KOMİSYON KONUŞMASI

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Madde 24, daha önce Kabotaj Yasası'yla ilgili gündeme getirdiğimiz yabancı menşeli yatların deniz ticaretinde, deniz taşımacılığında kullanılmasıyla ilgili maddeye ilişkin düzenleme getiriyor. Şimdi, "Boyları 39'dan 60 metreye kadar olan yatlardan 200.000 TL. Boyları 60'dan 80 metreye kadar olan yatlardan 300.000 TL. Boyları 80 metrenin üstünde olan yatlardan 400.000 TL. Belgenin yenilenmesi ve süresinin uzatılmasından aynı miktarda harç alınır." Şeklinde bir düzenleme geliyor. Biz, bu ilgili madde görüşülürken bunun Kabotaj Yasası'na aykırı olduğunu, Türkiye iç ve kara sularında deniz taşımacılığı yapmanın, işte petrol arama ya da platform kurma veya belli büyüklüklerdeki gemilerin kaza yapması durumunda tahliyesiyle ilgili kısıtlılıklar dışında bütün bu yetkilerin Türk denizciliğine ve Türk bandralı işletmelere ait olduğuna yürekten inanıyoruz. Bu metnin de aynı gerçeklerle, yani burada getirilen para bedellerinin de itiraz ettiğimiz gerekçenin altını oluşturduğu için buna da karşı olduğumuzu belirtmek istiyorum. Tabii üzüntü verici olan şu: Uluslararası hukukta karşılıklılık ilkesi vardır. Mesela, Yunanistan'dan bir yat gelip Türkiye kara sularında yolcu taşımacılığı yaptığında, deniz ticaretinde yolcu taşımacılığı yaptığında acaba Türk yatları da gidip Yunanistan'da aynı imtiyazlı haklara sahip olacak mıdır? Şimdi, uluslararası sözleşmede, mesela ulaştırmada şu vardır: Sizin bir limanınızdan bir gemi başka bir ülkeye gittiğinde aynı ülkenin de aynı büyüklükte, aynı sayıdaki yolcuyu sizin limanlarınıza getirme hakkı "karşılıklılık" ilkesiyle tanımlanmıştır. Bazı ülkeler, özellikle geri kalmış ülkeler buna uymazlar çünkü böyle bir kapasitesi yoktur. Yani, Türkiye'den Afganistan'a bir uçak kalkıyorsa Afganistan havayollarının da aynı sayıdaki yolcu uçağını, yolcuyu Türkiye'ye indirme hakkı vardır. Şimdi, endişem o dur ki bu maddeyle birlikte bandrası belli, belki de yaklaşmakta olan, Türk kara sularının yakınında bulanan birtakım yatlara imtiyaz verilecektir. Bunu Anayasa Mahkemesine götüreceğiz arkadaşlar, buradan açık söylüyorum. Bu madde ve bu maddeyle bağlantılı olan hüküm içeren ve Türk kara sularındaki Kabotaj Yasası'nın Türk denizcisine ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına verdiği imtiyazların ortadan kaldırılmasını içeren bu maddeye karşı olduğumuzu belirtiyorum. Bu maddenin teklif metninden çıkarılmasını öneriyorum.

Teşekkür ederim.