ESİN KARA (Konya) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Genel Müdürümüz ve yönetim kurulu, hoş geldiniz Komisyonumuza.

Benim değerlendirmelerim yine teknik olacak ama burada Komisyona da biraz bilgi vermek istiyorum bu konuda.

Şimdi, Sayıştay 2018 Yılı Raporu'nda sayfa 31'de şöyle belirtiyor, diyor ki: "Şüpheli ticari alacaklar hesabında kayıtlı tutar 148 milyon 269 bin TL'dir. Bu tutarın 46 milyon 160 bin TL'si kamu iktisadi işletmelerinden, 127 bin TL'si yurt içi özel şahıslardan, 101 milyon 979 bin TL'si yurt içi tüzel şahıslardan olan şüpheli ticari alacaklardır. Şüpheli ticari alacaklar hesabında kayıtlı 148 milyon 269 bin TL'nin tamamı için karşılık ayrılmıştır." Burada ben Komisyonumuza niçin bizim genelde değerlendirmelerimizde şüpheli ticari alacaklara ve karşılıklara baktığımızı bilgilendirmek istiyorum.

Şimdi, bir alacağınızı eğer yazıyla istediğiniz zaman protesto edilir ya da icralık aşamaya düşerse bu alacağınıza karşılık ayırabiliyorsunuz Vergi Usul Kanunu gereği. Mesela hayalinizde bir şirket canlandırın, 100 bin TL alacağınız var. Siz o yıl ona 100 bin TL karşılık ayırırsanız kârınızdan 100 bin TL düşürür ve vergilendirmezsiniz yani zarar da ettirebilirsiniz, kâra da çıkarabilirsiniz.

Şimdi, bu karşılıklar için takip edilmesi önemli olan şudur: Biz kendi şahsımıza bile olsa devletin alacağında biz kul hakkını gözeterek her zaman şüpheli alacakların en güzel şekilde tahsil edilmesinden yanayız ve muhakkak devlet alacaklarının da bir teminata bağlanmasını hepimiz talep ederiz, isteriz. Bu noktada, ertesi yıla bunlar sarktığı zaman bu alacağınızı tahsil ederseniz 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabında muhasebeleştirirsiniz yani bir sonraki yıl gelir tablonuzda bu, konusu kalmayan karşılıklar hesabına atılır. Eğer o yıl içerisinde yeniden yeni alacaklarınız varsa bunu da karşılık giderleri hesabınızda yine muhasebeleştirirsiniz.

Bu noktada şu oluyor: Şimdi, bakın, biz bilançolarımıza bakarken şüpheli alacaklar ve karşılığını görürken bunun ne kadarının bu yıl içerisinde ertesi yıl tahsili olduğuna bakmamız gerekiyor, ne kadarının ise... Eğer tahsil edilmiyorsa direkt olağandışı gider olarak silinebiliyor yani devletin alacağı tamamen silinebiliyor. Bu noktada ben neyi değerlendirmek istiyorum? 2017 yılında bizim şüpheli alacağımız 239 milyonken bu, 2018 yılında 148 milyona düşmüş. Dedim ki, tamamına yüzde 100 karşılık ayırarak muhasebeleştiriyoruz, 2018 yılında yeni ayrılan karşılık 7 milyon 604 bin yani 2018 yılında 7 milyon 604 bin liralık yeni karşılık şüpheli alacağımız gelmiş. Peki, baktığımız zaman, bizim geçmiş yıldan, 2017'den yaklaşık 98 milyon liralık şüpheli alacağımız silinmiş. Bunun tahsil edildiğini nereden anlarız? Konusu kalmayan karşılıklardan. Konusu kalmayan karşılıklara baktığınız zaman, silinen 98 milyonun 19 milyonu konusu kalmayan karşılıklar olarak 2018 yılında gelmiş. O zaman yaklaşık 79-80 milyon civarındaki alacağımız olağandışı gider olarak silinmiş. Bunlar bir mahkeme neticesinde mi... Bunlarla ilgili ne yapıldı? Yani bu alacaklar neden silindi 2018 yılında? Ben bunları merak ediyorum.

Yine, gelir tablomuza baktığımız zaman, finansman giderlerimize -aslında firmamız çok kârlı bir firma, yüzde 25'in üzerinde net kârı olan bir kurum ve bizim için değerli, kâr eden, hem de hizmet sunan bir kurum- baktığımız zaman, uzun vadeli borçlanma giderlerinde, 925 milyon 731 bin 784 TL yani 2017'ye göre yaklaşık yüzde 300'lük bir artış gerçekleşmiş. Bu, bizim borçlanma giderlerimiz. Bilançomuza baktığımızda da 2017'de uzun vadeli hazine kredisinin...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Borçlanma gideri mi, borçlanma tutarı mı?

ESİN KARA (Konya) - Borçlanma gideri Sayın Başkanım, finansman gideri, gelir tablosuna finansman gideri olarak...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Faiz olarak ödenmiş yani.

ESİN KARA (Konya) - Faiz olarak ödenmiş, evet.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Tamam.

ESİN KARA (Konya) - Bilançomuza baktığımız zaman da bu faiz giderlerini biz niçin öderiz? Bankadan ya da hazineden borçlanırsak...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Toplam kredisi ne kadar o zaman?

ESİN KARA (Konya) - Ona da baktım Sayın Başkanım, uzun vadeli borçlanmalarımız 2017'de 1 milyar 346 milyondan 1 milyar 819 milyona yükselmiş. 2017 yılında kredi artışına nazaran faiz artışı çok daha yüksek gerçekleşmiş yüzde 300 civarında. Bu neden kaynaklanmıştı?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - 2018'deki faiz oranlarının yüksekliğinden kaynaklanabilir mi?

ESİN KARA (Konya) - Olabilir. Ben onun daha iyi şey yapılmasını isteyeceğim. Yine 2018 yılı gelir tablosunda 549 milyon 139 bin TL'lik kambiyo kârı var. Tabii ki firmaların kambiyo kârı elde etmesi, bizim için artı bir şey. Kullanılan krediler dövizde mi değerlendiriliyor, yatırım amaçlı mı uzun vadeli kredi çekiliyor? Çünkü uygulamada, yatırım amaçlı uzun vadeli fon kullanılır, kısa vadede ise kısa vadeli fonlar likiditeyi yükseltmek amaçlı ya da düşürmek amaçlı kullanılır. Duran varlıklara yatırım yapılmış ise gelir tablosu dipnotlarında finansman giderlerinin tamamının yatırım maliyetine eklenmeyip direkt gider yazıldığı belirtilmiş. Demek ki yatırıma harcanmamıştır diye düşünüyorum.

Bizim diğer dikkat ettiğimiz bir nokta da dipnotlar. Dipnotlar açıklayıcı olmuş tablolar için.

Yine, bu, aslında bölümler üzerineydi. Sayıştayımızın genelde diğer öneriler bölümünde ise hep Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız nezdinde yönetmelik değişikliği gerektiğine dair bazı açıklamaları var. Bunlarla ilgili yönetmeliklerin hızlandırılması için kurumumuza tavsiyede bulunulabilinir. Eğer yasamaya da düşen bir görev varsa Komisyonumuzun da üzerine düşen görevi yapacağına inanıyorum.

Kurumumuza başarılar diliyorum. İyi çalışmalar.

Sağ olun Başkanım.