HASAN BALTACI (Kastamonu) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Öncelikle, şahsınızda, Komisyondaki bütün arkadaşlarımıza, kanun teklifini hazırlayan, imza atan bütün arkadaşlarımıza, geçmiş olsun dileklerimle birlikte İlyas Bey'e, Selahattin Bey'e çok çok teşekkür ediyorum.

Yaklaşık iki buçuk senedir süren bir çalışma vardı, şu hata bizim: İYİ Parti ve HDP'de harita mühendisi olmadığı için biz hemen bir araya gelip, organize olup iki-iki buçuk senedir bir sürü toplantı yaptık; o eksiklik bizim, peşinen kabul ediyoruz, Komisyondaki diğer partilerden de birer temsilci isteseymişiz keşke, çok daha sağlıklı yürürdü ama yeterince ve fazlasıyla tartışıldı bu konu. Zaten daha önce coğrafi bilgi sistemleriyle ilgili bir kanun teklifi getirilirken orada da bu işi konuşmuştuk. Orada şöyle söylemiştik geri çekilmesiyle ilgili: Biz biraz daha sağlıklı tartışma sürecini yürütelim, ondan sonra, takdir ederse arkadaşlar Komisyona getiririz. Ben bu çabalarından dolayı kanun teklifini hazırlayan arkadaşlara tekrar tekrar teşekkür ediyorum.

Selahattin Bey konuyu en ince ayrıntısına kadar açıkladı. Baki Bey güzel bir örnek verdi. Bu iş şuna benziyor: Hekim olmuşsunuz, altı yıl tıp fakültesinde dirsek çürütmüşsünüz, mezun olduktan sonra birisi diyor ki "Tansiyon ölçmeyi bir sınava tabi tutalım da birileri sadece tansiyon ölçsün." Bu hiç kabul edilebilir bir durum değildi, meslek içerisindeki barışı fazlasıyla bozmuştu. Bu konuda milyon tane örneği söyleyebilirim ama zaten bunları konuştuğumuz için üzerinde durmayacağım.

Bir de haksız rekabet koşullarını ortadan kaldırdığı için bu kanun teklifine olumlu bakıyoruz. Olumlu bakmakla birlikte, birkaç yerde düzeltme yapılması gerektiğine inanıyorum. Özellikle, bu kanun teklifinin 1'inci maddesinde "Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün belirleyeceği diğer işler" diye bir ibare var; o "diğer işler" ibaresi meslekte çok sıkıntı yarattı, o "diğer işler" ibaresini kaldırırsak en azından iş tanımı çok sınırlı olmuş olacak, o iş tanımının sınırının dışına lisanslı bürolar çıkamayacak, bunu yaparsak uygun olur.

İki gündür meslektaşlarımızdan yoğun bir talep var, özellikle genç meslektaşlarımızdan. Onlar şu kaygıyı güdüyorlar: "Deneyim süresini on yıla değil, beş yıla çekelim, biraz daha tabana yayalım; niteliği artırmış oluruz, büro sayısını artırmış oluruz." diye bir düşünceleri var. Burada net olmamakla birlikte, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasının Genel Merkezinin düşüncelerini ben de merak ediyorum. Çünkü bir taraftan, on yıl, deneyim açısından iyi olmakla birlikte, beş yıl da sanki tabana yayılması açısından daha iyi olabilir deniliyor; bence artık takdir Komisyonun, bu konuyu burada tartışalım.

