AHMET KAYA (Trabzon) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Burada bulunan bütün heyeti saygıyla selamlıyorum. Başta Sayın Genel Müdür, Genel Müdür yardımcıları ve kurum ve kuruluş temsilcileri; hepinize de hoş geldiniz diyorum.

Hepimizin bildiği gibi, elektrik fiyatlarındaki artışın başlıca nedeni olarak döviz kurlarındaki yukarı yönlü hareketler gösterilmektedir. Evet, bu zamlarda döviz kurlarındaki artışların payı elbette büyüktür ancak yüksek faturaların tek sebebinin bu olmadığını birazdan bir tabloyla sizlere anlatmaya çalışacağım. Bilindiği üzere, ülkenin elektrik dağıtımını özel şirketler yapıyor. Bu özel şirketler dağıttıkları elektriğin yaklaşık üçte 1'ini kamuya ait olan Elektrik Üretim AŞ'den alıyor. Bu nedenle EÜAŞ'ın dağıtım şirketlerine sattığı elektrik ne kadar zamlanıyorsa dağıtım şirketlerinin halka sattığı elektrik de o nispette zamlanıyor. Fiyatları ise Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu yani EPDK her üç ayda belirliyor ancak 2020'de elektriğe indirim yapıyor fakat söz konusu indirimin faturalara yansıması bir yana, faturalara sürekli zam geliyor.

Şimdi, elimde bir tablo var arkadaşlar. Bakın bu tabloda, EÜAŞ'ın elektrik dağıtım şirketlerine elektriği sattığı fiyatlar ve dağıtım şirketlerinin de vatandaşlara faturalandırma fiyatları var.

1 Temmuz-30 Eylül 2019 tarihleri arasında EÜAŞ'ın elektrik dağıtım şirketi olarak 20,51 kuruştan elektrik sattığını görüyoruz dağıtım şirketlerine. Bunun karşılığında faturalarda vatandaşlara bunun yansıması, 20 lira 51 kuruş olan fiyat faturalara 61 lira 81 kuruş olarak yansıyor. Yani elektrik dağıtım şirketleri EÜAŞ'tan aldığı elektriğin üzerine yüzde 201,36 oranında bir kâr koyarak vatandaşa faturalandırıyor.

Bakın, 1 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında EÜAŞ o 20 lira 51 kuruş fiyatı 34 lira 86 kuruşa çıkarıyor, yüzde 69,96 nispetinde bir zam yapıyor. Elektrik dağıtım şirketleri bunun karşılında 61 lira 81 kuruş olan fiyatı 71 lira 02 kuruşa çıkarıyor, onlar da yüzde 14,9 nispetinde zam yapıyorlar.

1 Ocak-31 Mart 2020 tarihleri, EÜAŞ elektrik dağıtım şirketlerine sattığı elektriğin fiyatında yüzde 20,94 nispetinde bir indirim yapıyor yani fiyatı 34,86 kuruştan 27,56 kuruşa indiriyor. Bunun karşılığında, elektrik dağıtım şirketleri bunu faturalara hiç yansıtmıyor, yine elektriği vatandaşa 71 lira 02 kuruştan satmaya devam ediyorlar.

1 Nisan-30 Haziran 2020, EÜAŞ yine indirim yapıyor. Yani o 27,56'lık fiyatı 22,83 liraya indiriyor, yüzde 16-17 nispetinde indirim yapıyor EÜAŞ elektrik dağıtım şirketlerine sattığı elektrikte fakat vatandaş faturalarında bunun hiçbir yansıması olmuyor, dağıtım şirketleri faturaları aynı oranda fiyatlandırıyor.

Geliyoruz 1 Temmuz-30 Eylül 2020 tarihlerine. EÜAŞ burada yüzde 42,18 nispetinde bir indirim yapıyor yine. Yani 1 Nisan-30 Haziran 2020 tarihleri arasında 22 lira 83 kuruştan sattığı elektriği yüzde 42,18 indirimle 13 lira 20 kuruşa indiriyor fakat vatandaşın faturalarında bu indirim maalesef hiçbir şekilde görünmüyor ve dağıtım şirketleri yine elektriği 71 lira 02 kuruştan satıyor.

Geliyoruz 1 Ekim-31 Aralık 2020 tarihlerine, EÜAŞ ufak bir zam yapıyor, 15,49'a çıkarıyor 13,20'lik fiyatı. Hemen bu zammın akabinde faturalarda yüzde 5,75 zam olarak vatandaşın faturalarına bu yansımış oluyor.

