BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Teşekkür ederim Değerli Başkanım.

Sizlere de sunumuz için teşekkür ediyorum.

Şimdi şu plan notlarıyla başlamak istiyorum. Bu plan notları kazanılmış bir haktır.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Evet.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Yani öyle meclislerden de geçtiği için askıdan da indikten sonra bu plan notlarının değişmesi mümkün değil. Yani, şu an yüzde 15'i-25'i eğer plan notlarında varsa zaten o bir haktır.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Var.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Değişmesi düşünülemez, zaten biz bunu gayet iyi biliyoruz, normal şartlarda plan notlarında işte, kış bahçeleri şeye girmez, bu buraya girmez, balkonlar şöyle olmaz, kooperatif de işte..

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Anayasa gibi işte.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Anayasa gibi, bravo. Sayın Vekilin ifade ettiği gibi. Kooperatifse artı yüzde 10 olur gibi. Yani bir plan notu görüyorsun destan gibi, normal şartlarda yoğunluğu 2'ye katlayan bir plan notuna rastlamak mümkün. Dolayısıyla, bu da neticede bir miktar emsal artışıyla çözülmüştür.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Evet.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Yani mevcudun yani şu an yüzde 15 veriyorsunuz daha önce yüzde 25 verdiniz. Kademeli gidiyor, ben buna taraftarım yani.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Bir şey söyleyeyim burada size.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Buyurun.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Burada, mesela, İstanbul İmar Yönetmeliği'nde emsal olan yerlerde işte, emsale dâhil olmayan yaklaşık bir yüzde 30'luk bir inşaat artışı oluyor.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sınırlanmış oluyor.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Yani çok sınırlanmaz aslında.

Biz burada bunu kullandırmıyoruz. Yani aslında emsalli olan yerlere de bir yüzde 30, yüzde 20-30 arasında veriliyor ama...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Şimdi, biliyorsunuz, yüzde 30'un anlamı şu: Hani, balkonlar, artı gezilebilir alanlar, merdiven boşlukları bu da yüzde 30'u geçemez diyorsun, yeni yasa bu.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Başkanım, şöyle: Biz bu tür projelerde bizim bu plan notundan yapılan yerlerde o yüzde 30'u daha vermiyoruz. Yani öyle bir hak oluşmuyor onda.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Yapamazsınız ki.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Yapmıyoruz işte, onu...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Hayır, merdiven boşluğunu inşaattan mı sayacaksın? "Vermiyorum." dediğin zaman merdiven boşluğunu inşaattan mı sayacaksın?

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Hayır, sayıyoruz işte biz onları.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Neyse.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Yani, şöyle: Yüzde 25 artırıyoruz ya, aslında artırmıyoruz gibi oluyor. Yani o yüzde 30'u bir daha mükerrer kullandırmıyoruz.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - O, şimdi, bu yüzde 30 dediğimiz farklı bir şey.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - O emsal olan yerlerde.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Emsal değil yani bu normalde inşaatı yaparken şunu söylüyor, diyor ki...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Bir yönetmelikten gelen var, bir de imar hukukundan gelen var. Bu imar hukukundan gelen yüzde 30, bir de...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - O başka bir şey.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Yönetmelikten gelen, evet.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Yönetmelikte "Katsayı yüzde 30'u geçemez." diyor. Yani bu söylediğim balkonlar malkonlar veya asansör boşluğu falan.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Evet, geçemez.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Şimdi, tabii, benim anlamadığım, hani daha önce burada bir imar yoktu. Bir 7'nci adam işte, 500 metrekareden 250'yi 5 daireye dağıttı, geri kalan 250'de arsa kendi üzerinde görünüyor. Böyle bir durumu nasıl teyit ederiz? Misal bu 7'nci şeyi çıktı...

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Tam nasıl çıktı Başkanım, bir daha...

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Müteahhit üzerinde.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Öyle söylediniz ya "Müteahhit üzerinde, müteahhit geldi."

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Müteahhit üzerinde, evet.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Hani, normalde 6 tane daire yaptı, arsanın yarısını onlara paylaştırdı, arsa payı tapusu vardı. Belki noterden verdi, belki tapu dairesinden verdi.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Yok, tapudan.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Tapudan da verebilir. Geri kalan, aslında adamın orada 250 metrekare arsası var ama binası yok, dairesi yok.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Evet.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Bunu nasıl çözdünüz?

İkincisi de şimdi, arkadaşlar, bir fırından ekmek çalmayla... Plan sonradan gelmedi ki yani, bu, donatı alanlarında kalan binaları biz şu an devşirmeye çalışıyoruz. Peki, bu donatı alanlarına bu binalar nasıl yapıldı?

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Bunlar çok önce yapılmış hatta plan da ondan sonra yapılmış.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - İşte, buradaki mesele ne biliyor musunuz? Bakın, bir insan bu memlekette otuz sene, kırk sene memuriyette çalışıyor, aldığı emekli ikramiyesiyle bir tane ev alamıyor ama geliyorsun sen de hazinenin arazisini bir şekilde işgal ediyorsun; ondan da adı tapu tahsisi, şu belgesi, bu belgesi... Biz şu an... Aslında bunların önemli bir kısmı hırsızlık bence, yani, devletin malını çalmayla... Veyahut da bunlar arsa mı satın aldılar?

