MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Bir defa, bu kanun taslağının hazırlanmasında emeği geçen tüm arkadaşlara gerçekten teşekkür ediyorum.

Bir defa, turizm gelirleri itibarıyla Türkiye'nin potansiyeli söz konusu olduğunda bir millî mesele olarak bakıyoruz biz buna. Turizmin ve Türkiye'nin gerek deniz, kum, güneş gerek kültürel turizm potansiyeli, kapasitesi söz konusu olduğunda da dünyada son derece önemli bir noktada olduğunu biliyoruz.

Şimdi, küresel verilerde dünyada küresel gayrisafi millî hasılanın yüzde 9'unu turizm geliri oluşturuyor. Peki, buna karşılık, Türkiye'nin bu kadar çok ciddi potansiyeli olmasına rağmen bundan ne kadar faydalanılıyor? Yüzde 6,2 oranında faydalanılıyor.

Yine, sağladığı dövizle ödemeler dengesinin açığını kapatmada bizim açımızdan da ve dünyanın gelişmekte olan ülkeleri açısından da son derece önemli bir artı değeri var. Türkiye'de turizm gelirlerinin dış ticaret açığını kapatma oranı yüzde 49,73'tür. Bu açıdan bakınca millî bir durum söz konusu.

Yine, istihdama ve üretime katkısını göz önünde bulundurduğumuzda, dünyada turizmle ilgili, yan sektörlerle birlikte 9 trilyon dolarlık bir sektör var. Turistlerin içeride ve dışarıda 11 farklı alanda yaptıkları harcamayla toplam 21 farklı sektörü etkileyen ve tetikleyen bir potansiyeli var. Yani turizme sadece gelen turistlere hizmet sektörü açısından bakmanın çok yetersiz olduğunu düşünüyorum, 21 farklı sektörü etkileyen ve tetikleyen bir potansiyele sahip.

Yine ekonomik açıdan baktığımızda, turizmde 1 birimlik talep artışı ekonomiyi 2 birim canlandırıyor yani bir motor görevi var. Yine geliri yüzde 10 artınca toplum refahının yüzde 9 oranında artmasında ciddi, direkt bir etkisi var. Yine turizm gelirinde yüzde 10 artış söz konusu olduğunda çalışanlara yapılan ödemelerde yüzde 3,5 oranında dünya çapında bir değer var yani çalışanlara yüzde 3,5 oranında direkt fayda sağlayan bir potansiyele sahip. Dünyada turizmde yaklaşık 400 milyona yakın insana iş sağlıyor, bu global istihdam söz konusu olduğunda da aşağı yukarı gelirlerle orantılı yüzde 8,9 dünya istihdamına destek veriyor. Finansal hizmetler, ulaşım ve internet sektörlerinin büyüme hızını geride bırakan bir turizm sektörü. Hem finansal hizmetlerin desteği hem internetin bu kadar yaygın olması, bütün bunları göz önünde bulundurduğumuzda turizm sektörü bunların hepsinden daha önemli hem ekonomik hem de istihdama yönelik ciddi bir etkisi var.

Şimdi, Türkiye'ye gelirsek; Türkiye, Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayımlanan ve 90 gösterge kullanılarak hazırlanan Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi'nde biz 2015 verilerine göre konuşuyoruz çünkü 2015'ten sonra... 2013'te başlatılan bu suni krizler, 2015 ve sonrasında özellikle Sultanahmet'te, Beyoğlu'nda, Çarşıkapı'da bilinçli olarak patlatılan bombalar, terör saldırısı münasebetiyle turizm çok ciddi sekteye uğradı. Onun için gerçek verileri, Türkiye'nin potansiyeline uygun gerçek verileri ancak 2002-2015 değerleriyle mukayese edebiliriz ancak öyle varabiliriz. Türkiye'de bu 90 gösterge esas alındığında...

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Mustafa Bey, toparlamamız lazım.

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Başkanım Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi....

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Çünkü sizin sunum uzayacak gibi gözüküyor....

