| Komisyon Adı | : | İNSAN HAKLARINI İNCELEME KOMİSYONU |
| Konu | : | Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonunun Kırıkkale Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu ile Düzce Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu'na ilişkin görüşmeler |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 17 .02.2021 |
İBRAHİM YURDUNUSEVEN (Afyonkarahisar) - Sayın Başkanım, Komisyonumuzun değerli milletvekili üyeleri ve bürokrasimizin çok değerli müdürleri; ben de hepinizi saygıyla sevgiyle muhabbetle selamlıyorum.
Öncelikle, ta 1071'den beri, bugüne kadar bu bayrak için, bu vatan için, bu ezan için, bu millet için şehit olmuş tüm şehitlerimize ve en son da Gara'da haince katledilen, şehit olan 13 vatandaşımıza Allah'tan rahmet diliyorum.
Öncelikle, geçen dönemde yani benden önceki dönemde Hatay Milletvekilimiz Sayın Hüseyin Yayman Bey'in Başkanlığında yaptığımız 2 ziyaretle ilgili size kısa bir sunum yapacağım. 24 Şubat 2020 tarihinde Kırıkkale F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna ziyaretimizi gerçekleştirdik; tabii, Komisyon üyesi bulunan tüm siyasi partilerimizin de katılımlarıyla, milletvekili arkadaşlarımızın da katılımlarıyla.
Burada usul olarak kısa bir bilgi vermek istiyorum. Usul olarak cezaevlerine gidiyoruz. Öncelikle, ilgili cezaevinden o cezaevinin kapasitesi, durumu, bina yapısı, diğer eksikliklerle ilgili kısa bir sunum alıyoruz ilgili müdür arkadaşlarımızdan. Tabii, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür Yardımcımız Mehmet Yılmaz Bey de bu toplantılara iştirak ediyorlar, sağ olsun. Burada bu usulden sonra, uygulama olarak, herhangi bir yer tespit etmeden, ilgili koğuşlara veya ilgili yerlere geçiyoruz ve bütün arkadaşlarımızın onayıyla rastgele bir koğuşu açtırıyoruz ve içeride hiçbir güvenlik kuvveti veya başka bir cezaevi yetkilisi olmadan, sadece Komisyonumuzun üyesi olan arkadaşlar olmak şartıyla kısa görüşmeler yapıyoruz. Orada sorular soruyorlar milletvekili arkadaşlarımız, tabii, buna göre cevaplarımızı alıyoruz ve notlarımızı alıyoruz.
Şimdi, bunlardan size kısaca bahsedeceğim. Öncelikli olarak, Kırıkkale F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bize söylenen ilk şikâyetlerden birincisi, adil yargılanma yapılmadığı veya kendilerine yanlış ceza verildiği yönünde bazı şikâyetler meydana geliyor ama Anayasa'nın 138'inci maddesi açık ve net olarak diyor ki: "Mahkemeler, bağımsızdır; kararlarını Anayasa'ya, kanuna, hukuka ve vicdani kanaatlerine göre verirler." Dolayısıyla, biz, burada hiçbir şekilde yargılamayla ya da yargılamanın süreciyle veya verilen kararla ilgili hiçbir inceleme yetkimiz olmadığı için onları kendilerine izah ediyoruz, bu kararların verilmesinde hiçbir etkimiz olmadığını orada izah ediyoruz.
