| Komisyon Adı | : | (10 / 3200, 3361, 3362, 3364, 3365) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | İstanbul Vali Yardımcısı Hüseyin Yılmaz'ın ve İstanbul Valiliği İstanbul Proje Koordinasyon Direktörü Kazım Göhkan Elgin'in, İSMEP projesi ve proje kapsamında yürütülen faaliyetler hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 27 .01.2021 |
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Yani, krikoyla binaların nasıl askıya alındığının değişik örnekleri de vardır.
Çok teşekkür ediyoruz. Tabii, İSMEP'in böylesine başarılı bir proje olması hem Dünya Bankası tarafından yüksek memnuniyetle karşılanması aynı zamanda tüm dünyaya karşı da alınacak yeni başarılı bir dersin mevcut olması yine Avrupa Konseyi ve İslam Kalkınma Bankalarından da çok başarılı bulunulmuş bir proje olması hasebiyle istiyoruz ki bu uluslararası bütün kaynakların, bu fonların İSMEP gibi başarılı projelerle tüm illerimizde benzer modeller uygulanarak aynı tecrübeyi, aynı yolu izleyerek gerekirse ilave kaynakların talep edilebilmesi ve bunların yatırıma, dönüşüme aksettirilebilmesi... Tabii, siz bahsettiniz, bütün bu kaynak bir seferde gelmiyor, bunlar proje bazında teklifler ulaştırıldığında oradan ilgili yatırımcı kurumun vereceği onaylarla beraber bu işler başlamış oluyor. Tabii, burada ilk başta sorduğum gibi Millî Eğitim Bakanlığımız bir yandan bu işleri devam ettirirken siz İPKB olarak şu şu okulları İSMEP kapsamında yenileyelim ya da dönüştürelim diye düşünüyorsunuz.
İSTANBUL VALİLİĞİ İSTANBUL PROJE KOORDİNASYON BİRİMİ DİREKTÖRÜ KAZIM GÖKHAN ELGİN - Koordineli bir şekilde.
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Koordineli bir şekilde... Daha uygun olacağını öngörerek o okulların dönüşümüyle ilgili hem proje aşamaları hem diğer aşamalarla ilgili Maliye Bakanlığımız üzerinden ilgili yatırımcı kuruluşlara bu teklif, dosyalar vesaire süreç gidiyor ve oralara özel bir kaynak gelerek mi bu iş devam ediyor? Bu noktada kaynak yatırımcı kuruluşlar tarafından mı kısıtlı tutuluyor? Yoksa biz daha fazla bunu hangi yolla arttırabiliriz? Diyelim ki İstanbul ölçeğinde değil de daha orta ölçekli bir ilimizde yine deprem risklerini azaltmak için böyle bir proje uyguladığımızda sizin bunca yıllık tecrübenizle bu kaynağı kullanan kurum olarak ilave kaynak bulma şansımız ve bunun daha rantabl oluşu, daha ucuz maliyetlerle oluşu söz konusu mudur? Yani, bizim deprem zararlarını azaltma noktasında Komisyon raporumuza öngöreceğimiz, teklif edeceğimiz hususlardan biri de İSMEP modelinin genişletilerek, ilgili mevzuatın düzenlenerek diğer illerde de uygulanmasını teklif ettiğimizde biz reel olarak gerçekten kaynak bulabilecek ve bunu daha fazla miktarda artırabilecek ve daha ucuz maliyetle Türkiye'ye kazandırabilecek bir noktada olur muyuz? Bu konuyu biraz açarsanız memnun olurum, buyurun.
İSTANBUL VALİLİĞİ İSTANBUL PROJE KOORDİNASYON BİRİMİ DİREKTÖRÜ KAZIM GÖKHAN ELGİN - Sayın Başkanım, şimdi, tabii ki, ilgili finansman kuruluşları zaten Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetimizle yakın bir şekilde çalışıyor ve beraber Hazine ve Maliye Bakanlığımızla bir plan yapılıyor. Mesela diyor ki: Dünya Bankası, işte 2020 ile 2022 arası Türkiye'ye 2 milyar dolar kredi verecek veya İslam Kalkınma Bankası, işte, 1 milyar dolar kredi verecek. Bunu hangi sektörlerde verecek? Bu da o ilgili finansman kuruluşunun önceliğine göre de belirleniyor. Mesela diyor ki: Enerji sektörü, işte yeşil enerji tasarruflu binalar; işte, risk azaltma, deprem riskini azaltma konusu veya işte direkt bütçe desteği, tarım gibi çeşitlendirebiliyorlar. Bunu Hazine ve Maliye Bakanlığımız tamamen önceliklendirerek ilgili kuruluşlardan, bakanlıklardan ihtiyaç alarak diyor ki: "Ben bu yıl için, işte İstanbul İSMEP'e şu kadar, işte, şu bakanlığa bu kadar, buraya bu kadar." diye Hazine ve Maliye Bakanlığımızla bununla ilgili bir kaynak tahsisi oluyor, biz ihtiyaçlarımızı belirtiyoruz.
