| Komisyon Adı | : | (10 / 124, 226, 320, 321, 336, 601, 637, 958, 1055, 1126, 1127, 1128, 1129, 1130, 1131, 1132, 1133, 1134, 1135, 1136, 1137, 1138, 1139, 1140, 1141, 1142, 1143, 1144, 1145, 1146, 1147, 1148) Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyonu |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 24 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 10 .02.2015 |
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Burada da zaten o ilk örnek verilmiş Seda Sayan örneği, yine o adam çıktı, "Karımı öldürdüm." diye övündü diye o programa ceza verildi. Bir de, anlaşılan, bir tane daha. Yani bunca yıldır bu konuda RTÜK kurallarına uymayan sadece bu iki program mı var?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Yok, pek çok program var Hocam. Sadece ben örnek olarak getirdim. Mesela bizim geçen hafta içerisinde bir program vardı, İstanbul'da Sultanbeyli'de bir bayana kocası şiddet uyguluyor ve Çevik Kuvvet girip kadını içeriden kurtarıyordu. Bunun için bizim bütün kanallara ceza yazıldı.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Neden?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - İnsan onurunu ihlal etmelerinden dolayı.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Nasıl, anlamadım?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Şimdi, oradaki şey, kadının görüntüsü, ismi, oturduğu yer açıkça gösterilmesi nedeniyle biz bunu, diğer maddeleri de kullanarak ceza da verebiliyoruz. Yani sadece tek bir madde üzerinden değil.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Ama pardon, bu bir haber değil mi? Yani bu tür haberlerin gizlenmesi mi lazım? Gizlendiği takdirde kamuoyu nasıl duyacak bu kadına karşı şiddeti?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Haberde şu şekilde, kişinin hem oradaki mağdur hâli ekrana yansıtılmıştı hem kendi adı ve soyadı, adresi, görüntüleri, hepsinin verilmesi nedeniyle burada bir ihlal tespit ettik ve bunları raporlaştırdık.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Ama haberlerde de yani şiddet uygulanan kadınların adı geçiyor hep.
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Şimdi, biz bu tip şeylerde raporlaştırıyoruz.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Hani yazılı basında da geçiyor, biliniyor da Ayşe Paçalı mesela öldürüldü sonunda, hepimizin ezberlemiş olduğu bir isim, ona benzer çok isim var.
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Yani bizim Kanun'un 8'inci maddesinin (ç) fıkrasına göre biz onun insan onuruna aykırı olduğunu düşünerek rapor düzenliyoruz. Çünkü o kişi toplumda bundan sonra -kendisini temsil ettiğinde- o şekilde algılanacak, ayrı bir sıkıntı olacak. Bunun haber niteliğini kaybetmeden sadece görüntüyü pusulayarak kişinin adını vermeden de bir şekilde verebilirler yani.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Yani ben şu hassasiyetle bu soruyu soruyorum: Bu Komisyonda bile birtakım arkadaşlarımız ama dışarıda da çok duymuşluğum var bunu "Kadına karşı şiddet artıyorsa medya bunu sürekli gündeme getirdiği için artıyor." diyen insanlar da var. Şimdi, aslına bakarsanız bu konuda bir şeyler yapılmaya başlanması tam da medya bunları gündeme getirdi diye mümkün olabildi çünkü kadın örgütleri yıllardır bunu dile getiriyorlardı ama sesleri duyulmadığı için de hiçbir şey yapılamıyordu. Medya bunu alıp da sürekli olarak gündeme taşıyınca farkındalık arttı, onun için bu tür komisyonlar kuruluyor, yasalar çıkarılıyor falan. Yani benim burada tedirginliğim hani RTÜK her gösterilen şeyi, çünkü birazcık AKP iktidarında da öyle bir anlayış var gibi düşünüyorum ben yani "Medya bunları göstermesin iktidarımızı kötü gösteriyor ya da Türkiye'yi dünya kamuoyunda kötü gösteriyor." gibi bir anlayış olduğunu sezinliyorum. Şimdi, dolayısıyla RTÜK sistematik olarak bunlara ceza yazmaya başladığında zaten kırılgan bir medya var, zaten epeyce bir basın ve medya baskı altında. Benim korkum, giderek "Aman dokunmayalım boş ver, şunlardan hiç bahsetmeyelim."e dönüşmesin bu. Anlatabiliyor muyum yani burada mesela kriterleriniz belli midir? İsim verilmediği takdirde bir problem yok mudur?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Evet yani belli, zaten biraz önce de bahsetmiştim "Yayın İlkeleri Rehberi" hazırladık ve bunu yayıncılara dağıttık. Burada zaten şiddetin programın ana unsuru olmaması ve sahnelerin abartılı olmamasına dikkat ediyoruz. Yani özellikle bunun zaten haber olarak verilmesi gerekiyor. Bütün kanallarda yayınlanan bir haber her bir kanalda farklı yayınlanıyor. Biz kanallardaki haberin durumuna göre kimisine bazen 2-3 maddeyi ihlal etmesi nedeniyle ceza yazıyoruz, bazen 1 maddeden, bazen de herhangi bir rapor düzenlemediğimiz oluyor.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Biraz daha detaya girebilir misiniz, son verdiğiniz cezada hangi kanala hani nedenler ceza verdiniz? Deniniz ya hani "Hepsine birden biz ceza verdik." diye.
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Hepsine birden vermedik yani sadece görüntü, bütün kanalları inceledik, bazı kanallarda insan onurunun ihlal edilmesi...
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Nasıl ama "İnsan onurunun ihlali" çok soyut da onu anlamaya çalışıyorum. Yani nasıl karar verdiniz insan onurunu ihlal ettiğine?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - ...ve kişilik haklarının ihlal edilmesinden dolayı.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Ha, tamam. Ne vardı orada da siz buna karar verdiniz?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Şimdi, 8'in (ç) fıkrasında bizim özellikle yönetmeliğimizde "Kişilerin acı çekme anları, ölüm anları gösterilemez. Haber ve benzeri yaralanma, acı durumları duygu sömürüsüne yer açacak şekilde verilemez. Özel hayata ilişkin belge, kayıtlar, konut dokunulmazlığı yayın yoluyla ihlal edilemez." demiş. Yani oradaki durum kişinin yaralanmış bir kadın oradan bir duygu sömürüsü, ihlal var, özellikle kameralar çektiğinde yüzünü saklamaya çalışan bir kişi ama kameramanlardan sürekli "Ne oldu, hastaneye mi gidiyorsunuz, acı mı çektiniz?" gibi şeyler vardı. Bu tip ihlalleri gördüğümüzde biz raporlaştırdık ancak bazı yayıncı kuruluşlar da bu konuda duyarlılardı, kadının yüzünü flulaştırmışlardı, ismini sadece "A.Y." olarak vermişti ve sadece haber "İstanbul Sultangazi'de şöyle bir şey olmuştu." demişti. Biz onlarla ilgili herhangi bir işlem yapmadık.
BİNNAZ TOPRAK (İstanbul) - Teşekkürler.