Burada, özellikle, Kırıkkale F Tipinde kurum revirine çıkmakta bazı sıkıntılar var, hastane sevkinde kelepçeli muayeneyle ilgili bazı sıkıntılar bize iletildi. Biliyorsunuz, kelepçeyle muayene yine, kanun çerçevesinde ilgili muayene eden doktorun talebi hâlinde kelepçe çıkarılmadan muayene yapılıyor yani güvenlik kuvvetinin bulunması ve kelepçenin çıkarılmamasıyla ilgili. Bu da dolayısıyla cezaevi yönetimiyle veya diğer kurum yetkilileriyle ilgili bir hadise değil, ilgili doktorun kendisinin talebiyle yapılan bir şey. Burada diş hekimiyle ilgili görevli doktor bulunmadığı şikâyeti geldi. Yine, KOAH hastaları ve akciğer hastaları için Adli Tıp Kurumundan raporlama yapılmadığıyla ilgili şikâyetler geldi. Sıcak suyun haftada iki gün iki saat, diğer günlerde sabah otuz dakika verildiğiyle, pazar günleri sıcak su verilmediğiyle ilgili şikâyet geldi. Burada, Kırıkkale F Tipinde TRT 2'nin izlendiği çünkü genelde gittiğimiz bütün cezaevlerinde TRT 2'yle ilgili biz çok şikâyet aldık ama burada TRT 2 kanalının izlenebildiğiyle ilgili bir tespitimiz var. Yine, sohbet hakkının kısıtlandığıyla ilgili, sınırlandırma yapıldığıyla ilgili bize şikâyet geldi. Kütüphaneden kitap teminiyle ilgili sorun yaşanmadığı belirtildi. Yemeklerin yeterli ve besleyici olmadığı, bazen fiziksel ve psikolojik şiddet uygulandığıyla ilgili bazı şikâyetler geldi ama şunu özellikle üstüne basarak söylemek istiyorum, eminim ki tüm Komisyon üyesi arkadaşlarımın oradaki tespitleri de benimle aynıdır: Hiçbir cezaevinde bugüne kadar önceden planlanmış şekilde bir şiddet uygulaması görülmemiştir ama bazı bireysel belki şeyler olmuştur, bunu da, cezaevleri kurumlarının özellikle takibini buradan talep ediyoruz. Bu, hiçbir şekilde... Çünkü Sayın Bakanımızın da söylediği gibi, cezaevlerinde sıfır şiddet politikamız var. Dolayısıyla, bundan dolayı bunların da özellikle takip edilmesini ve cezasız bırakılmamasını Sayın Genel Müdürümüzden rica ediyoruz. Kurum kantininde bazı eksiklikler bulunduğuyla ilgili burada tespit çıktı ve berberle ilgili -ilginçtir- bir tespit çıktı, burada sık sık berbere çıkamadıkları, makas ve su kovası gibi malzemeleri temin edemedikleriyle ilgili şikâyetler geldi.
Yine, aynı gün Kırıkkale'den sonra Keskin T Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevine ziyaretimiz oldu. Burada yemeklerin az ve sulu olduğu şeklinde şikâyet geldi. Tabii, cezaevlerimizin özellikle 15 Temmuzdan sonra artan kapasitesi nedeniyle fazla kalabalık olduğuyla ilgili -diğer cezaevlerinde olduğu gibi- bu konuda da bazı şikâyetler geldi. Özellikle burada meslek edinme kurslarının çok önemli olduğunu belirtmekte fayda görüyorum çünkü burada hem cezaevindeki mahkûmların veya tutuklulukların zamanının değerlendirilmesi hem de bir mesleğe yönlendirilmesi anlamında iyi olacağı kanaatindeyiz. Burada da bu hizmet yapılmakta. Nakil taleplerinin karşılanmadığıyla ilgili şikâyetler geldi. Tabii, o dönem, bizim gittiğimiz tarih itibarıyla belki pandemi yoktu ama şu dönemde özellikle salgın nedeniyle bu talepler bildiğim kadarıyla karşılanamıyor. Namaz kılmak için kantinden battaniye alındığı fakat bu battaniyelerin de düzenli olarak kendilerinden geri alındığı... Açık görüşle ilgili bir şikâyet