İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin Saygıdeğer Başkanı, Komisyonumuzun değerli üyeleri, Sayın Sayıştay Başkanı ve Kamu Başdenetçisi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Değerli Genel Sekreteri, değerli bürokratlar, basın mensupları; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Sözlerimin başında, Sayın Meclis Başkanımıza sunumu ve yaptığı çalışmalar için, Anayasa, İç Tüzük ve kanunlarla verilen görevleri yerine getirmede gösterdiği performans ve Türkiye Büyük Millet Meclisini Meclis dışındaki başarılı temsili için teşekkür ediyoruz.

Yüz yıl önce muazzam bir iradenin ürünü olarak açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi Türk milletinin tam bağımsız yaşama iradesinden doğmuş ve esarete meydan okumuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılması Türkiye Cumhuriyeti'nin siyasi ve hukuki altyapısının hazırlandığı dönemin de başlangıcı olmuştur. Yarın cumhuriyetimizin 97'nci yılını kutlayacağız. Bu vesileyle 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nı kutluyorum. Başta cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm millî mücadele kahramanlarını, şehit ve gazilerimizi rahmetle ve minnetle anıyorum. Aziz milletimizin iradesiyle geçilen ve temel gayesi güçlü devlet, güçlü yönetim ve demokratik istikrar olan Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle cumhur ile cumhuriyet ayrılmamak üzere kucaklaşmıştır. Millî iradenin tecelligâhı Türkiye Büyük Millet Meclisi asli fonksiyonlarına dönmüş; itibarı, etkinliği ve gücü pekiştirilmiştir. Bu doğrultuda, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin tüm kurum ve kurallarıyla uygulanması stratejik hedefimizdir. Bu amaçla, daha evvel de ifade ettiğimiz gibi Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nde de Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin gereklerine uygun değişikliklerin yapılması gerekmektedir. Ayrıca, Türkiye Büyük Millet Meclisi İdari Teşkilatında kanun tekliflerinin münhasıran milletvekillerince verilecek olması nedeniyle gerekli düzenlemelerin yapılması ve birimlerin oluşturulması gerekmektedir. Bu doğrultuda, konuşmanızda da vurguladığınız Teklif Destek Bürosunun güçlendirilmiş olmasını önemli buluyoruz. Önceki yıllarda da gündeme taşınan, Meclis çalışanlarına ilişkin bazı talepleri bir kez daha ifade etmek istiyorum Sayın Başkanım bu vesileyle. Bunlardan birincisi, yardımcı hizmetler sınıfında çalışan personelin genel idare hizmetleri sınıfına geçmesine yönelik taleptir. Bu, esasen tüm kamu kurumlarını ilgilendiren genel bir problem olmakla beraber, Türkiye Büyük Millet Meclisi içerisindeki uygulaması bakımından Başkanlık Divanı kararıyla geçmişte bu yönde yapılmış düzenlemelerin olduğunu, bu doğrultuda yeni bir düzenlemenin de yapılabileceğini değerlendiriyoruz.

İkincisi: Kamudan gelmemiş olan danışmanların görev sonu ödeneklerinin olmaması hususudur. Kuşkusuz kamu görevlisi olma şartının bulunmaması ve danışmanlara ilişkin esnek, farklı bir statünün belirlenmesi doğaldır ve olması gereken bir şeydir. Bununla birlikte, çalışma mevzuatımızdaki genel hükümler de dikkate alındığında en azından bir iş sonu ödentisi şeklindeki bir düzenlemenin olmasının yararlı olacağını değerlendiriyoruz.

Sayın Başkanım, performans programı sunumunuzda Parlamenter diplomasi faaliyetlerinin daha etkin yürütülmesi ve toplum kesimlerinin yasama sürecine aktarılmasını sağlayacak mekanizmaların geliştirilmesi için çalışmalar yapıldığı ifade ediliyor. Bu çalışmaların neler olduğu konusunda da bizi, Komisyonumuzu aydınlatırsanız yararlı olur kanaatindeyim.

