SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Ben de bütün herkesi saygıyla selamlıyorum.

Evet, sunumunuzda 4 temel alanda çalışma yaptığınızı söylediniz Sayın Bakan; çalışma, sosyal güvenlik, yardımlar, hizmetler noktasında. Sizin Bakanlığınızın çalışma ve sosyal güvenlik alanları ülkenin temel sorun alanları yani bu iktidarla beraber giderek kaosa dönüşen temel sorun alanları ve siz aynı zamanda hizmetler ve sosyal yardımlarla da farklı bir boyuta taşıdınız bunu. Özellikle yardım mekanizması; giderek artan bir yardım kültürü, yoksulluk içinde olan aile ve fert sayısındaki artış. Sosyal devletin gereği olan dezavantajlı grupların desteklenmesi, siyasetin tartışma alanı dışında olması gereken, devletin anayasal görevi olarak yerine getirmesi gereken evrensel yardım tanımı dışında başka bir yardım mekanizması oluştu.

Özellikle sunumunuzda en düşük memur maaşının 4.300 lira, ortalama memur maaşının 5 bin lira gibi, bir 2002 karşılaştırması yaptınız. Ama bugün geldiğimiz noktada, 4 kişilik bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılaması için ihtiyacı olan gelir yani yoksulluk sınırı 7.900 lira, bekâr bir insanın yaşaması için 3 bin lira ve açlık sınırı da 2.400 lira; bu rakamları da hatırlatmak istedim.

İstihdam temel sorun alanımızken siz sunumunuzda tamamen farklı bir tablo ortaya koydunuz. Giderek eğitim seviyemiz arttıkça özellikle genç istihdamı hızla azalış göstermekte. Siz, bunun aksine, dediniz ki: "Nitelikli iş gücü çekiyoruz, 190 farklı ülkeyle çalışma izni anlaşması yaptık." Ya, beyin göçü verilerine baktınız mı Sayın Bakan? Daha yeni açıklandı istatistikler. Yüzde 60'ı gençlerin, eğitimli insanların başka ülkelere eğitim, iş ve gelecek için gitmek istediklerini belirttiler. Bunu da size iletmek istedim.

"ILO standartlarına ulaşmaya çalışıyoruz." diyorsunuz. Bakın daha yeni torba yasayla bugünün gündemi... Bırakın ILO standartlarını, çalışanların bizim kendi hukukumuzla, Anayasa'yla güvence altına alınan hakları gasp ediliyor; emeklilik, kıdem tazminatı gibi hakları gasp ediliyor. İş hukukuna aykırı bir düzenlemeyle karşı karşıyayız.

Kadın istihdamı noktasında, Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Programı'na baktım, sizin istatistiklerin tamamen dışında, istihdamda bir düşüş olduğu rakamları ortada. Covid sürecinde en çok etkilenen, güvencesiz, kayıt dışı çalışan kadınların ne kadar etkilendiğinin rakamlarını zaman kısıtı nedeniyle veremiyorum. Sanırım bu veriler sizin elinizde.

Kadına şiddet konusunda ise, evet, biz önemli bir sözleşme imzaladık, İstanbul Sözleşmesi. Kadın cinayetlerindeki artış rakamları da zaten ortada. Bu sözleşme, Avrupa Konseyinin ev içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla mücadeleyle ilgili bir sözleşmesi. İlk imzacısıydık ve oradaki taahhütlerimizi yerine getirmemiz gerekirken önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak gerekirken bu şiddeti; biz, bu sözleşmeyi bugün tartışma noktasına açtık. Sizin tutumunuz ne merak ediyorum ama şöyle bir nokta var: Yani bizim bu konuda zaten geriye gittiğimizi bu somut tartışmamız da ortaya koyuyor, bunu hatırlatmak istedim.

Bir de en son olarak da toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme. Bu konuda -Sayın Gülseher Hanım da Sayın Müdürümüz de burada- biz, birçok çalışma yaptık. Ben, ilk geldiğimde KEFEK Komisyonundaydım. Gerçekten gerek Meclis çatısı altında gerek KEFEK de ulusal, uluslararası iş birliği içinde çok önemli tartışmalar yapıldı, raporlar hazırlandı ama bunların hepsi yok hükmünde şu an. Bununla ilgili, bir bütçelemeyle ilgili gerçekten, kadın-erkek eşitliğini güçlendiren, eşitsizliği azaltan bütçe sürecinin gerçekleşmesi noktasında hızlı bir geriye gidiş var. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinde 153 ülke arasında -bildiğiniz üzere- 130'uncu sıradayız. Yani nedir bu? Kadınların ekonomiye katılımı, fırsat eşitliği, eğitim olanakları, sağlık ve kadınların siyasal açıdan güçlendirilmesiyle ilgili bu eşitsizliği ortadan kaldıracak bütçeleme noktasında da bir adım atmış değiliz.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Özdemir, tamamlar mısınız lütfen.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Böyle bir çalışma vardı ama bu, şu an tamamen ortadan kalkmış durumda.

Teşekkürler.