Tabii, Sayın Başkanım, değerli vekillerimiz; İSMEP İPKB'nin şöyle bir avantajı var: On beş yıldır biz dış finansman kuruluşlarıyla çalıştığımız için Hazine ve Maliye Bakanlığımız direkt bize müzakere yapmak üzere ilgili kuruluşu gönderiyor. Geri ödeme, faiz oranlarını biz bilemeyiz zaten işimiz de değil, o, Hazine ve Maliye Bakanlığının işi ama onun dışında projeyi yazma, üretme, onlarla müzakere etme, mesela biz şunu yapacağız, niye yapıyoruz vesaire gibi işleri biz yapıyoruz ve onların satın alma usullerine göre de uyguluyoruz. Bir de işte, mesela en son Çin'den Asya Altyapı Yatırım Bankasından 300 milyon dolarlık kredi temin ettik, biz bunu üç buçuk ayda çıkardık -ki Türkiye ortalamasının çok üzerinde- ama onların da dediği: "Sizin raking'iniz, puanınız çok yüksek, biz araştırdık, gelen işlerin kalitesi, yapılan işler vesaire çok anlamlı, sosyal bir proje ve kaliteli iş yapılıyor, biz de burada olmak istiyoruz." Çünkü ilgili bankalar da hani bu tür iyi modelleri, iyi işleri diğer ülkelerde de bir rol model olarak gösteriyor. Mesela bizim benzer projemiz Bangladeş'te başladı, Filipinler'de başladı, bazı Güney Amerika ülkelerinde başladı. Yani belki bire bir değil, mesela bazı yerlerde işte musondan dolayı sel felaketi var ama risk azaltmamın mantığı sonuçta aynı, sonuçta önceden önlem alacaksınız ve o çıktı ve tecrübeleri çok yerde biz de paylaşıyoruz, ilgili bankalar da paylaşıyor Sayın Başkan.
Sayın Başkan, bir de şunu Direktör Yardımcım Yalçın Bey de ilave etti, sağ olsun; illerin de önceliklendirilmesi çok önemli. Yani mesela bir finans kuruluşuna gidilirken, mesela İstanbul'un yanında başka bir il olacaksa "Neden o öncelikli, onun deprem riski nedir veya niye bu ilden başlıyoruz?" gibi sorular, ilk sorular oluyor. Dolayısıyla biz nasıl kamu binalarımızı önceliklendirdiysek, aslında Türkiye'deki illerimizin de belki risk durumuna göre öncelik sıralaması olursa ona göre finansman talebinde çok rahat bulunulabilir.
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Bulunulabilir, evet.
Teşekkür ediyoruz.
İSMEP gerçekten çok başarılı ve bütün bu kaynakları en verimli şekilde kullanıyor, inşallah kullanmaya da devam edecek. İstanbul'un deprem güvenliği noktasında çok önemli yatırımlar, dönüşümler gerçekleşiyor sayenizde. Biz de depreme yönelik zararları azaltma noktasında İSMEP modelinin, sizin de bahsettiğiniz gibi, çeşitli önceliklendirme kriterleri kapsamında, çeşitli stratejik değerlendirmeler kapsamında tüm Türkiye sathında nasıl uygulanabileceği, diğer illerimizde de nasıl bir model hâline gelebileceği, onlarda da dış finansman kullanma kabiliyetini, kapasitesini artırma noktasında çok güzel bir örnek olabileceği kanaatindeyiz.
İSTANBUL VALİLİĞİ İSTANBUL PROJE KOORDİNASYON BİRİMİ DİREKTÖRÜ GÖKHAN ELGİN - Biz o konuda hazırız zaten.
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - İnşallah, teşekkür ediyoruz.
Biz de rapor çalışmalarımız içerisinde daha fazla ilave bilgi ihtiyacı hâlinde tekrar sizlerle inşallah temasta bulunup hem ilgili mevzuatın hem de uygulamaların önceliklendirme kriterleri kapsamında nasıl geliştirilip diğer illerimizde de böyle bir modelin uygulanması nasıl mümkün olabilir, bunu raporumuza dercetmek için de sizinle yine temas edeceğiz.
Çok teşekkür ediyoruz, bugün bu güzel sunumu gerçekleştirdiniz, bizi de bilgilendirdiniz. Başarılar diliyoruz, başarılarınızın devamını da diliyoruz.
Varsa bir sözünüz alayım.
İSTANBUL VALİLİĞİ İSTANBUL PROJE KOORDİNASYON BİRİMİ DİREKTÖRÜ KAZIM GÖKHAN ELGİN - Son olarak Sayın Başkan, şahsi bir şey söylemek istiyorum.
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Buyurun.
