BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Sayın Başkanım, teşekkür ederim.

Dün Sağlık Bakanlığı bütçesini görüştük. Sayın Başkana da söyledim. Çok fazla bulgu var, bunların ayrı bir şekilde incelenmesi gerekir, kesin hesabın. Biliyorsunuz biz bir kesin hesap kanun teklifini görüşüyoruz, bir de bütçe kanun teklifini. Dün gerçekten, çok anormal sayıda Sayıştay raporunda bulgu vardı, Sayın Başkan kabul etmedi... Bugün de Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını görüşüyoruz. Bakın, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının Sayıştay raporunda 42, Karayolları Genel Müdürlüğünün Sayıştay raporunda 55 -rekor sayıda- 5 de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun Sayıştay raporunda bulgusu var. Bunların ayrı görüşülmesi lazımdı. Ben şimdi soracağım. Mesela, Karayolları Genel Müdürlüğünün, yap-işlet-devret modeliyle yaptırılan Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi Ve Bağlantı Yolları dâhil) otoyol işinde görevli şirketten, kamulaştırılan taşınmazlara ilişkin kullanım bedellerinin tahsil edilmemesi suretiyle, 568 milyon liralık bir kullanım bedeli alınmamış Sayın Bakanım. Sizin delaletinizle soruyorum: Sayıştay raporlarında bunlar yer alıyor, ben bunun cevabını nasıl alacağım? Böyle görüşme olmaz ki.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Zaten dile getirdikleriniz Bakanlığımız tarafından cevaplanacak. Siz bunları konuşun, dile getirin; süreniz yetmezse ek süre de verebilirim.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Bakın, ben bunları konuşuyorum, dile getiriyorum ama hiçbir şekilde bunlara cevap verilmiyor.

Sayın Bakan buraya gelirken biliyordu; 2021 bütçesini yapıyoruz, 2019 kesin hesabını yapıyoruz. Şurada, Sayın Bakanın, Bakanlığının 2019 kesin hesabıyla ilgili hiçbir bulguya cevabı var mıdır? Sayın Bakanım, sonuçta 100 milyar liraya yakın para harcamışsınız Bakanlık olarak; bununla ilgili tek bir cevabınız yoktur ve Sayıştay bunları eleştirmiş. Çok önemli bulgular var, kamu zararı var.

Sayın Başkanım, Sayıştayın bize gönderdiği bilgi notunda var, diyor ki: "Denetim görüşü dört türlü olur; olumlu görüş, şartlı görüş, olumsuz görüş ve görüş bildirmekten kaçınma." Bunlarda şartlı görüş verilmiş. Bunlar için şartlı görüş verilmişse o görüş bildirmekten kaçınma ya da olumsuz görüş nasıl bildirilir bilmiyorum. Yani Sayıştay denetçilerinin raporları doğru ama buraya gönderilen raporlar, maalesef, soru işareti taşıyor; olmaz.

Şimdi, 568 milyon liralık kullanım bedeli... Karayollarının 13'ncü bulgusu "Yapım işi ihalesinin, Danıştay kararıyla iptal edilmesine rağmen,, işin devam ettirilmesi Anayasa'nın 138'inci maddesine aykırıdır." diyor; "İdari Yargılama Usul Kanunu'nun mahkeme kararlarının uygulanacağına dair kesin hükümlerine aykırıdır." diyor. Ben bunların hesabını nasıl sormayayım Sayın Başkan?

Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ihale edilen yapım işlerinde mevzuatta belirtilen sınırların üzerinde iş artışı yapılmış ve süre uzatımı verilmiş. Şimdi, bunları sormayalım mı? "Proje değişikliklerinde yüklenicinin yüksek teklif verdiği iş kalemlerinin tercih edilmesi..." Bunu sormayalım mı? Yani bunların hepsi kamu zararı olan, olabilecek konular. Bunları tartışmamız gerekmez mi, bunları konuşmamız gerekmez mi?

Bakın, bu bulguda bir tablo düzenlemiş, çok ayrıntılı yazılmış; Sayıştay denetçilerine teşekkür ediyorum. Bu bulguda diyor ki: "Tabloda görüldüğü üzere, ihalede ortaya çıkan rekabet koşulları içerisinde İdare yaptırmak istediği imalatları daha uygun fiyatlara yaptırabilecekti." Burada rakamlar da vermiş: "Klasik armatürlerden vazgeçilmesi nedeniyle ödenmeyen tutar yaklaşık 6.000.000,00 TL iken led armatürler için ödenen tutar yaklaşık 21.500.000,00 TL'dir." deniyor.

