SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Sayın Başkanım, çok değerli Başkanım, öncelikle teşekkür ediyorum.

Tabii bu bizim mekânsal veri ile kişi verisini yani vatandaş ile mekânı ilişkilendirme bir hülyamızdı yani mimarların, mühendislerin, şehir plancılarının, belediyelerin uzun zamandır üzerinde durduğu bir konuydu ama bunun, ortak bir veri kümesinde, devletin müdahil olduğu ve üstte bir iradenin bunun üzerinde tüm paydaşları da bir tabanda toplayacağı bir sistemin kurulması gerçekten çok hayırlı bir şey. Ben öncelikle emeği geçenleri tebrik ediyorum, başta sizler olmak üzere ve Sayın Bakanımızı.

Tabii ki bu, bana göre, daha olgunlaştırılması gereken bir süreç, üzerine çok daha katmanların, yeni "layer"ların eklenmesi gereken ve tabii Komisyonumuzun da varlık amacı ve konusu depreme özel. Afetlerde ciddi bir veri tabanı olarak kullanılması belki beyin fırtınası yapılarak, yeni yeni elemanlar eklenerek de yani kişiyle ilişkilenen mekân verisini afet riskleriyle ve afet sonrası kurtarma planlarıyla da ilişkilendirmek lazım. Az evvel hepimiz duygulandık Jandarmanın sunumunda, 1 kişi mi var, 2 kişi mi var, hangi katta? Yani bunun ilerleyen aşamasında bağımsız bölüm başlarına barkodlu manyetik algılayıcılar konularak sisteme bunun entegrasyonu da düşünülebilir.

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Hepsini düşünüyoruz efendim.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Çünkü Türkiye savunma sanayisinde katettiği mesafeyle beraber elektronik alanda da çok ciddi mesafe katetti. Ben dün böyle bir firmayı ziyaret ettim, gerçekten gurur duydum. Bir de bunların görünmeyen kısmının da bir şekilde, sadece veri olarak statik şekilde alınması değil, yaşayan bir veri olarak da sürekli sorgulanıp, bir karar destek sistemi veya afetlerden sonra da afet yönetim sistemi olması gerekiyor. Bu anlamda çok önemli. Benim merak ettiğim, güncelliği nasıl tesis ediyorsunuz, bir. İki: Kurumlar üzerinde bu mekânsal veriyi değiştirme yetkisi olan kurumlar, başta belediyeler, binayı yıkıyor, yeni bina yapıyor, zemin kattaki bir mesken iş yerine dönüyor, sizdeki niteliği hâlâ mesken gözüküyor. Bu mekânsal yani insan üzerindeki değişikliği biz vatandaşlık numarası ve devletin iradesiyle belli bir noktaya getirdik ama mekânsal değeriyle ilgili verideki değişiklikte hâlen bir savrukluk var. Mekânsal verideki değişiklikte kurumlar üzerinde nasıl bir yetkiniz ve mecburiyetiniz var? Hangi yasal düzenlemeyle kurumlar bunu size vermekle mükellef? Üç: Bu Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'ni pandemi sürecinde simule edebildiniz mi? Pandemi sürecinde bu veriyi -çünkü o da bir afet- Sağlık Bakanlığı ve bu konudaki diğer paydaş kurumlara destek sağlayacak bir şekilde hayata geçirebildiniz mi?

Teşekkür ederim.

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Sağ olun efendim sorulanız için. Önemli konulardan bir tanesi şimdi belediyelerin yaptığı değişikliklerin denetlenmesi adına en çok karşılaştığım sorunlardan bir tanesi... Ki en öncelikle şunu söylemek istiyorum, Sayın Bakanımızın bize daima talimatı şudur: Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'ne gerçekten önem veriyor; bunun bir yaşayan organizma olduğunu, bunun sürekli değiştiğini ve geliştiğini, buna uygun olarak da bizim arayüzlerimizin bunu tanımlaması gerektiğini sürekli bize yineliyor ki biz onu şöyle söylüyoruz. Bu bizim bir çocuğumuz gibi, büyüdükçe elbisesini değiştirmek zorundayız çünkü onu aynı elbiseyle biz saklarsak ona en büyük zulmü biz yapmış oluruz. Bu onun büyümesini engellemez ama hayattaki kullanım amacını ve hayatı yaşamasını engeller efendim.

