KOMİSYON KONUŞMASI

AHMET KAYA (Trabzon) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Bütün heyetiyle saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, Sayın Genel Müdürüm, buradaki notlara baktığımızda TEMSAN gibi millî, stratejik, ağır sanayi kuruluşumuzun 15/06/2015 tarih ve 2015/55 no.lu Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı'nın 3'üncü maddesiyle özelleştirilmesi düşünülmüş. Siz de ifade ettiniz, burada da yazıyor: TEMSAN ile birlikte kritik teçhizatlar ülkemizde de üretilmeye başlanmış; yerli sanayimizin desteği, iç ve dış paydaşlarımızın katılımıyla, sektörde yerli katkı oranı artmaya başlamış; enerji projeleri için kalite-maliyet optimizasyonu ve işletme bakım ve olanakları açısından söz konusu teçhizatların TEMSAN koordinasyonuyla yerli sanayide temin edilebilir hâle gelmesi yatırımcılarımız ve yerli sanayimize birçok avantajlar sağlamış; elektrik arz güvenilirliğinin ve kalitesinin korunması da bu avantajların başında geliyor. Şimdi, bu kadar millî ve stratejik bir kuruluşun hangi aklın ürünü olarak özelleştirilmesi düşünülmüş acaba, ben bunu merak ediyorum. Yani kim, hangi gerekçeyle "Bu kurul özelleştirilsin." diye bir karar almış? Sonrasında ne düşünülerek bu karardan vazgeçilmiş -ki iyi ki geçilmiş- yani yaptığı ve yapacağı işlere baktığımız zaman gerçekten Türkiye'nin en önemli ağır sanayi kuruluşlarından biri olma yolunda, sizlerin de yoğun uğraşları sonucunda, güzel işleriniz sonucunda uğraştığını görüyorum. Dolayısıyla bu kadar stratejik bir kurum hangi aklın ürünü olarak özelleştirmeye alınmış, özelleştirilmesi düşünülmüş, ben gerçekten bunu merak ediyorum ve sizlerden bu sorunun cevaplandırılmasını rica ediyorum.

TEMSAN ile EÜAŞ arasında imzalanan protokol sözleşmelerinde çok sayıda santralde alım ve rehabilitasyon işini ihalesiz olarak TEMSAN'ın aldığını biliyoruz; 2016 yılında 700, 2017 yılında 995 kişi TEMSAN adına söz konusu işlerde çalıştırılmış. TEMSAN, yapımını üstlendiği işleri öncelikle şirket imkânlarıyla yapmalı, zaruri hâllerde KİK mevzuatı ve kendi satın alma ihale yönetmeliklerine uygun şekilde yüklenici firmalarına iş yaptırmalıydı. Ancak Sayıştay denetim raporlarına yansıyan bilgilere göre, TEMSAN Kamu İhale Kanunu ile Satınalma ve İhale Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak yüklenici firmalara iş dağıtmıştır. TEMSAN, 2017 yılında 17 işten 13'ünü, 2018 yılında 19 işten 17'sini makam oluru veya doğrudan sözleşme imzalayarak şirketlere ihalesiz olarak vermiş, kalan diğer düşük tutarlı işleri de şirket imkânlarıyla gerçekleştirmiştir. Bununla da kalınmamış bu işleri ihalesiz alan firmalar da başka sözleşmeler yaparak alt yüklenici firmalara bu işleri yaptırmıştır.

Baktığımızda, TEMSAN'da bir saadet zinciri kurulduğu kuşkusu oluşmaktadır ki basında, kamuoyunda buna benzer tartışmaların yapıldığını sizler de biliyorsunuz. Birileri hiç iş yapmadan bu şirketler üzerinden 100 milyonlarca lira tutarında kazançlar elde etmiştir. Kurumun kurduğu bu saadet zinciri 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 3'üncü maddesinin (o) bendiyle açıklanmış, o maddeye göre bir açıklama yapmışsınız ancak söz konusu durum Kurumunuzun aldığı işi ihalesiz, doğrudan sözleşmelerle ve makam olurlarıyla yüklenici firmalara verdiği gerçeğini, o firmaların da alt yüklenici firmalara verdiği gerçeğini ve alt yüklenici firmaların da büyük paralar kazandığı gerçeğini değiştirmiyor.

Ben, buradan yola çıkarak sizlere 2019 ve 2020 yıllarında Kurumunuz hangi işleri, hangi yüklenici firmalara vermiştir diye soruyorum. O yüklenici firmalar da bu işleri başka alt yüklenici firmalara devretmiş midir? Bu alt yüklenici firmalar hangileridir? TEMSAN neden Kamu İhale Kanunu'nun istisna maddesinden yararlanarak yüklenici firmalara iş yaptırıyor yani neden bu istisnadan yararlanma ihtiyacı duyuyor? Sözde küllerinden doğan TEMSAN -ki ben de buna katılıyorum- buna neden ihtiyaç duyuyor, bunun altında yatan sebep ya da sebepler nedir? Ayrıca bu yöntemle devletin bu iş için harcadığı tutar bu yöntemle katbekat artmıyor mu? Bu durumda kamu yararı gözetilmediği apaçık ortadayken üstüne kamu zararı gerçekleşmiyor mu? TEMSAN'ın 2019 ve 2020 kâr-zarar tablosu nedir? 2019 ve 2020'de yapılan işlerin yıl ve şirket bazında maliyetleri nedir?

Teşekkür ediyorum.