Yalnız, burada kanunun amacına varabilmesi için bir şeyi kesinlikle yapmamız gerektiğine inanıyorum. Daha önce çıkarılan lisanslı harita büroları kanunuyla ilgili yapılan uygulamada en önemli sıkıntı şuydu: Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü iller bazında bir kontenjan hazırlamıştı ve bir sınav yapmıştı, demişti ki "Ben Adıyaman'da -atıyorum- 2 tane lisanslı büro belirleyeceğim, sınavı kazananların içerisinde 60'ı geçenlerin ve en yüksek puanı alanların içerisinden 2 kişi orayı tercih ederse buraya 2 kişi vereceğim." Biz de o zaman demiştik ki: Bu 2 kişi lisansı aldıktan sonra bu insanlardan sonra doğan, bu insanlardan sonra okulu bitiren insanlar sınavı kazansa bile Adıyaman'da büro açamayacak çünkü kontenjan sınırlaması orayı kapatmış oluyordu. Şimdi, bu kanun, sınırı kaldırıp lisans hakkını alan arkadaşların büro açabilmesini öngörüyorsa kanun teklifine çok açık bir şekilde "Kontenjan ve sayı sınırlaması yapılamaz." ibaresini lütfen koyalım. Çünkü "Yönetmelikle düzenlenir." dersek yarın tekrar bu uygulamayla ilgili sıkıntıyı yaşarız. Lütfen, iller bazındaki kontenjan sınırlamasını kaldıralım, bu kanun teklifindeki şartları sağlayan mühendis arkadaşlarımız istedikleri bir ilde, sadece bir ilde, tek bir büro olmak şartıyla gidip açabilsinler. Yani bugün Adıyaman'da çalışmak ister, yarın tası tarağı toplar "Muğla'da çalışmak istiyorum." der.

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - Şu anda bir kısıtlama yok Hasancığım.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Kanun teklifine yazalım Baki Bey.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Hasan Bey "Kanunda yazmayınca yönetmelikle kısıtlanmasın." diyor da kanuna olumsuz ifade yazmak kanun tekniği açısından yani "Şunu yapamaz." diye şey yapmak, Hasan Bey, sorun... Bu konuda biz de yönetmeliği takip edeceğiz zaten. Kanunun amacına herhangi bir ters şeyin çıkmaması konusunda hassasiyet göstereceğiz Zeki Bey.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Başkanım, zaten yönetmelikler kanuna aykırı olamaz, bir.

İkincisi, biz yönetmelikte zaten...

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Ama bu uyarıyı not alalım.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Alıyoruz Sayın Başkanım.

Artı, yönetmelik çıktığı zaman biz Cumhurbaşkanlığına gönderiyoruz, onlar çok iyi denetimden geçiriyor.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Yok, o ayrı da...

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Yani böyle bir şeyin olması mümkün değil.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Yani Hasan Beyin uyarısını dikkate alalım.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Yani il değiştirebilir, Antalya'dan Muğla'ya gidebilir.

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - Değiştirebilir mi?

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Değiştirebilir, orada sıkıntı yok yani öyle bir sınırlama yok.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Mikrofonu açabilir misiniz Sayın Başkanım, duyamıyorum da.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Pardon.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Sayın Genel Müdürüm, mikrofonunuz açık olmadığı için doğal olarak...

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Açıldı.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Hasan Bey, şimdi, yönetmelikler hiçbir şekilde kanuna aykırı olamaz, o zaten bilinen bir şey. Biz, artı, kurum olarak bir yönetmelik çıkaracağımız zaman da Cumhurbaşkanlığına gönderiyoruz, oradaki hukuki denetimden geçtikten sonra yayımlanıyor. Dolayısıyla sizin dediğiniz endişelerin... Bizim kurum olarak, tek başımıza böyle bir şey yapmamız mümkün olmaz, böyle bir şey de yok zaten. Çünkü açıkça kanunda verilmeyen bir yetkiyi biz kurum olarak, kanuna aykırı olarak üstlenemeyiz, böyle bir şey mümkün olmaz.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Sayın Genel Müdürüm, duymak istediğimiz şey şu, sizin ağzınızdan duyarsak da çok mutlu oluruz.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Kayda geçiyor bunlar.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Kayda geçiriliyor çünkü bunlar.

Duymak istediğimiz net ifade şu: Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra, çıktıktan sonra iller bazında, ilçeler bazında herhangi bir kontenjan ve sayı sınırlaması olacak mı?

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Hayır, hayır, öyle bir sınırlama yok, olmayacak yani.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Teşekkür ediyoruz.

Eğer gene de...

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Başkanım bir şey daha ilave edeyim, madem kayda geçiyor.

Bu sınırlama... Daha önceki sınırlamalarda biliyorsunuz, LİHKAB'lar sadece sınırlı işler yapıyorlardı. Biz o iş sayılarını belirledik. Bir büronun ildeki iyi kötü hayatını sürdürebilmesi için ne kadar iş kapasitesine ihtiyaç varsa ona göre büro sayısını belirledik. Yani şey olmasın.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Yani serbest piyasa değil o,farklı bir şey tabii.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Ama gelecek işlem sayısını baz alarak büro sayısını belirledik. Burada artık böyle bir...

