BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Teşekkür ederim Başkanım.

Tabii, Meclis çalışmaları, hem o tarafa hem bu tarafa koşup duruyoruz, bu programlar çok çakışıyor.

Bu bölge aslında -hep batıyı dinledik, doğuda neler oluyor açısından- bizim için önemli çünkü doğuda olan depremler daha yıkıcı. Ölü sayısı daha fazla olduğu için yani daha çok orada neler olup bittiğini görmek istiyoruz. "Nasıl çalışma yapılıyor, nasıl tedbirler alınmalı?" Yani, deprem anında tabii devletin bütün kurum ve kuruluşları otomatikman orada, ellerinden geleni yapıyorlar ama deprem sonrası yapacağımız çok iş var. Yani bugün de deprem olabilir, yarın da olabilir. Görünen o ki -işte, en son depremin şiddeti ortada- yani 6 şiddetinde depremde bile orada hasarların meydana gelmesi muhtemel. Yani, dolayısıyla, burada belki ağır bile ilerlese, sağlam temel üzerine sağlam bina inşa edebiliriz.

Şimdi, ben gerçi sunumunuza yetişemedim, kusura bakmayın ama dinlediğim kadarıyla söyleyeyim. İşte "Binalarda tespit yapıldı." diyorsunuz. Zaten o tespit yapılınca otomatikman o tespitin içerisinde alınan sonuçlar o binaların depreme dayanıklı olup olmadığını gösterir. Siz diyorsunuz ki: "Zaten bunların üç aşağı beş yukarı yüzde 98'i olumsuz sonuçlar verecek." Yani, demek ki şehri baştan aşağı yeniden planlamak gibi bir şey çıkıyor. Bundan önceki plan notlarını bilmiyoruz tabii, şimdi bir taraftan da biz özellikle deprem bölgelerinde yatay yapılaşmayı önemsiyoruz. Tabii, tedbirler alınarak istediğiniz katlı bina yapılabilir, bu başka bir şey ama özellikle Van bölgesinde, o bölgelerde böyle teknolojik binaların, maliyeti yüksek binaların ben kaldırabileceğini zannetmiyorum. Onun yerine hem yatay mimariye önem verip hem de mevcut yoğunluğu da bozmadan -siz yoğunluk artışı dediniz- yoğunluk artışına da mümkün olduğunca daha fazla girmeden bu işi nasıl çözebiliriz diye aslında bir master plan yapmanız lazım. Yani bu işe en baştan "Bismillahirrahmanirrahim" deyip başlamanız lazım. Bilmiyorum, son depremde herhâlde 8-10 bin... Kaç bin konut yapıldı Van'da?

VAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GENEL SEKRETER YARDIMCISI MUCİP TAPAN - 17 bin tane konut yapıldı.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Toplam ne kadar bina var? Yani yaklaşık 600 bin nüfus yaşıyor, 4'e bölersek 150 bin bina. Demek ki yaklaşık yüzde 10'u yani bina değil de siz 17 bin dediğiniz zaman onu da 4'e bölerseniz demek ki 5 bin bina. Hani 17 bin konut yapılırsa, binaya bölerseniz...

VAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GENEL SEKRETER YARDIMCISI MUCİP TAPAN - Orada çok katlı yapıldı. 6 kat, 5 kat...

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Normaldir.

Yani, dolayısıyla, orta yere bir envanter muhakkak koymak lazım. Buna göre zaten yeni yapılan bölgeyi de üç aşağı beş yukarı -Van'ı çok fazla bilmiyorum ama- hani biraz daha dışarıya doğru açılan alanda şehri geliştirmeye çalışıyorlar. Tabii, yeni yapıyla beraber sadece binalar değil, altyapılar da gündeme geliyor yani bütün bu yaptığınız sistemi altyapı kaldırabilir mi, o da ayrı bir şey.

Dolayısıyla, mümkün olduğunca Van'ı model kent, model şehir, depremde öncelikli bölge, depremde ilk uygulama alanı gibi bir model şehre çevirip bunun üzerinden yürümek lazım. Benim önerim mümkün olduğunca, olabildiğince bir an önce bu tespitlerin yapılması.

Başkanım, Van'ı biz bu konuyla ilgili model şehir ilan etsek. Nasılsa Lütfİ burada yok, yoksa Lütfİ "Hatay." Diyecektir. O fırsatı da ganimete çevirelim. Ama hakikaten önemli çünkü o bölgede...

ABDULLAH GÜLER (İstanbul) - "İzmir var." diyor burada ağabey, İzmir.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - İzmir mi? İzmir sürekli deprem hâlinde. Bu şimdi şöyle, modelleme açısından... İzmir ve İstanbul önemli, biri Marmara biri Ege Bölgesi'nden ama bir de öbür taraftan, Güneydoğu Anadolu'daki deprem kuşağından, Kuzey Anadolu Deprem Hattı'ndan da bir başka yerden... Yani, böyle örnekleme olması açısından fay hatları üzerinde -ki en önemli model de Van- bugünden çalışmaya başlanırsa mesafe katedilebilir diye düşünüyorum.

Başarılar diliyorum.

VAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GENEL SEKRETER YARDIMCISI MUCİP TAPAN - Teşekkür ediyorum.

Biz memnun oluruz böyle bir şeyden yani gerçekten öncelikli olarak Van'la alakalı bir çalışma yapılmasından.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Uluslararası kredilerin kullanılması da dâhil.

ABDULLAH GÜLER (İstanbul) - Ama deprem... Bu konuda haklı, Başkanım.

Bedri Bey'e binaen, ben de TOKİ'de görev yaptığım zaman ve daha sonra deprem sonrasında sürece baktığımızda hakikaten köylerine kadar, orada gerek camilerinde gerek okullarında gerekse yine kardeş belediye çalışmaları kapsamında köylerde farklı taziye evleri, sohbet evleri gibi çok nitelikli işler de yapıldı. Genel Sekreter Yardımcımız "17 bin bağımsız bölüm..." Ama daha öncesinden de TOKİ'nin orada sosyal konut olarak yapmış olduğu yaklaşık 5 bine yakın da konut vardı, onları da sayarsak 24 bin-25 bin civarında orada bağımsız bina.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - 6 bin bina eder, 150 bin bina...