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Yani 2002-2015'te turizmde neler yapıldı, biraz da onu belirtmek için söylüyorum. 2002'de 141'inci sıradayken 144'üncü sıraya çıktık biz, 2002'de 141'inci sıradayken. Yine küresel kaynaklar kategorisinde yine 141'inci sıradayken 16'ncı sıraya geçtik. 2012-2013 yılında üst üste iki sene dünyada en fazla turistin rağbet ettiği ülke seçildik. Yine 2002 yılında gelen turist sayısı bakımından dünyada 17'nci sıradayken 2014'de 5'inci sıraya kadar yükseldik. 2023 hedefimizde de... Bakın, tüm bunları söylüyoruz, ben şimdi hedeflerimizi söylüyorum.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - 2019'ta 7'nci sıradayız.

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - 2019'u söylemiyoruz, 2015 baz, baştan söyledim.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - 5'inci değiliz, o zaman 7'nciyiz yani.

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Başından söyledim...

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Mustafa Bey, toparlamamız lazım.

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Tamam Başkanım.

Evet, 2002 yılında 17'nci sıra, 2013'te 6'ncı sıra; 2002'de 13 milyon turistle turizmde 8,5 milyar dolar gelir geldi, 2015'te 41 milyon turistle 32 milyar dolar, 2023 hedefimiz 70 milyon turistle 90 milyar dolar hedefimiz var, bunun için de uğraşıyoruz.

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - O bizim hedefimiz.

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Başkan, bunu kapatıyorum.

Bir konu var çok konuşuldu şu belediyelerle ilgili, oraya geliyorum. Şimdi Tarihî Yarımada'da belediye ruhsatlı otellerimiz, işletmelerimiz var. Bizim yaklaşık 20 bin yatağı aşkın işletmelerimiz var, çalışma ruhsatlarını belediye veriyor, bu yasada yine belediyeler verecek fakat bu otellerde, pansiyonlarda "guest house"larda kalan müşterilerin memnuniyeti konusunda çok ciddi endişelerimiz vardı Belediye Başkanlığı dönemimizde. Ve çok ciddi şikayetler alıyoruz. Özellikle bu Tripadvisor, Airbnb, Booking.com üzerinden, bu siteler üzerinden yer ayırtıp gelen turistlerin ciddi sıkıntılarla karşılaştıklarını gördük.

Biz, şöyle bir yöntem uyguladık: Bir program hazırladık, Sayın Bakanım, o programda, kalan turistlerin kaldığı yerle ilgili düşüncelerini yazdıkları o notların hepsini günlük tespit ettik ve günlük takip ettik ve gerçek anlamda gelen turistlerin memnuniyetinin ne kadar kötü olduğunu, bu kadar ciddi potansiyelimize rağmen, turistlerin memnun edilemediği kanaati oluştu bizde. Ve Booking.com'a bizzat ben kendim müracaat ederek dedim ki: Gelin yerel yönetimlerle birlikte bir proje geliştirelim, siz, yerel yönetimler onaylı, tasdikli bu otelleri bizim onayımızdan geçtikten sonra dünya pazarına sunun ki Türkiye'nin imajında ciddi sıkıntılar oluşmasın ama onlar bu konuda bizimle muhatap olmadılar. Niye anlatıyorum ben bunları? Çünkü belediyeler netice itibarıyla müracaat eden herkese yani imarda herhangi bir sıkıntıları yoksa şüphesiz, imara uygunluk varsa, herkese ruhsat veriyor fakat çalışmanın standardını, verilen hizmetlerin standardını takip etmekte hem zorlanıyorlar... Çok büyük imkânları bile olsa Fatih gibi bir yerde bile bunun takibinin çok mümkün olmadığını düşünüyoruz.

Ben, özellikle yerel yönetimler açısından ruhsatların yine belediyeler tarafından verilmesi, şu ana kadar verilmiş ruhsatların muhafazası ama işletmenin, işletme kalitesinin ve standardının Bakanlık tarafından takip edilmesinin son derece uygun, bizim turizm potansiyelimizi artıracağı, gelen misafirlerimizin bizden memnun olacağı ve bizim için gerçekten en büyük reklamı yapacak müşterilere dönüşeceği kanaati... Tecrübeli bir eski belediye başkanı olarak bunu rahatlıkla söylüyorum ve emeği geçen bütün arkadaşları gerçekten tebrik ediyorum.

Teşekkür ediyorum, sağ olun.