İSTANBUL VALİLİĞİ İSTANBUL PROJE KOORDİNASYON BİRİMİ DİREKTÖRÜ KAZIM GÖKHAN ELGİN - Ben, yirmi iki yıldır afet risk sektöründe çalıştım, Allah öyle nasip etti diyelim. Şimdi, ben yurt dışında çok konferansa panele de gittim, konuşmacı veya oturum başkanı olarak da katıldık vesaire, 2012'de Birleşmiş Milletler'de yine konuşma da yaptık. Şu mevzu var, yani tabii afet basit olarak dört evreden oluşuyor diyoruz. İşte, hazırlık, daha sonra müdahale, iyileştirme ve zarar azaltma diyebiliriz. İyileştirmede mesela ben, Kyoto'da, Japonya'da çok önemli bir şey görmüştüm. Yani, orada da risk var ve o risklere karşı şehirlerin bir iyileştirme planı var. Yani, ben mesela Elâzığlıyım, işte Elâzığ'ın bir deprem riski vardı, deprem oldu, Allah korusun. Şimdi, işte 20 bin konut üretiyoruz. Hani, bu şehrimizin bir iyileştirme planı olsaydı mesela, işte bizim mahallelerimiz belli, ben o mahallelerin yıkılacağını az çok biliyordum zaten. Hani onu bir, belediye olarak biz nereye planlayacağız, yeni yerleşim alanı. Çünkü sağlam yerleşim sağlam yerden başlıyor. Sağlam yere biz bunu nasıl taşıyacağız ve kaç senede taşıyacağız hani bunu? Ve belli yerleri organize edip böyle bir iyileştirme planı yapılsa ve daha sonra da efendim deprem anı çok kriz dönemi oluyor. İşte, bakanlarımızın hepsi orada, nereye yapalım; işte, oraya mı yapalım, buraya mı yapalım... Ve kriz döneminde belki verilen kararların bazısı da işte yirmi yıl sonra diyorlar ki "Deprem konutunu niye buraya yapmışlar?" aslında öyle bir planlı bir iyileştirme planı olsa, hani bakanımız da gider belediye başkanımıza derki "Ya, Sayın Başkan, nerede iyileştirme planı, görelim." Birkaç soru sorar: Buranın zemin etüdü yapılmış mı; işte, burası daha sağlam mı; şehrin gelişim noktasında mı; işte, insanlar gitmek ister mi; vesaire gibi; alt yapısı hazır mı, mesela... Belki alt yapısını hazırlayacaksınız, daha sonra orayı taşıyacaksınız. Yani bu konuyu da böyle şahsi söylemek istedim Sayın Başkan çünkü bu konu çok konuşulmuyor Türkiye'de de böyle bir konuyu da bilgilerinize arz etmek istedim.
Çok teşekkür ediyorum, saygılar sunuyorum.
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Biz, teşekkür ederiz. Çok önemli bir hususa değindiniz. İyileştirme planları da bizim zaten aynı şekilde komisyon raporumuzda bir alt başlık olarak mevcut, bu hususun da mutlaka planlama evreleri içerisine alınması lazım. Dediğiniz gibi, afetin getirdiği bütün o telaş ve kriz ortamı içerisinde planlamak yerine daha öncesinde planlamak, ilgili hazırlıkları gerekirse alt yapıdan tutun da zemin etüdüne kadar her türlü hususu hazırlamak çok daha önemli, uygun olacaktır diye biz de düşünüyoruz.
Evet, çok teşekkür ediyoruz. Bugün bizlerle birlikte olan İstanbul Vali Yardımcımız Hüseyin Yılmaz'a; yine, İPKB Direktörümüz, İSMEP Proje Yöneticisi Kazım Gökhan Elgin'e ve yine Proje Koordinasyon Birimi Direktör Yardımcısı Yalçın Kaya'ya bu güzel sunumlarından dolayı teşekkür ediyoruz. İnşallah çalışmalarında başarılarının devamını diliyoruz. Değerli Valimize, Sayın Yerlikaya'ya da çok teşekkür ediyoruz davetleri için, bu güzel temennileri için. Bizler de komisyon takvimimiz içerisinde inşallah değerlendireceğiz, uygun bir zamanda istişareyi de inşallah gerçekleştirmeyi biz de arzularız.
Teşekkür ediyoruz, kolaylıklar diliyoruz, ayağınıza sağlık.
İSTANBUL VALİ YARDIMCISI HÜSEYİN YILMAZ - İyi çalışmalar.
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Sağ olun, çok teşekkürler.
Evet, değerli milletvekillerimiz, şimdi ki sunumumuz çevrim içi olarak gerçekleşecek.
Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneğinin Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, aynı zamanda da Kentsel Dönüşüm Ve Hukuk Platformu Başkanı olan Profesör Doktor Gürsel Öngören hocamız katılacak çevrim içi olarak Komisyonumuza.
Arkadaşlarımız bağlantıyı gerçekleştirsinler...
Hocam, sesimiz geliyor mu?
KENTSEL DÖNÜŞÜM VE HUKUK PLATFORMU BAŞKANI PROF. DR. GÜRSEL ÖNGÖREN - Geliyor efendim.
BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Değerli Komisyon üyelerimiz, çevrim içi sunumunu gerçekleştirmek üzere ben, Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı, aynı zamanda Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Profesör Doktor Gürsel Öngören hocamıza sözü bırakıyorum.
Hocam, çevrim içi olarak hoş geldiniz diyerek tüm Komisyon üyelerimiz adına sizleri selamlıyoruz.
Buyurun efendim, sizi dinliyoruz.