ŞEVİN COŞKUN (Muş) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli Komisyon üyeleri; hepinizi selamlıyorum.

Covid-19 salgını dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Sağlık, eğitim ve çalışma yaşamı başta olmak üzere, yaşamın tüm alanlarını olumsuz etkilemeyi de sürdürüyor. Türkiye'de örgün eğitim sistemi içinde 18 milyondan fazla öğrenci, 1 milyondan fazla eğitim emekçisi, okulların tatil edildiği marttan bu yana süreci uzaktan eğitimle devam ettirmeye çalışmaktadırlar. Türkiye'de televizyon programlarının yanı sıra internet üzerinden video anlatımlı derslerde öğrenci ile öğretmenin buluştuğu canlı sınıf programları devreye konuldu. Uzaktan eğitimin gerçekleştirilmesi için sunulan Eğitim Bilişim Ağı'nın yani EBA'nın altyapı yetersizliğinden kaynaklı erişim problemleri ciddi sorunlar teşkil etmektedir. Birçok öğrenci bu yöntemden faydalanamamaktadır. Özellikle, teknik sorunlar bir yana, sosyoekonomik durumu iyi olmayan çok sayıda öğrencinin dersleri takip edecek teknolojik donanıma yani kendine ait bilgisayar ya da tablet ders uygulamalarında kullanmaları gereken çevrim içi programlara ya da cihazlara sahip olmadığı görülmüştür.

Sayın Bakan, değerli milletvekilleri; Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfının Covid-19 Dönemi Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı Çocukları Uzaktan Eğitim Durum Değerlendirme Raporu'na göre EBA'nın internet üzerinden yaptığı video dersleri izleme oranı yüzde 47'de, canlı derslere katılım ise sadece yüzde 11'de kalmıştır. Yine, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün hazırladığı Covid-19 Salgınında Eğitim 2020 Raporu'nda internet bağlantısına erişimi olan öğrenciler listesinde Türkiye 77 ülke arasından 70'inci sıradayken okul çalışmaları için bilgisayara erişim listesinde 64'üncü sırada yer alıyor. Bu verilere bakıldığında, gelinen aşamada, dezavantajlı gruplardan öğrenciler açısından durumun eğitimde fırsat eşitsizliğini aşarak eğitim ve öğrenim hakkından yoksun kalma evresine doğru hızla ilerlediği açıkça görülmektedir.

Sayın Bakan, değerli milletvekilleri; ana dilinde eğitim hakkının engellendiği de bu ülkenin büyük bir ayıbıdır. Ana dilinde eğitim, eğitim biliminin en temel ilkelerinden biridir. Ancak Türkiye'de ana dilinde eğitim ve kamusal hizmetlerin verilmesi yasağı devam ediyor. Yıllarca, bu kadim topraklarda Kürtlere ve Kürtçeye reva görülen muamelenin ardında bilinçli bir kudretsizleştirme, yok sayma ve bu yönde her türlü isteği şiddetle bastırma stratejisini görmek mümkündür. Çocuk haklarının sınırlandırılması anlamına gelen ana dilinde eğitim yasağı, hem pedagojik hem de eğitimin bilimsel ilkelerinin temel bir insan hakkı ihlalidir. Bugün, dünyanın birçok ülkesinde ana dilinde eğitim ve öğretim hakkı anayasal güvence altındadır. Türkiye'de ise durum oldukça vahimdir. Devletin farklı dil ve lehçelere yaklaşımı sadece yasakla sınırlı kalmamış, ana diller yok sayılmış, inkâr edilmiştir. Bir an önce bu yasakçı zihniyet bir kenara bırakılmalı, çok dilli kamu hizmetleri hayata geçirilmeli ve Türkiye'de konuşulan tüm ana dillerinde eğitim, anayasal ve yasal güvence altına alınmalıdır.

Değerli arkadaşlar, AKP iktidarının her bir ile üniversite stratejisi, Türkiye'deki genç işsizler ordusunun katlanarak artmasına da yol açmıştır. Türkiye'deki 15-34 yaş grubundaki işsizlik oranı Kasım 2019'da 2 milyon 801 bine çıkarak cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmıştır. Üniversite mezunları arasındaki işsizlerin oranı da sürekli artarak yüzde 12,6'ya ulaşmıştır. TÜİK verileri işsizlikte düşük gösterse de "nitelikli işsiz" diyebileceğimiz üniversite mezunu işsizlerin sayısı 1 milyonu geçmiş durumdadır.

Değerli Bakan, ataması yapılmayan öğretmenler sorunu da giderek büyümeye devam ediyor. Siyasi iktidar ve onun eğitimdeki icra birimi olan Millî Eğitim Bakanlığı, öğretmen açığını kapatmamakta ısrar etmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı ataması yapılmayan öğretmen sayısını 438 bin, resmî öğretmen açığını ise 117 bin olarak açıklamıştır.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Coşkun, lütfen tamamlar mısınız, süreniz bitti.

ŞEVİN COŞKUN (Muş) - Eğitimde gerçek ihtiyaç kadar atama yapılmaması, atama bekleyen işsiz öğretmen sayısının eğitim sendikalarının açıklamalarına göre 500 binlere ulaşmasına da neden olmuştur. Ataması yapılmayan bütün öğretmenlerin ataması gerçekleştirilmeli, değerlendirmede mülakat yönteminden derhâl vazgeçilmelidir. İktidarın ajandasından kaldırmamakta ısrarcı olduğu ve âdeta kendinden olmayanı ayıklama aracı olarak kullandığı güvenlik soruşturmasını tamamen ortadan kaldırmalı, öğretmen, akademik personel, memur ve yardımcı hizmetli açıkları bir an önce kapatılmalıdır.

Kalmadı mı sürem Başkan?

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Teşekkür ederim, sağ olun.

ŞEVİN COŞKUN (Muş) - Teşekkürler.