme yaptığında diyelim ki ona on dakika süre veriliyorsa o on dakika süresince soru-cevap şeklinde yürüyor bu usul. Ama biz -göreceksiniz şimdi- on iki saat konuşacağız, sonunda Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımıza yarım saat vereceksiniz, onun yirmi dakikasında icraatın içinden konuşması yapıp son on dakikasında da seçtiği sorulara cevap verecek ve usul kapacak. Oysa, karşılıklı bu usul devam edebilse soru-cevap şeklinde olabilse kendi sürem içinde sorularımı sorup cevaplarımı alabilirim ve bu şekilde de vatandaşımızda -eğer canlı yayınlarsanız- halkın taleplerinin Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı tarafından ne şekilde cevaplandığını görür.

BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Evet.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bu anlamda tartışma usulünü o şekilde uygulamanızı talep ediyoruz. Neden biliyor musunuz Sayın Başkan? Biz binlerce soru soruyoruz Hükûmete, onların sadece yalnızca yüzde 10'una, yüzde 15'ine, yüzde 20'sine cevap veriyorlar. Neden? Seçtikleri sorulara cevap veriyorlar, yürütme beğenmediği sorulara cevap vermiyor. Bu anlamda yürütmenin yasamaya karşı ciddi bir saygısızlığı var Sayın Başkan. Bu saygısızlığın en azından bütçe görüşmelerinde de devam etmemesi için bu usulün de karşılıklı olarak verdiğiniz sürede soru-cevap şeklinde sürmesini talep ediyoruz Sayın Başkan.

BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Evet, teşekkür ederiz...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Son talebimiz de şu: Sayın Başkan bakın, biz bütçe üzerine konuşacağız ama bir de kesin hesap var. Yani 2019 yılının kesin hesabını burada tartışacağız ama tartışmak için süremiz yok. Sizden talebim: Kesin hesapla ilgili bir alt komisyon kurmanızı ve kesin hesabın bir alt komisyonda tartışılmasını ve orada 2019 yılının hesabının sorulmasını talep ediyoruz. Burada biz 2019 yılının üzerine konuşamıyoruz Sayın Başkan, Sayıştayın oradaki bulgularını konuşamıyoruz. Bu talebimizin de karşılanmasını talep ediyorum.

Sayın Başkan, bir de danışman arkadaşlarımızın, en azından her grup için ikişer danışmanın bir şekilde bu salonda bulunmasıyla ilgili talebimiz var çünkü belli ihtiyaçlarımız söz konusu oluyor. Bu talebimizin de karşılanmasını talep ediyoruz.

Bu taleplerim gerçekleşirse halkın taleplerinin, halka ulaşacağını ve bu tartışmaların çok daha nitelikli bir şekilde gerçekleşeceğini düşünüyorum. Bu sizin için de çok önemli Sayın Başkan, Meclisin itibarı için önemli. Bütün güçlerin birbirini dengelemesi ve denetlemesi için önemli, demokrasimiz için önemli Sayın Başkan sizden öte. Demokratik bir ülkede bu tartışmalar halkın hakemliğinde yapılır. Özellikle bu canlı yayın ve sivil toplum kuruluşlarının burada bulunması taleplerimin karşılanması için sizin bu konuda bir usul tartışması açmanızı talep ediyorum.

Teşekkür ederim.