KOMİSYON KONUŞMASI

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Hançerli'ye ve ekibine de sunumları dolayısıyla teşekkür ediyorum. İzmir depreminden hemen sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinde özel bir gündemle toplanmıştık depremi konuşmak için. Ben de bu konuyla ilgili pek çok belediye başkanımızdan görüş, düşünce ve önerilerini almıştım. En ayrıntılı raporu Sayın Hançerli bana göndermişti, o nedenle burada hakkını teslim edelim yani İzmir depreminden önce de bu konularla ilgili çok yetkin çalışmalar olduğunu belirterek sözüme başlıyorum.

Şimdi, Sayın Başkan, biraz önce Esenler Belediyesinin kentsel dönüşümle ilgili, özellikle askerî alanın boşaltılmasıyla elde edilen yaklaşık 7 ya da 10 milyon metrekarelik alandaki rezerv konut alanlarıyla ilgili bir sunum izledik. Benzer bir rezerv alan da aslında Avcılar'ın var yani TEM Otoyolu'nun kuzeyinde Ispartakule dediğimiz bir bölge. Fakat hiçbir biçimiyle sizin riskli yapılarınızın azaltılması, donatı alanda kalmış olan yapıların transfer edilmesi konusunda size bir imtiyaz sağlanmadı, bu Tahtakale Mahallesi. Onu da soracağım, Tahtakale Mahallesi'yle ilgili en yüksek geliri yazmışsınız, Ispartakule'den dolayı değil mi o gelir? Yani Tahtakale'deki gecekondulardan gelmiyor.

AVCILAR BELEDİYE BAŞKANI TURAN HANÇERLİ - Evet.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Şimdi, genelde İstanbul'da bu tür mahalleler yani kentsel rantın çok yüksek olduğu ya da planlı mahalleler ile içinde gecekondu ya da çarpık yapılaşmanın olduğu mahalleler genel olarak bölünüyor. Sizin burası niye bölünmedi bilmiyorum. En son Eyüp'te bizim Finanskentin olduğu mahalle, 5. Levent'in olduğu mahalle Güzeltepe'den ayrılma kararı aldı, belediye meclisinden de geçti. İlk kez burada gördüm yani bu tür planlı yerler genelde gecekondu mahallesiyle aynı ismi taşımıyorlar.

AVCILAR BELEDİYE BAŞKANI TURAN HANÇERLİ - Muhtar bile tabii kendisini Tahtakale değil, Ispartakule Tahtakale lafını kullanıyor, evet, böyle bir şey var.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Şimdi, ama gerek Yeşilkent'te gerekse Firuzköy'de yani gölün kenarında Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı kurumlar tarafından yapılan da toplu konut çalışmaları var. "10 bin tane konut var." dediniz. Sizin Bakanlıkla, yani bu Avcılar'ın merkezinde ya da bu plansız alanlardaki riskli yapıların dönüşümü konusunda kamuya ait olan arazileri bir -18 gibi- bütün plan içinde değerlendirip, buralardaki yoğunlukları azaltıp rezerv konut alanına dönüştürme konusunda bir çalışmanız var mı?

İkincisi, şu soruyu sormak istiyorum: 1999 depreminden sonra benim eşimin babasına ait -oturduğu- Ambarlı'daki bina orta hasarlıydı ve o zaman -bilmem hatırlar mısınız, Bedri Bey burada- çok hızlı biçimiyle bazı bugünkü yapı denetim değil ama birtakım mühendislere...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - İlk Yapı Denetim Kanunu o zaman çıktı, bugünkü Yapı Denetimi Kanunu...

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Güçlendirme için müşavirlik verdiler, üç günlük bir kursa aldılar inşaat mühendislerini, yapı denetim için müşavirlik hakkı verdiler, onlar proje hazırladılar.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Evet, 4708 değil.

Depremden hemen sonra çıktı ve biz orada, yani Ambarlı Mahallesi'nde Martı sokakta, bodrum katı olmayan bir binayı... Bir proje hazırladık ve belediyeye sunduk bunu. Hatta devletde o günkü parayla daire başı 2 bin lira faizsiz kredi verdi, geriye dönüşüm olmak üzere. Şimdi, sormak istediğim: Bu tür yapılar yani bizim belediyeden güçlendirme projesi onaylattığımız... Hazineden de o zaman yanılmıyorsam Vakıflar Bankası vasıtasıyla da işte 10 daireye 20 bin TL'lik bir katkı sunulmuştu. Bunlar şu anda sizin sistemde nasıl gözüküyor? Yani, 1999, 2000'li yıllarda müşavirlik firmaları vasıtasıyla yapılan güçlendirmeler sizin sistemde hâlâ orta hasarlı bina olarak mı gözüküyor? Yoksa bunlar güçlendirilmesi tamamlanmış yapı olarak mı gözüküyor? Bu konuda bir envanter var mı? Onu konuşmalardan merak ettim.

Bir de şeyi soracağım Sayın Başkanım. Avcılar tabii, İstanbul'un... Bir kere özellikle depremin en çok etkileyeceği E5'in altındaki parsellerin neredeyse tamamı müstakil parseller üzerine yapılmış, çoğunlukla da bahçeli nizam evler. Yani, buralarda yapı stokları içinde imara aykırı yüksek yapılmış binalar mı var? Yoksa 99 depreminden önce yapılmış olan binaların zemin emniyet gerilmesine göre statik projesinin yapılmaması, tekil temelli binaların yapılması, bugünkü radye temel yapılmaması, Avcılar'daki genel olarak zemindeki hareketlenme sebebiyle mi risk algınız yüksek? O konuda bir açıklama yaparsanız, teşekkür ederim.

Onun ötesinde... Bu çözüm konusunda müteahhit ile konut sahibi dediğimiz yani hayatında bir ev almanın dışında inşaatla ilişkisi olmayan kişilerle ilgili, bankalar eliyle kullanılan krediler konusunda sizin hak edişi denetlemeyle ilgili getirdiğiniz düzenlemenin aslında bir yasal düzenlemeye dönüşmesi... Ben muhtelif zamanlarda da bunu söylemiştim yani buralarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının üzerine yeni yükler yüklemeden, ilçe belediyelerini, belki çok büyük ölçekli projelerde büyükşehir belediyesini bu hak edişlerin denetlenmesi ve finansmanın da serbest bırakılması konusunda -tıpkı İller Bankasında olduğu gibi- yasal bir mevzuata ihtiyaç var. İşte, o zaman ben güvenin çok önemli bir biçimiyle sağlanacağını düşünüyorum.

Teşekkür ederim.