GAMZE AKKUŞ İLGEZDİ (İstanbul) - Sayın Başkan, Komisyonu saygıyla selamlıyorum.

Pandemi döneminde bütçeyi konuşuyoruz. Ne yazık ki koşulların ağırlaştığı bu süreçte, kültür sanat emekçileri için bu bütçede bir ışık görmüyoruz. Bakın, kültür sanat sektörü soluk alamıyor, insanlar evlerine götürecek ekmek bulamıyor. Keşke bugün pandemi döneminde yedi sekiz ay için çalışma şansı olmayan sanatçılara, sanat emekçilerine verilen destekleri konuşsaydık burada. Geçtiğimiz senelerdeki bütçelere baktığımızda da kültürün, emeğin, sanatın ve sanatçının, halkın sanat hakkının hiçe sayıldığını görüyorduk. Bu olağanüstü dönemde de sanatçıları açlığa mahkûm eden bir bütçeyi görüyoruz yine.

Değerli vekiller, Bakanlığın on sekiz yıldır unuttuğu bir gerçeği hatırlatmak isterim: Ulu Önder'imiz, Türkiye Cumhuriyeti'nin temelinin kültür olduğunu açık biçimde ifade etmişti. Oysa on sekiz senedir kültür yok sayılıyor, sanatçı ayrıştırılıyor ve kendi ifadenizle iktidarınızın fikrî dünyasını inşa etmeye çalışıyorsunuz. Çünkü kültür ve sanatın önemine inanmıyorsunuz, gereksiz bulduğunuz bu alana doğal olarak bütçe de ayırmıyorsunuz. Şurası çok açık ki Covid-19 sürecinde Bakanlık olarak sınıfta kaldınız. Neleri yapmadınız? Ek bütçe getirmediniz; kültür sanat endüstrisinde çalışanların meslek sınıflarına göre tasnifini yapmadınız, kaç kişinin işini kaybettiğini umursamadınız, sigortasız ve güvencesiz çalışmak zorunda kalanları güvence altına almadınız, "yeni normalleşme" dediğiniz sürecin başından bugüne sanatçıları kaderleriyle baş başa bıraktınız. Bütün bunlar gösteriyor ki aslında sanattan korktuğunuz kadar Covid-19'dan korkmuyorsunuz. Bakın, bunu öylesine ifade etmiyoruz. Zira salgının hemen başında bir kurtarma paketi açıkladınız, iyi de bu pakette büyük ölçüde turizm sektörüyle ilgili konular vardı ama hakkınızı yemeyelim, özel tiyatrolara verilen desteğin miktarını biraz artırdınız. Teşekkür ederiz de bu yardımları da sektörle ilgili olmayanlara verdiniz, nasıl mı? Bakın, 12 milyon TL'lik desteğinizden akaryakıt, gıda, inşaat ve ayakkabı boyası şirketleri yararlandı ama mesleğin duayenleri faydalanamadı. Bu yardımlardan oyunu olmayan, sahnesi olmayan, kaç kişi çalıştırdığı belli olmayan tiyatrolar yararlandı. Ne tesadüftür ki yardımdan yararlanan bazı firmaların, son başvuru tarihinden iki hafta önce kurulduğunu da gördük. Hatırlatmak isterim ki Türkiye'de 80'li yıllarda hayalî ihracata alışmıştık -çocuktuk o zamanlar- 2020'de de devriyönetiminizde hayalî tiyatrolara da aslında tanışmış ve merhaba demiş olduk. İşin özü, bugün kültür sanat endüstrisi tam bir yıkımla karşı karşıya. Bakanlık, oyuncuların, gişecilerin, yer göstericilerin, sorumlu müdürlerin ve set emekçilerinin sorunları karşısında kör, sağır ve dilsiz. Hiçbir güvencesi olmayan sahne sanatları ve müzik sektörü kaderine terk edilmiş. Sokak sanatçısı çaresiz; ışıkçı, kostümcü, makyajcı işsiz. Saz ekibinden şoförüne, yeme içme lojistik çalışanından temizlik işçisine kadar sektör emekçileri suçluymuşçasına cezalandırılıyor. Görünen o ki Bakanlığın kültürle tek bağlantısı tabelasındaki "Kültür"den ibaret kalmıştır.

Evet, sayıları yüz binleri geçen, bu mağduriyeti yaşayan emekçilerle ilgili şu sorulara cevap bekliyoruz: Sayın Bakan, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca telif, tazmin bedeli toplanıyor. Fonun büyüklüğünün 320 milyon lirayı geçtiği biliniyor. 2020 itibarıyla bu fonda biriken para miktarı nedir? Bu fonda biriken parayı kültür sanat emekçilerine yardım etmek için kullanacak mısınız? Aslında bu soruyu daha önce de pandemi döneminde sordum, sizden "Yönetmeliğe uygun değil." yanıtını almıştım. Oysa 2019'da yönetmelikte bir değişiklik yapmıştınız. Demek ki isteyince yapabiliyorsunuz. Sayın Bakan, böylesi bir dönemde yönetmelik değiştirmek bu kadar mı zor diye size soruyorum.

Pandemi sürecinin başından bugüne kadar kültür sanat endüstrisinde hangi sektöre yardım yapıldı, kaç kişi yararlandı? Bunu sormak istiyorum. Yine, pandemi sürecinde kaç kişi işsiz kaldı? İşsiz kalanların kaçı kısa çalışma ödeneğinden yararlandı? Bunun dışında, sigortasız ve güvencesiz çalışmak zorunda bırakılan sanat emekçilerinin sayısı nedir? Bu kişiler için ne yapıldı? Covid-19 nedeniyle hayatını kaybeden kültür sanat emekçilerinin sayısı nedir? Bu kişilerin ailelerine herhangi bir yardım yapıldı mı? Yılardır ısrarla çıkarılmaya çalışılan tiyatro yasasını çıkaracak mısınız? Bunu merak ediyoruz. Çıkaracaksanız paydaşların görüş ve taleplerini alacak mısınız? Yine, özel tiyatrolara yardım yapıldı; kaç tiyatro için başvuru yapıldı, kaçının başvurusu reddedildi, kaçı kabul edildi?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Lütfen tamamlayalım efendim.

GAMZE AKKUŞ İLGEZDİ (İstanbul) - Bunun dışında, Devlet Opera ve Balesinde tasfiye süreci yaşanıyor. Koro sanatçısı olarak yevmiyeli çalışırken işine son verilen sanatçı sayısı nedir? Bugün itibarıyla, mesleğini sokakta icra eden kaç sokak sanatçısı vardır? Telif hakları yıllardır büyük sorun. Bunun için herhangi bir destek sağlanacak mı? Eser sahipleri ile zor günlerden geçen kültür sanat emekçilerini gelir vergisinden muaf tutacak mısınız? Son olarak da sanatçıların sigorta, emeklilik ve sosyal güvenlik alanında yaşadıkları belirsizliği ortadan kaldıracak mısınız? Ve son olarak, denge ve denetim mekanizması yok edildiği için biz biliyoruz ki "Ne söylersek söyleyelim, ne yaparsak yapalım doğrudur." anlayışı hâkim ama biz asla sanatçıların haklarını savunmaktan vazgeçmeyeceğiz.

Teşekkür ediyorum .