"İhaleye esas projeler arasında yer almayan yaklaşık maliyet hesabında da dikkate alınmayan işlerin herhangi bir onay olmaksızın yüklenici tarafından yapılması ve bedelinin ödenmesi..." Yani projede yer almayan, yaklaşık maliyet hesabında da dikkate alınmayan işler hiçbir onay olmaksızın yüklenici tarafından yapılıyor, bedeli de ödeniyor. Şimdi, bunların hesabını sormayacak mıyız? Vallahi vicdanen rahatsız oluyorum yani başka bir şey değil. Şimdi bunların hesabını soramıyoruz. Hepimiz için bu vebaldir, günahtır, hepimiz için; Sayın Bakan, siz de dâhil olmak üzere. Bunların cevaplarını vermek zorundayız hepimiz. Ben kimseyi suçlamıyorum ama olmaz ki bu.

Bakın, burada da diyor ki: "Sonuç olarak yaklaşık maliyette bedeli 19.568,00 TL olarak belirlenen iş kalemi için yaklaşık 17.000.000,00 TL ödeme yapılmıştır." 19 bin lira için 17 milyon lira ödeniyor. Bu nasıl vicdan? Bunların hesabını burada sormayacak mıyız Allah aşkına?

Sayın Başkan, gece bunları okuyunca ben gelemedim sabahleyin, o yüzden gelemedim gerçekten ya; canım sıkıldı, üzüldüm, kalkamadım vallahi billahi onun için.

Sayıştay'ın Karayolları raporunun 17'nci bulgusunda yazıyor: "19 bin lira olarak belirlenen iş kalemi için yaklaşık 17 milyon lira ödeme yapılmıştır."

"Köprü yapıları inşaatlarında yüklenici ve yapı denetim elemanları tarafından onaylı projeler üzerinde değişiklik yapılması..." Köprü yapıları inşaatlarında yüklenici ve yapı denetim elemanları yani müteahhit ve yapı denetim elemanları birlikte projeler üzerinde değişiklik yapıyorlar. Ne demektir bu, biliyorsunuz yani bunu bilmek için müteahhit olmaya gerek yok.

"Birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işlerinde mümkün olan arazi ve zemin etüt çalışmalarının yapılmaması ve metraj işi listelerinin gerçekçi hazırlanmaması..." Burada örnek de veriyor; bundan dolayı da işte, 499 milyon liraya mal edilen bir iş, yüzde 53 oranında zamlı teklif daha sonra sunuluyor, kabul ediliyor Genel Müdürlükçe vesaire. Yüzde 53 oranında artırılıyor bunlar yapılmadığı için.

Şimdi, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığında da benzer durumlar var, aynı şekilde. Avrasya Tüneli'yle ilgili olarak; 7'nci maddede denetim görüşünü etkileyen, 1, 2 ve 3'üncü maddelerde de denetim görüşünü etkilemeyen bulgular Avrasya Tüneli'yle ilgili. Avrasya Tüneli, 1 milyar 245 milyon dolara ihale edildi, yapıldı. İşletme süresi de yirmi dört yıl beş ay. 1 milyar 245 milyon dolara yapıldı, hemen bakıyorsunuz: "Avrasya Tüneli Projesi'nde uygulama sözleşmesi gereği idarece verilen talep garantilerinin hatalı muhasebeleştirilmesi..." diyor. Orada şu geçiyor: "2019-2025 dönemi için toplam 963 milyon lira garanti ödemesinin yapılacağı öngörüldüğü hâlde..." 963 milyon lira. Bu, kayıtlarda "31 milyon lira" olarak yer alıyor. Şimdi, bu nasıl hesaplamalardır, bunlar nasıl kayıtlara geçiriliyor? Anlamak mümkün değil gerçekten.

Avrasya Tüneli'nden kaçak geçiş yapan araçların muayenesinin alım satımını ve yurt dışına çıkışın önlenmesine yönelik yükümlülükler yerine getirilerek yapılmadığı için ilave olarak mesela, 24 milyon liralık bir tasarruf sağlanabilirmiş, bu da sağlanamamış diyor ki bunun için de Sayıştay bir rol de önermiş: "Karayollarının kendi geçişlerinde şekilde bunun için de bir yönetmelik değişikliği yapılabilir, kanun değişikliği yapılabilir." diyor. Çok da güzel.

