| Komisyon Adı | : | (10 / 124, 226, 320, 321, 336, 601, 637, 958, 1055, 1126, 1127, 1128, 1129, 1130, 1131, 1132, 1133, 1134, 1135, 1136, 1137, 1138, 1139, 1140, 1141, 1142, 1143, 1144, 1145, 1146, 1147, 1148) Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyonu |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 24 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 10 .02.2015 |
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Efendim, bakın, sıkıntı burada zaten. Spotu şu anda yayınlıyorsunuz, sonrasında -sizin şahsınıza demiyorum da işleyişin ne kadar enteresan olduğunun anlaşılması adına- spot şu anda yayında ve siz sonrasında Bakanlıktan görüş talep ediyorsunuz kurum olarak ama hâlâ yayında. Diyelim ki Bakanlık size dedi ki: "Yok bu uygun değil." Nitekim dernekler gezerek bunu diyor ki: "Bu doğru bir şey değil. Bu bizi çok âciz gösteren bir şey. Zaten ilgili Bakanlığın bu tür bizim bağımsız yaşamamız için geliştirdiği projeler var. Bu paraların zaten ne olduğu, nasıl kullanıldığı belli değil. Nitekim Engelliler Spor Federasyonuyla ilgili de bir sürü bir şey var." Fakat şu anda Bakanlık size olumsuz bir görüş bildirdiği anda siz bunu yaymış oluyorsunuz yani RTÜK izin veriyor, sonrasında Bakanlığa görüş soruyor. Öyle değil mi, aynen böyle söylüyorsunuz?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Hayır, bu başka spotlar için yani o spot için değil de genel bütün spotlar...
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Ama, bu çok sıkıntılı ve hakikaten anlaşılmaz bir şey. Önce yayınlayalım, sonra ilgili Bakanlıktan görüş soralım, Bakanlık "Uygun değil." derse çekelim. Şimdi, bunu her konu için yapabilirsiniz ve bu çok anlaşılmaz bir tutum. Hâlbuki o paydaşınızla RTÜK olarak siz önceden bunu konuşmalı değil misiniz? Yani RTÜK'e bir şey kendisine geldiği zaman "Ben bir üst kurulum, ne gelirse kendi gönlüme göre yayınlarım, olmuyorsa da Bakanlık söylediğinde çekerim." Ama, siz o enfekte bilgiyi yaymış oluyorsunuz. Eğer bir handikap görürse ilgili Bakanlık bunun yayımını siz yapmış oluyorsunuz. Peki, soruyu şöyle sorayım: RTÜK'e böyle bir durumda cezayı kim kesiyor? Diyelim ki ilgili Bakanlık herhangi bir kamu spotu için döndü size dedi ki: "Bu doğru değil, bu yanlış, bunun şu, şu, şu sebepleri var, psikososyal sebepleri, toplumun bunu bu şekilde görmesi doğru değil, bunların bu şekilde para toplaması doğru değil." RTÜK bunu nasıl telafi ediyor?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Öyle bir durumda kamu spotunun yayından kaldırılmasına dair üst kurul karar alır, bu karar bütün yayıncılarla paylaşılır ve -yayıncılar bizim İnternet sitemizde olan kamu spotlarını yayınlayabiliyorlar- biz de onları İnternet sitesinden kaldırdığımızda ve yayıncılarla paylaştığımızda yayın duruyor.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Bir ikili şeye dönmesi adına değil ama bakın, bu netlik kazansın diye ısrarla soruyorum. Size birisi kamu spotu getirdiğinde RTÜK kendince bir değerlendirmeyle yayınlıyor. Doğru anlıyorum değil mi?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Evet.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Sonradan ilgili bakanlığa görüş soruyorsunuz -velev ki sağlık konusunda- şu anda yaptığınız gibi. "Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına yönlendirdik." dediniz.
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Bir yanlış anlaşılma oldu. O spot için, şu anda dönen için değil, daha sonra gelen spotlar için sorduk biz. Radyo spotları gelmemişti.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Peki, o dönen spot için görüş almış mıydınız ilgili bakanlıktan?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Hayır, almamıştık.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Neden?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Üst Kurulun kararı yani Üst Kurul öyle takdir etmişti.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Efendim, Üst Kurulun kararıyla yayınlanmış bir dizi yüzünden bu ülkede bir sürü insan içeriye girdi. Böyle bir, her tür danışmadan muaf bir üst kurul değilsiniz ki yani onu anlamaya çalışıyorum. Diyelim ki sağlıkla ilgili bir kamu spotu geldi size bir vakıf, bir dernek tarafından. Sizin Üst Kurulunuza denildi ki: "Biz bunu yayınlamak istiyoruz." Üst kuruldaki heyet, o üyeler "olur" dediği anda yayınlanıyor mu bu?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Üst Kurul duruma bakıyor yani genelde...
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Ne açıdan bakıyor?
BAŞKAN - Sayın Vekilim, affedersiniz.
Bir kamu spotu geldiğinde bunun yayınlanması ve denetlenmesi aşamasını bize başından anlatır mısınız.
