KOMİSYON KONUŞMASI

ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Ben aslında bunu 9'uncu maddede alacaktım ama yine hızınıza yetişemediğim için ama fark etmez çünkü konuşacağım husus yatırımlarla ilgili. Biliyorsunuz, bunu çok gündeme getirdik ama tekrar bunu söylemek istiyorum bu kamu özel iş birliği projeleri. Ben bunu soru olarak da sordum; Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısının gönderdiği cevaplarda güya bu soruya cevap veriliyormuş gibi yapılmış ama benim bu soruma hiçbir şekilde cevap verilememiş. Bizim şu anda sorduğumuz, şeffaf olmayan ve bilmediğimiz şey şu: Kamu-özel iş birliği projeleri kapsamında devlet bir kısım garantiler veriyor veya hizmet alımları yapıyor. Şimdi, bu garantiler geçiş garantisi olur, trafik garantisi, yolcu garantisi falan filan... Bunlardan verdiğimiz garantilerin toplamı ne kadardır? Bu vuku muhtemel, bunun hepsinin gerçekleşmesi gerekmiyor ama buradaki risk ne kadardır? Bununla ilgili biz bir analiz istiyoruz ve buna hiç cevap verilmiyor yani bunu konuşmadıktan sonra...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımızı meşgul etmeyelim mümkün mertebe, hatipleri dinlemesi gerekiyor.

ERHAN USTA (Samsun) - Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, bunu hakikaten bütçeleştirmedikten sonra veya buradaki riskleri öngörmedikten sonra bizim bütçe yapmamızın da bir anlamı yok. Tabii, bunları tam söylemediğiniz için, bununla ilgili zaten 2 belli başlı çalışan kişi var. Oradan aldığımız rakamlara göre, 154 milyar dolar civarında burada bir vuku muhtemel yükümlülük var, 154 milyar dolar. Yani Türkiye millî gelirinin ne kadarı? Kabaca dörtte 1'i kadar, yüzde 25'ine geliyor neredeyse, 650 milyar dolara kadar düşecek. Dolayısıyla, buranın şeffaf olması lazım, bu hepimiz için gerekli bir şey. Zaten anlaşmaları, sözleşmeleri yapmışsınız, tabii, kimsenin yapacağı bir şey yok burada tadili mümkünse -bir sonraki maddede bu Gazi Osman Paşa Köprüsünü özel olarak konuşmak istiyorum- tadilat yapılsın ancak bunları bilelim. Bunlar bilinmediği sürece ekonominin riskliliğini artırıyor. Yabancı buraya daha fazla risk primi koyuyor. Belki bunları açık, şeffaf bir şekilde koymuş olsak orta yere bu kadar risk primi koymayacak çünkü diyor ki : "Senin açığın gerçek değil." Yani "Kamu-özel iş birliği projelerinden ciddi bir yük gelebilir." diyor veya "Sizin dış borç rakamınız gerçekçi değil." diyor. Buradan ne geleceğinizi bilmiyoruz diye buraya, bilinmeyene, karanlığa herkes daha fazla risk primi koyar, bu da Türkiye'nin, ülkenin riskliliğini artırıyor. Dolayısıyla, burada yapılması gereken şey, bunların... Evet, Strateji ve Bütçe Başkanlığı bir kısım güncellenerek bilgi veriyor ama esas bizim istediğimiz bilgi yok. Bu geçiş garantileri ne kadar? Bunların seyri nasıl gidiyor? Bunlara ilişkin bir şey yok.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyoruz.

ERHAN USTA (Samsun) - Yatırım büyüklüğüne ilişkin... O da Dünya Bankasının rakamlarıyla uyumlu değil. Yani tabii çok teknik olacağı için buraya giremeyiz şimdi ama o da Dünya Bankasının rakamlarıyla uyumlu değil. O bir kısmını kapsıyor, diğeri bir kısmını kapsamıyor ancak Sayın Başkanım, bu konunun Meclis açısından da son derece önemli... Hani, aşırı konuşulduğu için bazı şeylerin altı boşalıyor "Ya, aman, işte, kamu-özel iş birliği konusunu konuşuyorlar yine." filan, değil. Hakikaten ülke açısından önemli riskleri bünyesinde barındıran bir konudur. Burada şeffaf olmanın ben ülkemiz açısından iyi olacağını düşünüyorum.

Bir de şu var: Bu paralara bedava para, bedava kaynak olarak bakıldı, yenilikçi bir kaynak olarak bakıldı. Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, Avrupa Yatırım Bankasının raporu var. Bakın, hiçbir yolsuzluk, sözleşmeden kaynaklanan risk, hiçbir şey olmadığını düşünüyorum. Sözleşmeleri mükemmel yapmamız durumunda dahi "Normal kamu ihalelerine göre kamu-özel iş birliği projeleri yüzde 24 daha maliyetlidir." diyor, yüzde 24. Avrupa Yatırım Bankası raporu, Türkiye için de değil.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Usta, toparlayabilirsek.

ERHAN USTA (Samsun) - Son cümlem.

"Krediler ise normal devlet borçlanmasına göre yüzde 84 daha fazladır." diyor. Yani devlet 3'le borçlanırsa yüzde 84'ü ne yapar? "Yaklaşık burası 5'le borçlanır." diyor. Çünkü risk var işin içerisinde. Ama biz buradan finanse ediyoruz, bir de sözleşme riskini alıyoruz. Varsa orada -bilemiyoruz tabii, bazı konuları akla getiriyor- yolsuzluk varsa, onları zaten hiç konuşmuyorum bile, her şey usulüne uygun olmuş olsa bile çok pahalı projeler.

Buralara dikkatli bakmak lazım, şeffaf olmak lazım.

Teşekkür ederim.