KOMİSYON KONUŞMASI

KEMAL ZEYBEK (Samsun) - Sayın Başkanım, teşekkür ediyorum.

Komisyonumuzun değerli üyeleri, BOTAŞ'ın Değerli Genel Müdürü ve yönetim kurulu, Komisyon toplantısında bulunan değerli arkadaşlarımız; bugün önemli bir konuda arkadaşlarımız çok önemli şeyler söylediler, özellikle Genel Müdürümüz bu konuda aydınlatıcı bilgiler de sundu, teşekkür ediyoruz kendisine.

Şimdi, burada ben Sayın Genel Müdürüme şunu sormak istiyorum: Kurumun Avrupa Birliği desteklerinden alınarak yatırımlar yaptığını biliyoruz ama Avrupa Birliği destekleri Türkiye'de, ülkemizde, genelde üretim alanlarında destek alan yapılması, desteklerin sağlanması, üretime yönelik, istihdama yönelik alanlar yaratılması açısından çok önemli. Ama böyle Avrupa Birliği desteklerinin -tabii ki bir "BOTAŞ" deyince devletin bir kuruluşu, devletin bir şirketi olarak tabii ki bir müracaatta bulunduğu zaman bir özel sektördeki bir şirketle veya bireyle aynı oranda değerlendirilmediği mevcut, daha öncelik taşıyor yani böyle bir durum- böyle bir paranın, Avrupa Birliği paralarının bu tür şirketlerde, bu tür yatırımlarda değerlendirilmesi doğru mudur, bu amaçla mı alınıyor? Sorum bu.

Diğer tarafta, 2020 yılında ithalatta ne kadar para ödedik, BOTAŞ olarak ithal ettiğimiz gazda? İhracatımız ne kadar oldu ve ülke içerisindeki gaz gelirinden ne kadar gelir elde edildi? Bu rayiç bedeller tabii ki sanayide çok önemli, daha önceden tespit edilerek bildirilmesi daha doğru değil mi? Veya tabii ki bu doğal gazın satılması, dövizle ithal edildiği için dövize endekslenip de fiyatlandırılsa, tüketici kendisi, fiyatını daha önceden görebilse, yatırımlarını veya üretimini ona yönelik değerlendirebilse daha doğru değil mi?

Şimdi, tabii, 2021 yılında 3 sefer zam yapıldı, yüzde 1, yüzde 1; aslında yüzde 1 zamlar değil bunlar. Şimdi, halkta şöyle bir şey var: Siz zammı yapıyorsunuz, yüzde 1 zam gibi algılanıyor halbuki zammın üzerine zam yaptığınız zaman onun da yüzdesi ortaya çıkıyor; ÜFE, TÜFE olarak. Siz, 2020 yılında doğal gaza ne kadar zam yaptınız? Yani tabii, burada algı şöyle yönetiliyor: Örneğin bu ay, sanki ayın 1'inde yüzde 1 zam yapılmış, halbuki öyle değil. Sizin daha önce yapmış olduğunuz 2 sefer, 2021 yılındaki, zamlarınız var, onların da TÜFE, ÜFE'si alınıyor o konuda. Böyle bileşik faizler vardır, sizinki de bileşik zamlar hâlinde devam ediyor hadise.

Diğer taraftan, ihalelerinizi, tekliflerinizi yaparken çağrı usulü mü yapıyorsunuz yoksa Resmî Gazete'de ilan ederek çağrıda mı bulunuyorsunuz, genel bir ihale sistemi mi uygulanıyor? Genelde şunu görüyoruz biz tabii: Son on beş yıldır özellikle yapılan ihalelerde teklif usulü çağrı ihalesi yapılıyor, bunların doğru olmadığını zaten defalarca ifade ediyoruz. Rekabetçi firmalar kendi aralarında doğru bir fiyat teklifi vererek yarış edemiyorlar.

Bir de şu var, halkımızın... Örneğin siz şehirlerimize doğal gaz hatları çekiliyor ve aboneler alınıyor. Biliyoruz ki örneğin bir haneden bir haneye yani abonelerin aralarında 5 metre mesafe var, 3 metre mesafe var veya 20 metre mesafe var. Bir bakıyoruz abone bedellerine sanki orada öyle bir yatırımın olmadığı, öyle bir yatırım yapılan edevatın da orada olmadığını gözlemliyoruz ama onun çok misli üzerinde maliyetler ödeyerek abone bedelleri ödemek zorunda kalıyor vatandaşlarımız. Şimdi, siz bunu yaparken, şehirlerde ihaleleri yaparken sizin yapmış olduğunuz ihalede ihaleyi alan müteahhitlerden siz gelir elde ediyor musunuz yoksa "fifty-fifty" mi oluyor? Onu bilmek istiyorum, onun da cevabını yazılı veya sözlü olarak almak istiyoruz Sayın Genel Müdürüm.

Örneğin, bu şehirler arası ve şehir içinde yapılan hatların bedelleri mali yönden kamudan mı sağlanıyor, bütçeden mi sağlanıyor yoksa aboneler üzerinden alınan, elde edilen gelirlerinden mi elde ediliyor bunlar? Bunu biliyoruz, tabii, şehirler arası büyük hatların bir mali bütçesinin olduğunu, Maliye Bakanlığından bunun bütçesinin ayrıldığını biliyoruz, siz de o şekilde kullandınız ama daha sonra, ana hat geçtikten sonra tali hatlarda bunların nasıl temin edildiği, nasıl sağlandığı, nasıl bir harcama yapıldığı, vatandaştan bunun tahsilatının nasıl elde edildiğini bilmek istiyoruz.

Bir de bu ÜFE, TÜFE ücretlendirmesini doğru buluyor musunuz? Şimdi, biz yıllık ÜFE, TÜFE... Örneğin maaşlarını ÜFE, TÜFE veya enflasyon ölçüsünde yıllık gelirdeki ücretlerini alıyor. Siz aylık bunu veya on beş günlük... Keyfî olarak bakın, şimdi aradan daha iki ay geçti, üç ay olmadı, siz 3 sefer zam yaptınız, doğru mudur, bunu bilmek istiyoruz.

Bir de daha önceki yıllarda, tabii, yapmış olduğunuz ihalelerde muammalı olan ve eşit koşullar içerisinde yarış edemeyen insanların ihaleye girip ama bir başka firmanın sizden müsamaha gösterilerek -örneğin 2018 yılındaki o sıvılaştırılmış gaz ihalesindeki şeyiniz bir örnek- bu örneklendirmeler daha hâlen sürüyor mu, öyle bir durum var mıdır? Bu konudaki sorularımıza cevap verilmesini istiyoruz.

Teşekkür ediyorum, başarılar diliyorum.