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Peki.

Zeki Bey, teşekkür ederiz.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Teşekkür ediyorum.

Tabii, Başkanım, birkaç şeyi tamamlayayım.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Toparlayalım.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Siz her ne kadar bu niyetle bu kanunu çıkarmış olsanız da cevval LİHKAB'lı arkadaşlarımız kendi ekmeklerini kendileri artırdılar, buraya kadar da iş geldi, başkalarının işlerine göz koydukları için.

Ben gene de bir kez daha tekrar etmek isterim: Eğer bir değişiklik yapılması düşünülürse, "Lisans harita kadastro mühendislik büroları, kontenjan ve sayı sınırlaması olmaksızın il genelinde yetkili olmak üzere lisanslı mühendisin talep ettiği ilçede kurulur." cümlesi...

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Olsun istiyorsunuz.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - ... olumlu bir yapıya bağlandığı için bu cümle eklenebilir. Takdirlerinize sunuyorum.

Bir diğer konu da... Birkaç maddede zaten önerge vereceğiz ama burada ben özellikle bir tanesinden bahsetmek istiyorum. Biz aslında bu kanunun değiştirilmesini talep ederken şöyle bir şey istemiştik: Mesela, genç bir avukat, hukuk fakültesinden mezun olduktan sonra stajını yapıyor, baroya kayıt oluyor; baroya kayıt olduktan sonra Adalet Bakanlığının CMK sistemine kaydolabiliyor ve bu CMK sisteminde sırasıyla, sırası geldiğinde otomatik olarak CMK sistemi arıyor "Şu karakolda şöyle şöyle bir olay var, gidip, burada ifade alır mısınız?" diyor, kabul ederse gidiyor, etmezse puanı düşüyor. Bu, hem o genç avukatın yaşamasını, bir gelir elde etmesini sağlıyordu hem de işlerin düzene girmesini sağlıyordu. Ayrıca bu sistem sayesinde avukat, Adalet Bakanlığına fatura kestiği için devletin de ciddi bir vergi kazancı olmuş oluyordu.

Şimdi, lisanslı bürolarla ilgili en önemli eleştirilerden bir tanesi şu: Vatandaş geliyor, işini yaptırıyor, fatura kesilip kesilmediğini kimse bilmiyor, bilme şansına sahip değilsiniz. Denetleme yılda 2 kere yapılıyor ama denetleyecek kişiye bir şikâyet gelmediyse bu faturayı kesip kesmediğini kimse bilmiyor. Birçok yerde şöyle oluyor: "Faturalı mı istersiniz, faturasız mı istersiniz?" Bu, devlete ciddi bir vergi kaybına sebebiyet veriyor. Aynı zamanda yapı denetimlerle ilgili bir düzenleme yapıldı. Yapı denetimler de bir kamusal iş olduğu için ne yapıldı? Şu anda devlet, yapı denetimlere sırayla işi gönderiyor. Herkes haddinden fazla iş almasın, kapasitesinden fazla iş almasın, yapabileceği kadar iş alsın ve bir eşitlik, hakkaniyet olsun diye bir uygulamaya gidildi. Benim de önerim şu: Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, vergi kaybına uğramamak ve daha fazla kazanç elde etmek için, yapılan işi denetleyebilmek için, gayriresmî işlerin yapılmasını önleyebilmek için bu gelen taleplerin tamamını kendisinin oluşturacağı bir sistemle, bir algoritmayla lisanslı bürolara sırayla, hakkaniyet ilkesini de gözeterek dağıtsın istiyoruz. Bu yapılamaz bir iş değil, basit bir bilgisayar programına bakar. Talep gelir, vatandaş gelir; fiyatla ilgili rekabet ortamı ortadan kalkar, spekülasyon ortadan kalkar ve devletin ciddi bir geliri olmuş olur.

İBRAHİM HALİL ORAL (Ankara) - Noter sistemi gibi.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Noter sistemi gibi.