Değerli Komisyon üyeleri, Sayıştay, Anayasa'nın 160'ıncı maddesine göre Türkiye Büyük Millet Meclisi adına kamu idarelerinin ve sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve kesin hükme bağlamakla görevlidir. Bütçe hakkı, Parlamentoya vatandaşlar adına gelir toplama ve bu gelirleri belirli alanlara ve amaçlara tahsis etme yetkisini vermektedir. Bu hakkın kullanılması kamu mali yönetim sisteminin belirlenen usullere uygun şekilde denetlenmesi sorumluluğunu da beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda Sayıştay kamu menfaatlerini koruma ve idarenin denetim yoluyla geliştirilmesi bakımından son derece önemli bir fonksiyon ifa etmektedir. Özellikle denetimden beklenen faydanın sağlanması bakımından mevzuatın yahut uygulamanın kamu kurumlarındaki uygulayıcılarla bilinmemesi, yanlış muhasebeleştirme gibi sebeplerle yapılan eksik işlemlerin giderilmesi için Sayıştay ile kurumların daha fazla iş birliğine ihtiyaç bulunmaktadır. Bununla birlikte, önceki yıllarda dile getirilen bir husus olan Sayıştayın bulgularının yeterince dikkate alınmaması nedeniyle her yıl aynı sorunların tekrar ediliyor olması meselesinin bu defa azaldığı, yapılan tespitlere kurumlarca uyma oranının arttığı raporlardan anlaşılmaktadır.

Değerli Komisyon üyeleri, Kamu Denetçiliği Kurumu Anayasa'nın 74'üncü maddesi gereğince Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri incelemek üzere 6328 sayılı Kanun'la kurulmuştur. Kamu Denetçiliği Kurumu kurulduğu 2013'ten bu yana önemli mesafe katetmiştir. İnanıyoruz ki beklenen performansı da giderek yakalayacaktır. Buna göre, aldığınız kararlara kurumların uyma oranının da giderek arttığı görülmektedir. 2017 yılında yüzde 65 olan bu oranın 2018 yılında yüzde 70'e, 2019 yılında ise yüzde 75,17'ye yükselmiş olması bunu göstermektedir. Konuşmanızda şu anda da bu oranın yüzde 77'ye çıktığını ifade ettiniz. Kuşkusuz, bu memnuniyet verici bir gelişme.

2019 yılında kuruma yapılan toplam başvuru sayısı 2018'e göre yüzde 19,41 oranında artmış, yaklaşık yedi yıllık süreçte yapılan toplam başvuru sayısı da 80.500 olmuş. 2019 yılında yapılan şikâyet başvuruları konu bazlı değerlendirildiğinde, en fazla başvurunun yüzde 24,6'yla -geçmiş dönemlerde olduğu gibi- kamu personel rejimi alanında yapıldığı anlaşılıyor. Bu, vatandaşlarımız tarafından kurumun sadece kamu görevlilerine yönelik bir müessese olarak düşünülmesine sebep olduğunu gösteriyor. Başvurularda en fazla artış yüzde 296'yla ulaştırma, basın ve iletişim ve engelli hakları alanıyla ilgili olmuş. Ulaştırmayla ilgili olmasında bu HGS sistemi geçiş işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklara yönelik başvuruların etkili olduğu düşünülmektedir. Kuruma 2019 yılında yapılan toplam şikâyet başvurusu idareler bazında değerlendirildiğinde, en fazla başvurunun yüzde 10,86'lık oranla mahallî idarelere yönelik gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte talepte bulunanların çeşitlenmesi, yargının yükünü hafifletme işlevinin artırılması, bunun bir kanaat olmaktan öte istatistiksel olarak da tespitinin yapılması kuşkusuz yararlı olacaktır. Tüm bunların temini için de görünürlüğün ve erişilebilirliğin artırılması gerekmektedir. Bu düşüncelerle Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinin ve kurum bütçelerinin hayırlı olmasını diliyorum, idrak ettiğimiz Mevlit Kandili'ni tebrik ediyorum, bu gece hürmetine Cenab-ı Hakk'tan dualarımızı kabul etmesini, milletimizi ve devletimizi her türlü musibetten ve afetten esirgemesini niyaz ediyorum.

Saygılar sunuyorum.