"Avrasya Tüneli Projesi'nde Bakanlığın talebi üzerine 2019 yılı için uygulanan geçiş ücreti indirimine ilişkin fark ödemelerinin gecikmeli olarak yapılması nedeniyle gecikme faizi ve döviz kuru farkı ödenmesi..." Bunlar, hep söz konusu.

Şimdi, başka... Sayın Bakanım, mesela, şu bulgu 6, Adapazarı Karasu limanları ve sanayi tesisleri demir yolu bağlantısı altyapı inşaatı işinin ihale ve sözleşmesinin yürütülmesi aşamasına ilişkin tespitleri var Sayıştayın; diyor ki: "Yüklenici tarafından, müteahhit tarafından sunulan ihale teklif dosyasında yer almayan birim fiyat analiz ve rayiçlerini mevzuata aykırı olarak sözleşme eki yapılması..." Bu, ne demektir?

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Kuşoğlu, ek süre veriyorum tamamlamanız için.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim.

"İki: İş artışı olarak yapılarak işin tamamlanmayacağının belli olmasına rağmen mevzuata aykırı olarak iş artışı yapılarak işe devam edilmesi..." İşin bitmeyeceği belli olmasına rağmen, mevzuata aykırı olarak iş artışı yapılarak işi devam ettiriyorlar. Bunların hesabını sormayalım.

"İdare ile yüklenici arasında sözleşme hükümlerine aykırı biçimde işe devam tutanağı imzalanması ve söz konusu tutanak nedeniyle yükleniciye haksız süre uzatımı verilerek sözleşme bedelinden fazla tutarda iş yapılması..."

"İşin geçici kabulünü gerçekleştiren geçici kabul komisyonuna söz konusu işin kapsamında yapı denetim görevi yürütmüş üyelerin..." Müteahhit yapsaydı aslında bunu, daha iyi olurdu. "Sözleşme bedelinin, yüzde 20 ilave iş artışı da dâhil olmak üzere sözleşme bedelinin tamamına yakınının fiyatı sözleşme sonrası yeni birim fiyat olarak belirlenen iki iş kalemine harcanması..." Bunlar gerçekten skandal konular Sayın Bakanım, gerçekten. Tabii, bunlar sadece Sayıştay raporuna girenler, başkaları da var muhakkak ki, hepsini okumuyorum.

Bürokrasinizle ilgili büyük sıkıntılar var, onlarla ilgili de önemli eleştiriler var. İş yapış şekliyle ilgili eleştiriler var. Mevzuata uymamayla ilgili birçok eleştiri var ve benim geçmiş yıllarda da söylediğim bir konu var, onunla bitireceğim Sayın Başkanım.

Ulaştırma Bakanlığı iş yapıyor, mevzuata aykırı, skandal işler yapıyor ama onun haricinde, yapılan işlerin çoğu Marmara Bölgesi'nde, İstanbul'da. Neden ağırlık buralarda? Bakın, geçen sene ben bunu söylediğim zaman bana şöyle cevap vermiş Sayın Bakan: Sorum bu değildi aslında "Kara yolları yatırımlarının bölgesel dağılımı nedir?" diye sormuşum güya. Değil, ben bütün ulaştırma yatırımlarının bölgesel dağılımını sordum -havaalanları da dâhil olmak üzere- ama enteresan bir cevap gelmiş. "Yap-işlet-devret projelerinde yapımı tamamlanan -sadece 'yap-işlet-devre' projeleri demiş- ve devam eden projeler gayrisafi millî hasılanın yüzde 80'inin üzerinde olan Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerini birbirine bağlayacak şekilde planlanmıştır." "Bu dört bölge için planladık." diyor Sayın Bakan.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Sayın Kuşoğlu, ek süreniz de bitti.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - "Dört bölge için planladık, 2023'ten sonra, daha sonra öbürlerine de yapacağız." diyor. Bu nasıl bir cevaptır Sayın Bakanım?

Bütçelerinizin hayırlı olmasını diliyorum.

Teşekkür ederim Sayın Başkan.