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Bizde yok, bizde hazine yok; bizde kendi arsası üzerine, tapulu arsası üzerine kaçak inşaat.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Tarlası üzerine diyelim. Aslında burada planlı bir yapılanma yok. Adam bir tane tarla çevirmiş, durumuna göre belki de kadastral parselde yollar görünüyor. Demetevler gibi yani Ankara'da bu tür uygulamalar var. Bu uygulamadan kaynaklanan şeyden bahsediyorsunuz.

Tabii, aslında bizim burada... İyi olan şu: Rezerv alanlarını boşaltıyorsunuz, bu boşalttığınız rezerv alanlarının üzerine herhangi bir yapılaşma gelmiyor. Ben bunu en azından şöyle... Askerlerimiz uzunca yıllar... Bu kışlaların olduğu yerlerden bu rezerv alanları çıkıyor, yoksa burada bir kışla gibi bir şey olmasaydı rezerv alanı diye bir şey olmazdı, aynı bu arsalar bu şekilde giderdi. En azında yerine ikame etmiş oldu. Rezerv alanını oraya taşıdınız, burada da katı davranıyorsunuz, dolayısıyla elde ettiğimiz alanlar da yeşil alan. Şehrin en azından nefes alma konusunda fazla bir problemi yok.

Şimdi, ikincisinde, burası alt gelir grubuna ait insanların yaşadığı bir bölge gibi algılıyorum ben bölgeyi. Şimdi, burada da tersi; yine insanlar otuz sene, kırk sene çalışıyor, belki emekli maaşını alıyor, üzerine de eşten, dosttan ilave 10 lira ilave ediyor, o daireyi alıyor. O daireyi alırken de zaten depreme dayanıklı mı değil mi ona bakmadı, parasına baktı, başını sokacağı bir yer aradı. Bunların yaş ortalaması tahmin ediyorum -hepsi için bunu söylemiyorum ama- emekli gibi düşünürsen 65-70.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - 35.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - 60 desek, adamı yirmi sene daha borçlandırsan ömrü yok Başkanım. Hiç kimse buna girmez. Zaten ben otuz sene, kırk sene çalıştım, bu evi aldım; daha ömrüm yok ki devamını ödeyeyim. Burada ne olabilir? Devlet bir tahvil çıkarabilir, yani der ki, yer değerli bir yerse, birinci yöntemde bunu devlet karşılamalı, belki "Yirmi sene sonra bu yer devlete kalır." diyebilir; belki der ki: "Biz burayı yapalım, değiştirelim ama sen burada yirmi sene otur, yirmi sene sonra da bu yer devlete kalsın."

İkinci söylediniz de şu olabilir: Şimdi, caddenin üzerine geldi, yollar geçti. Yollar geçtiği için arsalar küçüldü, mevcut binalar kadar bina yapılamadığı için zorlanıyoruz. Burada şu olabilir: Tahvil oluşturabilir, yani insanların kayıplarını karşılamak açısından. Bu oluyor zaman zaman, devlet burada bir analiz yapar, der ki: "Senin burada 100 lira alacağın var." Tamam, bu 100 liraya karşılık bir tahvil verir, der ki: "Bu, senin devletten alacağın, her şey için geçerli. Bu tahville devlete borcunu ödeyebilirsin, Millî Emlaktan arsa da alabilirsin, başka şehirden de alabilirsin."

Şimdi, bunu neyle yapıyorlar mesela? Sit alanlarında. Senin arsan sit alanında, devlet diyor ki: "Buraya bina mina yapamazsın." Ne yapacaksın o zaman? Diyor ki: "Gel bunun değerini tespit et, bu değeri tespit edilen bedel kadar da bana bir belge ver." O, o günün rayiçlerinden belge. Her sene TEFE ve TÜFE'ye göre de bu aldığınız belgenin değeri artıyor, yani parasal bir kayıp söz konusu değil. Dolayısıyla o artış üzerinden devletten, istediği yerden, Millî Emlaktan... Kendin müracaat ediyorsun, listesi var. O belgeyi verip onu alabiliyorsun.

Tabii, bu da Türkiye'de bir yolsuzluğun delaleti oluyor. Ne oluyor? Sit alanı normal şartlarda yapılaşmadığı için değeri düşük. Şimdi, ondan sonra gidiyor, değer tespiti yaptırırken -bu da devleti soymanın diğer bir yöntemi- diyor ki: "Bu sit alanının yanındaki normal arazi 100 lira." Normal arazi üzerinden değerlendirme yaparak tespit yapıyor. Mahkemeler, bilirkişiler, davalar... Zaten bir davayı kazandığın zaman da bu bunun peşi sıra geliyor. Bu sit alanları da şimdi bir de böyle alınıp satılmaya başlandı; bu da yanlış. Konu açıldığı için söylüyorum ama buradaki o söylediğiniz, o imar kayıplarını verebileceğinizi verirsiniz; veremediğiniz konusunda, devletin borçlanma senedidir, tahvildir, adına ne diyorsan de... Öneri olsun diye söylüyorum, bunu verebilir. Bunun üzerinden de işlem yapabilir.

