| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünün 2017 ve 2018 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 31 .03.2021 |
ESİN KARA (Konya) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Sayın Genel Müdürüm, yönetim kurulu üyeleri, Komisyonumuza hoş geldiniz.
Ben kısaca bir değerlendirme yapmak istiyorum. Finansal ve faaliyet durumumuzla ilgili şöyle baktığımız zaman, 2017 ve 2018'i kıyaslayacağım. Kısa vadeli yabancı kaynaklarımız 2017'de 4,87 milyardan 4,32 milyara düşüyor. Uzun vadeli yabancı kaynaklarımız 0,39 milyardan 0,41 milyar oluyor, öz kaynaklarımız 1,61 milyardan 0,38 milyara düşüyor. Öz kaynaklarımızın pasif toplam içerisindeki yüzdesine bakarsak öz kaynaklarımız tamamen eriyerek gidiyor yani yabancı kaynaklarımız 2017'de yüzde 81'ken 2018'de yüzde 99,57. Yani bizim finansal durumumuzu incelediğimiz zaman öz kaynaklarımız giderek eriyor. Bunda belki özelleştirmeden kaynaklı personel çıkışları veya geçmiş yıl zararlarıyla ilgili bir şey olabilir ama gidişat şunu gösteriyor: Bizim sermaye artırımı yapmamız lazım. Bununla ilgili olarak incelediğimiz zaman da yine 2018'in diğer önerilerinde Sayın Sayıştayımız da bu konuda bir öneride bulunmuş, öz sermaye artırımına gitmesi gerekiyor Kurumumuzun. 2019 ve 2020 yıllarında bir öz kaynak artırımı yapıldı mı?
Yine, gelir tablosunu incelerken 2018 yılında finansman giderlerimizin 390 milyon 268 bin olduğunu gördüm. Yalnız dipnotlara baktığımız zaman gelir tablosu 3'te dönemin tüm finansman giderleri 577 milyon lira. Evet, burada mali tablo hazırlanırken üretim maliyetine verilen ya da herhangi bir maddi duran varlığın maliyetine eklenen varsa bunlar direkt maliyete eklenir ama orada (c) bölümünde diyor ki: "Doğrudan gider yazılanlar 546 milyon 136 bin." Ama finansal tablolara yani bu 660 ve 661 no.lu hesaplarımıza gider ve gelir tablomuzda direkt gider gözükür. Ama gelir tabloma baktığım zaman da 390 milyon yani arada bir 546 milyon direkt gider yazılan derken finansal tablolara yansıyan bu değil. Acaba hani önce gider yazıldı, sonra maliyete mi eklendi, böyle bir şey mi var, onu merak ediyorum ben?
Yine, 2018 yılı gelir tablosunda "Olağandışı Gider ve Zararlar" bölümünde 318 milyonluk rakamın detayı açıklanmış dipnotlarda, demişiz ki: Orada 260 milyon kıdem tazminatları ödemesinden kaynaklanan önceki dönem gider zararları var. Kıdem tazminatlarımız yıllık olarak, dönemsel olarak karşılık ayrılmıyor mu? Sadece bunu soruyorum. Bir de olağandışı gider ve zararlarımız var Sayın Genel Müdürüm, 2018 yılında 711 milyon tutarında. Bunun detayı nedir, nereden kaynaklanmıştır?
Yine farklı bir konu olacak ama şeker pancarı gerçekten bizim için kritik bir üründür. Özellikle suyu ister, mesela Doğu'da Muş vardır, su cennetidir. Su cenneti illere teşvik verilerek oradan şeker fabrikalarımıza nakliyesi gerçekleştirilerek, daha az su kullanılarak daha çok ürün üretemez miyiz? En azından bu konuda da oradaki çiftçilerimiz de hani şehre göçü de engellenmiş olur, oraya da bir kaynak sağlanmış olacağını düşünüyorum.
Son olarak da polemik yaratmak istemiyorum, ben de iktisadi ve idari bilimler fakültesi mezunuyum. Bizler yöneticilik mesleğinin profesyonel bir meslek olduğunu bilerek yetiştirildik, her alanda profesyonel yönetici olarak yetiştirildik. Bizlerin hâkimlik hakkı da vardır.
MUSTAFA TUNCER (Amasya) - İdari hâkimlik.
ESİN KARA (Konya) - İdari hâkimlik hakkımız vardır ve hukuk derslerinin yarıdan fazlasını görmüşüzdür. Şunu da söyleyeceğim...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani yönetim kurulunda hiç tarımla ilgili biri yok.
ESİN KARA (Konya) - Yok, ben sizinle polemik yaratmak için değil, ben şunu söyleyeceğim: Biz mesleğimizi yaparken ben de İİBF mezunu olarak mali müşavirliği seçtim yani burada şunu söyleyeceğim: Turizmden tutun hastaneye, gıdadan araba tamircisine, aklınıza gelecek her sektörün bizler tek tek denetimlerini yapar ve muhasebelerini tutarız.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Tarım mezununu da Enerji Bakanı yapalım.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Lütfen karşılıklı konuşmayalım.
Buyurun Sayın Kara, sözünüzü tamamlayın.
ESİN KARA (Konya) - Hazineden gelen, burada denetimden gelen arkadaşlar var, burada Sayıştay da bilir bizler randıman analizi yaparız. Yani her sektörde fire nedir, ne kadar işçilik gerekir, ne yapılması gerekir... Artı, bu kurumlar profesyonel yönetici gerektirir, muhakkak ki bunların alt kadrolarında gıda mühendisi, ziraat mühendisi gibi birçok çalışan vardır.
Profesyonel yöneticilik farklı bir meslektir diyorum, herkese saygılarımı sunuyorum.