Yani şunu söylüyorum: EÜAŞ sattığı elektrik fiyatlarında bir miktar artış yapıyor, dağıtım şirketleri hemen bunu bir zam olarak vatandaşa yansıtıyor ama EÜAŞ müthiş indirimler yapmış... Yani yüzde 20,94, yüzde 17,16, yüzde 42,18; yaklaşık ne yapıyor? Totalde yüzde 60-70'e varan bir indirim yapmış oluyor elektrik fiyatlarında EÜAŞ fakat bunun faturalara yansıması maalesef olmuyor. Burada vatandaş menfaati yok. EÜAŞ bu indirimleri niye yapıyor? Ben anlama güçlüğü çektim yani eğer vatandaş faturasına bu indirimler yansımıyorsa EÜAŞ'ı bu indirimleri yapmaya iten sebep nedir Sayın Genel Müdürüm? Gerçekten ilginç yani EÜAŞ sizden ucuza aldığı elektriği vatandaşa ucuza faturalandırsa amenna diyeceğim, vatandaş menfaatine bir iş yapıyorsunuz, bu indirim vatandaşa yansıyor vatandaş adına milletin temsilcisi olarak, bir milletvekili olarak sizlere teşekkürü görev bileceğim ama siz fedakârlık yapıyorsunuz, zarar ediyorsunuz, indirim yapıyorsunuz fakat vatandaş faturalarına bunun hiçbir yansıması olmuyor. Ayrıca, en son verdiğim rakam, 1 Ekim-31 Aralık 2020 tarihleri, siz elektriği 15,49 kuruştan satıyorsunuz dağıtım şirketleri sizden bu fiyata aldığı elektriği 75 lira 11 kuruşa vatandaşa faturalandırıyor. Arada yüzde 389,89 nispetinde bir kâr var. Böyle bir kâr dünyanın hiçbir yerinde yok, hiçbir işte yok. Yani yüzde 400'e yakın kârla sizden aldığı elektriği vatandaşa satıyor dağıtım şirketleri. Ben bunu anlama güçlüğü çekiyorum, lütfen bunu izah edin. Bu nedir, nasıl böyle rakamlar ortaya çıkıyor? Matematik yalan söylemez, bir yerde bir hata mı var? Lütfen bunu bir anlatan da biz de bilgilenelim, sorulduğu zaman da vatandaşa gerçeği anlatabilelim.

Evet, şimdi, yine, İSO 500 verilerine göre EÜAŞ, Türkiye'nin en büyük 10 sanayi kuruluşundan biriydi. 2015'te EÜAŞ ülkenin en büyük 6'ncı sanayi kuruluşu iken 2018'de kurumun 33'üncü sıraya gerilediğini görüyoruz. Sizce bu gerilemenin sebebi nedir? 6'ncı sıradan 33'üncü sıraya gerilemenin yani bu büyük düşüşün bir sebebi olmalı, bunu bizlere anlatırsanız memnun olurum. EÜAŞ'ı bu hâle getiren nedenleri ve süreci sizlerden dinlemek istiyoruz. Bu süreçte EÜAŞ küçülmeye mi gitti, nasıl bir küçülme stratejisi izledi? Mesela, hangi santraller hangi şirketlere satıldı, EÜAŞ bu santralleri şirketlere hangi fiyatlardan sattı?

Yine, yaz saati uygulaması konusu var. Evet, buna çok girmeyeceğim.

EÜAŞ'ın amacını sizin sitenizden bir alıntıyla okuyayım: EÜAŞ'ın kamu yararını gözeterek kârlılık ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde güvenli, sürekli, kaliteli, verimli, düşük maliyetli, çevreyi gözetir elektrik enerjisi üretimi ve satışı faaliyetinde bulunmak amacıyla teşkil edilen bir kamu kuruluşu olduğunu söylüyorsunuz, oradaki ifadeler bu. Sitenizden aldığım bu açıklamanızda yararını gözettiğinizi söylediğiniz bu kamu hangi kamudur? Az önce örneklerini verdim, kamudan kastedilen vatandaş mıdır, yoksa büyük kârlar eden şirketler midir? Bunun izah edilmesini rica ediyorum.

"Düşük maliyette enerji üretip satmak." demişsiniz. Büyük şirketlere düşük maliyette enerji sattığınız doğrudur fakat onlar bunu vatandaşların faturalarına yansıtmıyorsa bunun bir anlamı var mıdır? Vatandaşlara faydası olmayan bu indirimler neden yapılmaktadır? Bu indirimlerin kimlere faydası vardır? Bunları bizlere açıklarsanız memnun olacağım.

Bir de elektrik üretim işiyle ilgileniyor EÜAŞ'ımız. Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkede yaşıyoruz malum. Deniz dalgasıyla elektrik üretimi konusuyla ilgili bir çalışma var mıdır, düşünülmekte midir?

Teşekkür ediyorum.