vardı, burada dediler ki: Kırk dakika süre veriliyor ama bunun biraz daha artırılması, üst sınıra yaklaşılması bir de mahkûmun görüş alanına gidiş zamanının bu süreden düşülmemesi istendi çünkü bazen beş on dakika süren mesafeler var. Kantindeki ürünlerin kalitesiz olduğu ve bunların az malzeme olduğu söylendi. Yine, Keskin'de ferdi olarak bazı darpların olduğu ama bunların da şikâyetle takip edildiği... Burada TRT 2'nin izlenmediğiyle ilgili bir şikâyet geldi. TRT 2'nin kültür kanalı olduğu kanaatiyle ve dizi, filmler olduğu için özellikle çoğu cezaevinde TRT 2'nin izlenmesi yönünde bir talep var. Yine, çocuk infaz hükümlü koğuşuna geçildi, burada 5 çocuk var, bunların da fiziksel ve psikolojik baskı olmadığı, yemeklerin yeterli, kaliteli olduğu; suyun da yeterli olduğu fakat vücutlarında kaşıntı yaptığı şeklinde bazı şikâyetler var. Yine, kadın tutuklu, hükümlü koğuşlarına geçtiğimizde nakil taleplerinin reddedildiği, kreş olmadığından dolayı çocuklarını çok az kreşe gönderebildikleri, zaman açısından çok az gönderebildikleri... Yine doktor muayenesinde kelepçe şikâyeti vardı ve koğuşta bir kısım tavanın aktığı ve yatakların küflendiği şeklinde, suyla ilgili bir sorunlarının olmadığı... Yine, en sonunda Ceza İnfaz Kurumu personeliyle ilgili genel bir değerlendirmede bulunmak istiyorum, burayı geçiyorum dolayısıyla.
Daha sonra heyet olarak yine, Hüseyin Yayman Bey'in Başkanlığında 15 Kasım 2019 tarihinde, daha öncesinde Düzce T Tipi Açık Ceza İnfaz Kurumuna ziyaretimiz aynı usul çerçevesinde gerçekleştirildi. Buradaki şikâyetler de, tedavilerin geç yapıldığı, nakillerin yine yerine getirilmediği, kurum personelinin keyfî hareketlerde bulunduğu şeklinde şikâyetler geldi. Burada, yine, bizzat heyetimiz tarafından kapasite fazlalığı müşahede edilerek tespit edilmiştir. Yeteri kadar sağlık personelinin bulunmamasıyla ilgili bir şikâyet vardı, yine revirde iyi tedavi yapılmadığı, kantinin iyi olmadığı, yemeklerin iyi olmadığı, görüş süresi özellikle yine, Düzce'de bize yapılan şikâyetlerden biri, suların yağlı ve paslı şekilde geldiği, kütüphaneden kendilerine zimmetli verilen 15 kitap sayısının az olduğu biraz daha artırılmasını özellikle talep ettiler. Burada, yine, cezaevi personeliyle kısa bir görüşmemiz gerçekleşti. Tabii, cezaevi personelimizin de biraz özlük haklarının iyileştirilmesi yönünde bizden talepleri var. Bunlarda sözleşmeli ve kadrolu unvanlar nedeniyle aralarındaki maaş farkı özellikle problem olduğu, aynı işi, aynı mesaiyi sarf ettikleri ancak maaş hususunda sıkıntı yaşadıklarıyla ilgili bize talepleri gerçekleşti.
Sayın Başkanım, başka sorular, şikâyetler ve talepler varsa onları konuşmak üzere şimdilik sunumumu bitiriyorum. Burada ben özellikle Komisyon üyesi arkadaşlara çok teşekkür ediyorum. Gerçekten özellikle Mehmet Yılmaz Genel Müdür Yardımcımıza çok teşekkür ediyoruz, bize birlikte ve uyum içerisinde bir ziyaret gerçekleştirilmesine vesile oldular. Buradan çıkacak sonuçlar yine tüm cezaevleriyle ilgili genel bir sonuç olarak da Sayın Adalet Bakanımız Abdulhamit Gül Bey'e bir kısa rapor hâlinde bunları iletmeyi bir heyet olarak, cezaevi heyetimiz olarak gitmeyi de planlıyoruz.
Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.