Şimdi, bu konuyla ilgili biz... İlk önce şu belediyelerin değişikliği nasıl denetlenmesi gerektiğine geleyim. Şimdi, belediyeler numaratajı verirken, numaratajı silerken Adres Kayıt Sistemi'mizi kullanıyorlardı ve şöyle bir şey vardı efendim, yine örnek vereyim: Kırşehir'in Mucur ilçesinin Yıldırım Mahallesi'nin Gökova Sokağı'ndaki bir bina yapıldığı zaman, yapı kullanım ruhsatını, iznini verdiği zaman belediye, o Ahmetler Apartmanı'nın evraklarını dosyaya koyup kaldırıp rafa koyuyordu. Siz Ankara'da böyle bir binanın ne olduğu ne bittiği hakkında hiçbir bilgiye sahip değilsiniz, sadece böyle bir adresin varlığından haberdardınız. Şimdi biz Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'yle tüm Türkiye'de Adres Kayıt Sistemi'ni kaldırarak... Adres Kayıt Sistemi azaldıkça, Mekânsal Adres Kayıt Sistemi yüzde 100'e ulaştığı zaman artık Adres Kayıt Sistemi'ne ihtiyacımız kalmayacak. Belediyeler yapı kullanma ruhsatlarını, yapı kullanma izinlerini, numaratajlarını, tüm, ne vereceklerse MAKS üzerindeki uygulama üzerinden yapmak zorundalar efendim.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Mecbur mu?

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Tabii ki. Yani bir belediye bir bina yaptı...

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Adres Yönetmeliği'nde mi, nerede var mecburiyet?

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Artık biz MAKS'a devrediyoruz ya, biz belediyeye alıyoruz, tüm ilçenin dijital haritasını çıkartıyoruz, tüm adresleri MAKS'a yüklüyoruz ve anahtar teslimi, hiçbir ücret talep etmeden belediyeye MAKS'ı teslim edip Adres Kayıt Sistemi'ni kaldırıyoruz. Artık belediye tüm iş ve işlemlerini Mekânsal Adres Kayıt Sistemi'nin arayüzünden hallediyor; numarayı da buradan veriyor, yapı kullanım iznini de buradan veriyor, yapı ruhsatını da buradan veriyor, tüm iş ve işlemlerini MAKS'tan yürütüyor ki bununla ilgili bir çağrı merkezimiz var, bu çağrı merkezinde tüm WhatsApp gruplarında tüm belediyeler var. Bir belediye, atıyorum, diyor ki: "Ya, yapı kullanım belgesiyle şu sokağı göremiyorum." Bizim bu konuyla ilgili mühendis arkadaşlar hemen sisteme giriyorlar "Şu ayarları değiştirin." Değiştiriyorlar, müdahale ediyorlar. "Şimdi, tekrar açıp kapatın." "Evet, tamam, görebildik, teşekkür ediyoruz." diyorlar ki bütün WhatsApp gruplarına ben de üyeyim, her gün buradan yüzlerce mesaj geliyor belediyelerden.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Nasıl bir veri tabanı kullanıyor bu sistem?

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - ESRI.

Ama tabii şuna hak verirsiniz ki bir belediye bir meskeni iş yerine çevirdi diye sistemde görüldüğü zaman, bunu gerçek çevirdi mi, çevirmedi mi, bunu bizim görme şansımız yok ama sistemini buradan yapmak zorunda efendim. Başka bir binaya bina yapı kullanım izni verip de sisteme yükleyip oraya adres beyanı veren kişilerin adresinin sistemde görülebilmesi için MAKS'ta oluşturması gerekiyor efendim.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Araya giriyorum ama Başkanım, Tapu Kadastro Genel Müdürü de bu çalışmayı yapacağı söylemişti.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Ben bekliyorum, o soruları, en son soracağım onları.

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Şöyle efendim...

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Yani AFAD'ın, Yapı İşleri Genel Müdürlüğünün, DASK'ın AYDES'le ilgili çalışmaları AFAD'da devam ediyor, MAKS'ı bekliyorlar hepsi, onunla ilgili de soracağız.

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Tabii, hepsi, bütün, AYDES'tir...

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Başkanım, onların hepsinde mekânsal bilgi var ama...

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Evet, efendim yani...

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - MAKS'ın tamamlanmasını bekliyorlar.

NÜFUS VE VATANDAŞLIK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRES DAİRE BAŞKANI LEVENT YAZICI - Hizmet sunucu kuruluşların, hizmeti verecekleri kişilerin tüm bilgileri; nerede oturdukları, nasıl bir şeye ihtiyaç duyduklarının tamamı MAKS'ta olduğu için, bizde son gücümüzle, ciddi anlamda, bu Covid döneminde bile, birçok arkadaşımız Covid tanısıyla karantinaya alınsa da çalışmaları durdurmadık, hafta sonları bile valiliklerden gerekli izinleri alıp gerekli koruma yöntemleriyle yaygınlaştırma yani dijitalleştirme çalışmalarına devam ediyoruz. AYDES'in, Tapunun, her birinin bu bilgilerin tam manasıyla merkez noktasında olacağını, tüm Sağlık Bakanlığının, işte bu pandemiyle mücadelede... Biz mesela şöyle bir şey görüyorduk: İlk başta bir harita var, kırmızılar ama yaklaştığımız zaman nerede ne olduğunun, hangi binada olduğunun bilinmemesinin sebebi henüz orada MAKS'ın bitmemiş olması. Eğer MAKS bitmiş olsaydı orada, TC kimlik numarasıyla eşleştirildiği anda, siz binanın üzerine geldiğinizde, 8 yazacaktı orada, demek ki burada 8 tane vaka var.