BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Evet, teşekkür ederiz.

Tabii, Değerli Mustafa Başkanımızın altını çizdiği husus, Necip Nasır Vekilimizin de dile getirdiği husus, burada Komisyon üyelerinin aklına gelen, sizin "Böyle bir kaynağı kentsel dönüşümde kullanabiliriz." dediğinizde aklımıza gelen Ali Bey'in de altını çizdiği bir açmaz gibi yani büyük rantlar oluşturabilecek projeler, bunlara dış paydaş bulunması ve o fonların bu projeleri hem ortak olarak hem finanse edebilecek bir model. Tabii burada, artık kentsel dönüşümde tıkanmış, kendi kendini dönüştüremeyen, âdeta kendi rantını oluşturup da kendi müteahhidini bulup da dönüştüremeyen şehrin hem imar planlarıyla çatışmalı hâle düşmüş hem de o tarihsel doku içerisinde sıkışmış kalmış bir çok alanını dönüştürebilmek. Burada, kentsel dönüşümü eğer, biraz önce, Sivas Milletvekilimiz Ulaş Karasu'nun, "Uydu kentlerde uygulanabilir." dediği, işte Necip Beyin de çıkışta "Belki rezerv alanları bu şekilde düzenlenirse uygulanabilir." dediği ama her hâlükârda o sıkışıp kalan, kendi kendini sübvanse edilmeden, destek olunmadan dönüştüremeyecek yerlere bu fonun, bu kaynakların -dediğiniz model içeresinde- nasıl yansıtılacağı meselesi var önümüzde açıkçası.

Tabii, burada, sunumunun en başında Ayfer Hocamız Kentsel Dönüşüm uygulamaları, Yöntemleri başlığında -çok güzel- 9 tane alt başlık saydı. Kentsel dönüşüm deyince bu 9 başlık gelmiyor bizim aklımıza. Birincisi, yenileme geliyor yani yıkıp yerine yenisini yapmak geliyor; içine de işte biraz sosyal donatı, ticari alan, efendim rezidanslar, AVM'ler sıkıştırırsak ne âlâ. İşte oradan gelen kaynakla da bu proje kendini finanse eder diyoruz ama bunun bu ölçekte yapılabileceği alan o kadar kısıtlı hâle geldi ki bunların yapılmasından kaynaklanan bugün bazı sorunlar yaşıyoruz kentsel dönüşümde. Bunların doğru yapılmamasından kaynaklanan sorunlarla da bugün yapılması gereken yerdeki kentsel dönüşümlerin önünü algısal olarak da tıkayan bir süreç yaşıyoruz.

Şimdi, ben hiçbir belediyede kentsel dönüşüm projelendirilmesi yaparken şu saydığınız 9 başlık altında o bölgede, sizin yaptınız o çok kıymetli 18 ayrı raporu bizlerle de paylaşacaksınız, inşallah, onları biz Komisyon üyelerimize de ulaştıracağız, çoğu yerde, bu hususların oradaki tarihsel, kültürel, ticari dokunun, bütün hayatın, günübirlik ticari faaliyetlerin irdelendiği, incelendiği oradan ortaya çıkarılabilecek bütün değerlerin tekrar canlandırılması için bir projeksiyon ortaya konulduğu bir çalışma olarak görmedim. Kentsel dönüşüm için kentsel dönüşümü modelleyen firmalar vardır, müşavir firmalar; onlara gidilir, onlar alanı alır, şöyle bir çalışır, mevcut imarı biraz daha zorlar, zorlar "Bir matematik model çıkardık." Derler, o matematik modele göre "Şu kadar metrekaresi olanın hakkı şudur; şu, şu kadar ödeyecek." vesaire birtakım katsayılar oluştururlar, ortaya bir kentsel dönüşüm projesi çıkar, eğer orada kazanç varsa bir şekilde kendini sürdürür ama bakarsınız dönüştürülenden, dönüştürülmesi gerekenden daha çok farklı sorunlar, farklı birtakım kentsel doku sorunları karşımıza çıkar. O yönüyle, kentsel dönüşümü hangi ölçekte olursa olsun küçük ölçekte, şu bahsettiğiniz bütün yöntemlerle uygulayabilecek bir vizyon olarak -sadece bir başlık olarak değil- benimseyen, içselleştirilmiş bu konuda eğitimli ve gerçekten, üniversitelerimizde bilimsel bütün çalışmaları sürdürüp şehirleri o şekilde ele alan bir yaklaşım lazım ama bunların sayıları son derece sınırlı maalesef. O yönüyle baktığımız zaman evet, dünyada böyle bir fon piyasası var, dünyada böyle kaynaklar var -Bunların mevzuatlarını düzenlemişler ki ben baktığımda listede- Güney Afrika'dan Amerika'ya, İngiltere'ye kadar kendi mevzuatlarını düzenledikleri için bu fonlardan faydalanan ülkeler var. Bizler de bu fonlardan faydalanmalıyız. Belki doğrudan kentsel dönüşümü ada bazında belli bir bölgede yapma noktasında faydalanamayız ama başka birtakım projelerin hayata geçmesinde ve oradan elde edilebilecek birtakım kaynaklarla da bu alanları sübvanse edebilecek kaynaklara erişebiliriz.

Bir yönüyle de -sizin sunumuzun içinde dediğiniz imar hakkı transferinin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Hâlâ ülkemizde bununla ilgili mevzuatı geliştiremedik, daha detaylı çalışıp onu da kazandırmamız lazım, o da kentsel dönüşümün önünü açacak hususlardan biri ve bütün vatandaşın imar beklentilerini, belki bu geleneksel hâle gelmiş o ilişki metodunu tamamen değiştirebilecek bir yöntem olarak önemsiyoruz; onunla ilgili arkadaşlarımız, uzmanlarımız araştırmalara devam ediyorlar. İmar hakkı transferinin bir yöntem olarak bizim raporumuzda da yer almasını istiyoruz inşallah.