Tabii, Esenler bölgesi bu konuda biraz daha şanslı. Rezerv alan var, en azından oradan oraya aktarma şansınız var. Dolayısıyla tez zamanda da yapabileceğinizi ben ümit ediyorum. İnşallah dört sene sonra hedeflerinize ulaşırsınız da biz de hiç olmazsa "İstanbul'da bir ilçede artık depreme dayanıklı olmayan bina yok." der de onunla avunuruz diyorum.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Teşekkür ederiz.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Birkaç hususa cevap vereyim olmazsa.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Buyurun.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Müteahhide nasıl hisse kalıyor diye konuşuldu.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - O, 7'nciyi nasıl çözdünüz diye, arsanın yarısı onun.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Orada şöyle, bizim yerinde dönüşüm yaptığımız yerlerde hak sahibiyle, daha doğrusu o müteahhit ile hak sahiplerini çağırıyoruz ve ilk başta o müteahhidi yani 20 metrekaresi veya 50 metrekaresi bulunan kişileri ikna yöntemine gidiyoruz. Diyoruz ki: "Sana burada ayrıyeten bağımsız bir birim verilmeyecek. Çünkü mevcutta bağımsız bir birimin yok. Bunu da üzerinde bırakmışsın, niye bıraktığını da biliyoruz; yarın öbür gün bir kat daha atabilmek için, belli, bu da bir hukuksuzluk. Onun için bu payını bu hak sahiplerine vermek zorundasın." Bunu sözlü olarak söylüyoruz tabii. "Yok, şu, bu.." diyor ama ister istemez vicdanen... Peki, verirken bedelli veriyor, yani o 20 metrekare hissesini bir bedele dönüştürüyor, oradaki hak sahiplerine veriyor; bedelsiz veremez.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Haksız kazanç.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Aynen öyle.

Olmuyor mu? Yine, olmayınca bu sefer mahkemeye gidiyor hak sahibi. Oradan mahkemece...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - İzaleişüyuya gidiyor.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Onları da alıyor. Yani, kendilerine şunun garantisini veriyoruz: Dönüşümde bu binada bulunan bağımsız birim sayısı kadar bağımsız birim vereceğiz. Gidin mahkemeye hak sahipliğiniz belli olsun, bağımsız biriminiz biz de baki. Mahkemenin vereceği karar doğrultusunda bağımsız birimlerin dağıtımını yaparız sizlere.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Tabii, orada şu tespiti yapmanız lazım: Onlar bina olduğu için değeri "x"dir, o sadece arsa payı olduğu için "x-3"tür.

ESENLER BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRÜ İBRAHİM ASLAN - Tabii, aynen.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Ama bu Müdür Beyin dediği sadece rezerv alanlarla ilgili. Diğer, işte, bu 2 parsel birleşecek, 500'ü geçecek. Orada tapu sahipleri neyse o, yani biz onu...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Yani, adamın yine 250 metrekare arsası varsa...

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - O normal mülkiyet hakkı onun; biz ona müdahale edemeyiz. O sadece, 1 daire veriyoruz ya burada hani rezerv alanında, bu bizimle alakalı olduğu için bu yöntemi anlattık. Diğeri, normal; her şeyi, muvafakatını alacak, vekâletini verecek.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - O ayrı bir şey ama o binanın üzerinde 7 tane daire var, adamın da 200 metrekare arsası var. Bina yıkılmazsa arsa bir anlam ifade etmiyor zaten. Yani, arsa boşlukta durmuyor, arsanın üzerinde normalde bina var. Bina yıkılırsa arsa vasfına dönüyor, arsa vasfına dönünce de o adam hissedar oluyor. Aslında bina yıkılmasa o binada mevcut hâliyle arsa yok.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Ama hissedar, tapu hissesi var.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Hissedar, o ayrı bir şey.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Yani, o bizi çok şey yapmıyor.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Bu inanılmaz bir şey.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Evet, orada tapusu ne kadarsa kendi aralarındaki bir şey, biz ona karışamıyoruz.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Tabii, bu durumlarla sadece bu şekilde kat irtifakı tesis edilmemiş yerlerde karşılaşmıyoruz. Kat irtifakı tesis edilen yerlerde de var.

ESENLER BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ADİL ŞENDEN - Kaçak kat olabilir.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Kat irtifakı...

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Kat irtifakında bile dengesiz paylar verildiği için...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Dengesiz paylar verilebilir.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Mahkemeye düşen ve kentsel dönüşüm uygulamasına girdiği zaman, 6306 kapsamına girdiği zaman da haksız durumlar ortaya çıkan örnekler var.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Muhakkak verir de dağıtılırken adaletsiz dağıtabilir.