OTURUM BAŞKANI İLYAS ŞEKER - Ben teşekkür ediyorum Mustafa Bey.

Şimdi sunumunuzda ağırlıklı olarak hatta yüzde 99'u, yüzde 100'ü deprem anıyla ilgili konuları gündeme getirdiniz ama biz şunu biliyoruz ki deprem olduktan sonra, depremin tetiklediği diğer afetler nedeniyle can kayıpları da oluyor. Nedir işte? Bu yangınlar, elektrikten çıkan yangın veya başka nedenlerle çıkan yangınlar, tsunamiden dolayı can kaybı oluyor, işte, heyelandan dolayı can kaybı oluyor, vesaire...

Şimdi, özellikle şu andaki bu şehir şebeke dağıtımını da size üye olan kurumların kontrolünde olduğu için, risk teşkil eden -dün de gündeme gelmişti- binaların altında trafolar var.

ELDER DİREKTÖRÜ MUSTAFA ÖZGE ÖZDEN - Evet.

OTURUM BAŞKANI İLYAS ŞEKER - Artı, yine şehir merkezinde yer altına alınmamış olan elektrik hatlarından direkler üzerinde ve binalara çok yapışık, neredeyse binayla arasında 1 metre mesafe olan şehir içi taşıma hatları var. Bunların da olası bir depremde binanın yıkılması hâlinde ciddi bir risk oluşturacağını düşünüyorum. Bu anlamda, şehir merkezindeki sizin bu üst yapılarınızla ilgili deprem öncesi bu firmaların bir çalışması var mı riskli olanları tespit edip ilgili üst kurumla görüşüp onların değiştirilmesi veya yer altına alınması konusunda bir çalışma var mı? Onu sormak isterim.

Teşekkür ediyorum, buyurun.

ELDER DİREKTÖRÜ MUSTAFA ÖZGE ÖZDEN - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Şimdi, şöyle: EPDK mevzuatı çerçevesinde de çevre sağlığı ve güvenliğini tehdit eden ekipmanlar varsa onlarla ilgili hem yenileme işlemlerinin hem de deplase işlemlerinin öncelikli olarak yapılması gerekiyor. Hani şöyle bir kısa detay bilgi vereyim: Örneğin, bir ekipmanı yenileyebilmeniz için trafo ve kablo gibi ekipmanlarda otuz yıllık süreler var. Yani on yıldan önce yenileyemiyorsunuz ama otuz yıllık faydalı bir ömrü olduğu mevzuat tarafından da varsayılıyor. Dolayısıyla, otuz yıl boyunca sağlıklı bir şekilde işletilmesi bekleniyor.

OTURUM BAŞKANI İLYAS ŞEKER - Yani o tesisin ömrü otuz yıl olabilir ama deprem yarın olduğu zaman Allah korusun, onun ömrü bitmiş oluyor.

ELDER DİREKTÖRÜ MUSTAFA ÖZGE ÖZDEN - Tabii, çok haklısınız.

OTURUM BAŞKANI İLYAS ŞEKER - Ve ciddi risk oluşturuyor. Bunların değişimiyle ilgili çalışmalar var mı?

ELDER DİREKTÖRÜ MUSTAFA ÖZGE ÖZDEN - Başkanım, onu arz etmek için kısa bir arka plan vermek istedim. Bu statüdeki ekipmanlarla ilgili zaten bizim mevzuatımız da değişiklik yapmamıza izin veriyor. Şirketlerimiz de bu çerçevede, bu riskli olanlarla ilgili, ekipmanların kontrollerini ve değişimlerini gerçekleştiriyorlar. Kabloların yer altına alınmasıyla ilgili, demin slaytlarda da arz ettiğim üzere, şu anda bizim yer altı kablolarımızın oransallığı yüzde 20'lerde. Bu, büyükşehirlerimizde yüzde 50-60'ları bulabiliyor. Avrupa örneklerinin altında bir orandayız ancak oldukça maliyetli bir husus bu, yani hattı, iletkeni direkler üzerinden yani havai şebeke üzerinden götürmek daha uygun. Şimdi, EPDK tarafından da belirlenen bir yatırım tavanı olduğu için, yani kaynaklar sınırlı olduğu için bu iletim hatlarının kısa sürede önemli bir kısmının yer altına alınması mümkün değil. Zaman içinde bu oran artıyor, yüzde 10'lardan yüzde 20'lere geldik ama hani kısa vadede bunların tamamının yer altına alınması mümkün olmayacaktır ama bunun dışında, riskli, tehlikeli ekipmanlarla ilgili zaten dağıtım şirketlerinin sorumluluğunda olan bir husus, onlar da değişimlerini ve yenileme işlemlerini yerine getiriyorlar.

OTURUM BAŞKANI İLYAS ŞEKER - Peki, şöyle bir şey isteyebilir miyiz bu dağıtım şirketlerinden: Yani tüm Türkiye geneli dikkate alınarak özellikle Marmara Bölgesi İstanbul depremi nedeniyle düşünülen, olma ihtimali olan İstanbul depremi nedeniyle olası risk taşıyan trafo ve enerji nakil hatlarından ne kadarının değiştirilmesi gerekir? Böyle bir çalışması varsa bunu almak isteriz özellikle.

ELDER DİREKTÖRÜ MUSTAFA ÖZGE ÖZDEN - Başkanım, sorayım zatıalilerinize dönüş yapacağım bu konuda.

OTURUM BAŞKANI İLYAS ŞEKER - Peki, teşekkür ediyorum.

ELDER DİREKTÖRÜ MUSTAFA ÖZGE ÖZDEN - Ben teşekkür ederim.