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Bir kamu spotu geldiğinde, öncelikle, Kamu Spotları Yönergesi var, Üst Kurul tarafından 2012 yılında çıkartıldı, ona ve 6112 sayılı Kanun'a aykırı olup olmadığına dair görüntüleri uzman arkadaşlar inceliyorlar, eğer herhangi bir ihlal yoksa Üst Kurula sunuyorlar. Üst Kurul toplantısında bu konu görüşülüyor ve işte, kamu spotunun zorunlu yayın olarak tavsiye edilmesi veya tavsiye edilmemesi veya belli şartlarda spot filmin düzeltilmesi gerektiğine dair kararlar çıkıyor. Bu karardan sonra biz spotları tekrar İnternet sitemize ekliyoruz ve başvuran kuruluşla görüşüyoruz. Bazen de ilgili bakanlığa gönderilip oradan görüş sorulması kararı da çıkabiliyor Üst Kuruldan. Eğer öyle bir karar çıkarsa ilgili bakanlıktan görüş alıyoruz, bakanlığın görüşü doğrultusunda Üst Kurul karar veriyor ancak spot filmlerin yayınlanması hususuna zorunlu yayınlar haricinde karışmıyoruz, bizden sadece onay ve tavsiye kararı alıyorlar. Yayınlama hususu yayıncıların kendi inisiyatifinde, kendileri ona göre yayınlıyorlar.
BAŞKAN - Peki, bütün prosedürlerden geçmiş olan bir kamu spotunda toplumun herhangi bir kesiminden, sivil toplum olabilir, birey de olabilir, bir grup da olabilir, "Biz bundan rahatsızız, rencide oluyoruz." ya da "İçinde şöyle bir yanlışlık gördük." dedikleri noktada nasıl bir işlem yapıyorsunuz?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Öyle bir yazılı başvuru geldiği zaman biz yine bunu Üst Kurula sunuyoruz, Üst Kurul değerlendirmesine göre, hani, spot filmin devam etmesi ya da kaldırılması veya...
BAŞKAN - Haklı bulursa ne yapıyor?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Spot filmin yayından kaldırılmasına kara verebiliyor.
BAŞKAN - Sonra bu kararı...
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Tekrar biz İnternet sitemizde yayınlıyoruz. Spot filmi İnternet sitemizden çıkartıyoruz ve yayıncı kuruluştan izleyici temsilcileriyle paylaşıyoruz.
BAŞKAN - Onlara da bir yazıyla bildiriyor musunuz?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Evet.
BAŞKAN - Peki.
Sayın Vekilim...
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Bu, ilgili kamu spotu için soruyorum: Televizyonda yayınlanıyor. Dediniz ki: "Şimdi, radyo için yolladılar, onu Aile Bakanlığına yolladık." Doğru mu anladım?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Evet, doğru.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Ne sizi buna sevk etti yani ne oldu da... Bir emsal olduğu için, yoksa bu, kadına şiddet de olabilirdi, size televizyon için getirilmiş. Sonra radyo için geldiğinde sizi Aile Bakanlığına yönlendiren ne oluyor?
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Yani, Üst Kurulun kararı ama muhtemelen tepkilerden dolayı böyle bir karar aldıklarını düşünüyorum ben.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Yani, zımnen şunu söylüyorsunuz, "Bir tepki var, bundan muhtemelen RTÜK de haberdar. Onun için biz bundan sonrakileri bir Aile Bakanlığına soralım." dedik gibi bir şey çıkıyor mealen.
RTÜK İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKAN YARDIMCISI MURAT ELLİALTI - Yani, ben Kurul toplantılarına katılmadığım için o konuyu bilmiyorum, hani, neye göre karar alındı.
RUHSAR DEMİREL (Eskişehir) - Anlıyorum. Zaten sınıftaki öğrenci yetersizliğindeki öğretmen reaksiyonunu onun için söylemiştim, sizin şahsınızla ilgili değil ama toplumdaki bir infialden RTÜK haberdar ama RTÜK kendini her şeyden üstte, hani "Ben olur dersem olur, olmaz dersem olmaz. Dur, ben artık bir Aile Bakanlığının Engelli Genel Müdürlüğüne bir görüş sorayım." demiş, anladığımız o.
Şimdi, bunu neden bu kadar şey yapıyorum? Ve sanıyorum ki Sayın Başkan da o yüzden bu kadar çok söz veriyor. Bu her konuda böyle, kadın tacizi, çocuk tacizi. Kadına şiddeti engellemek adına spot yapılıyor, bakıyorsunuz içinde bizatihi kadın zaten fiilen şiddete uğruyor. Aslında her reklamda bu şiddet var. Reklamların birincil öznesi kadın. Şimdilerde herhâlde bir enerji yiyeceği için bir erkek figür seçilmiş ama yine bir beden üzerinden yani cinsiyet önemli değil burada, kadın ya da erkek olması. Ama RTÜK'un bu, kendini çok denetimsiz ve yukarıda görüyor hâli toplumda aslında bir rahatsızlık durumu ama siz de söylüyorsunuz ki RTÜK önce yayınlıyor, toplumdan reaksiyon gelince "Dur, biz bir Bakanlığa görüş soralım." demiş. Demek ki kadına şiddet konusunda da benzer uygulamalar olmuş.
Çok teşekkür ediyorum.