Bizim bildiğimiz, bu sene LİHKAB'ların yapmış olduğu 280 bine yakın iş var ki bu, resmî olan işler, gayriresmînin ucu açık. Serbest piyasada çalıştığım için 1'e 3'le hesaplayabilirsiniz; biliyoruz yani hepimiz. Belki 750-800 bin tane iş yapıldı; bu da 1 milyar Türk lirasına yakın bir rakam demektir. Bu, kurumlar vergisine tabi değil gelir vergisine tabi ve yüzde 40'lara yakın vergi ödenen yerler var. Buradaki vergi kaybını önlemek, meslekte barışı sağlamak, kamu denetimini istediğimiz an yapabileceğimizi herkese hissettirebilmek açısından ve doğru yapabilmek açısından bence Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bir algoritmayla bu işleri hakkaniyet ilkesiyle dağıtabilir. Harcayacağı 3-5 milyonluk bir program masrafı varsa ya da eleman ihtiyacı varsa buradaki vergi kazançlarından o ihtiyaçlarını fazlasıyla sağlayabileceğini düşünüyorum. Bu konu çok önemli Sayın Başkanım, takdirlerinize bırakıyorum.

Onun dışında birkaç şey var: 5'inci maddede bir soruşturma başlatma yetkisiyle ilgili bir teklifimiz var onu da sırası gelince söyleyeceğim.

Bir de 6'ncı maddede şöyle bir ifade var: "Lisanslı harita ve kadastro mühendisleri, lisans hakkını devredemez ve şube veya irtibat bürosu adı altında birden fazla büro açamaz." diyor ya "birden fazla büro açamaz"ın önüne "birden fazla lisanslı büro açamaz" dersek çünkü serbest çalışacaklar ya oradan farklı bir anlam çıkmasın "birden fazla lisanslı büro açamazlar" dersek bence amacına uygun olur.

Önergeler verilince tekrar söz isteyeceğim Başkanım, teşekkür ederim.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Teşekkür ederiz.

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - Tamam da bir yerde lisanslı bürosu var, öbür yere normal büro mu açacak bu adam; öyle bir şey olmaz ki. Adam şimdi bir yere lisanlı büro açtı, zaten serbest; istediği yere şube açabiliyor, bir sıkıntı yok. Ondan sonra, bir yerde lisanslı bürosu varken adam gidip öbür ilçede serbest harita bürosu mu açacak; buna mı kısıtlama istiyorsunuz?

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Hayır, hayır... Baki Bey, şöyle; diyor ki: "Lisanslı harita ve kadastro mühendisleri, lisans hakkını devredemez ve şube veya irtibat bürosu adı altında birden fazla büro açamaz." diyor ya, bu vatandaşın birden fazla büro açabilme hakkı var, lisanslı büro açmama hakkı var. SHKM açabiliyor ya, biz buraya...

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - SHKM'yle ilgili bir düzenleme değil ki bu. Bu gene ikisini bir yapanlarla ilgili bir düzenleme. Ayrı yapan istediğini yapabilir. Onu niye karıştırıyoruz, anlamadım.

HASAN BALTACI (Kastamonu) - "Lisanslı" diyelim hiç kimsenin kafası karışmasın.

BAKİ ŞİMŞEK (Mersin) - Kafa karışmaz ki bu düzenleme bununla ilgili.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Peki. Zeki Bey, bu konuda ne diyorsunuz, bu son cümleyle ilgili.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Başkanım, şimdi, Hasan Bey'in iki tane şeyi vardı; bir, algoritmayla işin dağıtılmasıyla ilgili.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Yok, onu çok tartıştık zaten. Diğerine ne diyorsunuz?

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜR VEKİLİ MEHMET ZEKİ ADLI - Diğerleri çok şey değil ama zaten kanunun ruhunda Baki Bey'in de dediği gibi, bu zaten bu işe mahsus çıkan bir kanun olduğu için.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Ama Hasan Bey tabii, şöyle bakıyor gördüğüm kadarıyla: Yani bürokrasi kanunun yorumunda sorun mu çıkarır acaba diye...

HASAN BALTACI (Kastamonu) - Başkanım, daha sonra dava açılıyor. Mahkemelerde süreç doğru anlaşılamadığında farklı yargı kararları çıkıyor; bu sefer Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü de zor duruma düşüyor.