CİHAN PEKTAŞ (Gümüşhane) - Evet, Sayın Bakanımıza sunumundan dolayı teşekkür ediyorum.

Ben esas, enerjiyle ilgili mevzuya geçmeden önce madencilikten bir iki cümleyle bahsetmek istiyorum. Tabii ki "çevreci madencilik" denilen bir kavram var artık. Bundan sonra çevreci madenciliği uygulamamız lazım. Madenleri çıkarmamız lazım ama çevreci madencilikle. Nedir bu? Özellikle kıymetli madenlerde "galeri yöntemi" dediğimiz, tabiatı tahrip etmeden tünellerle giriyorsunuz cevheri alıp çıkarıyorsunuz. Gümüşhane'mizde 3 tane altın madeni var. Bunların 3'ü de galeri yöntemiyle madeni çıkarıyorlar ve çevreye de hiçbir sıkıntıları yok. Özellikle, işte, Enerji Bakanlığımızın bunlara dikkat etmesi lazım. Birincisi -geçen hafta gündeme geldi, burada Jale Hanım da söyledi, hakikaten bazı yerlerde gördük- maden arama sahalarında ciddi ağaç tahribatı var; bir kere bunun kesinlikle önüne geçmemiz lazım. İkincisi, öngörünümde olan, yerleşim yerine yakın olan yerlere ne olursa olsun izin vermemiz lazım. Bizim, Gümüşhane'de çok güzel vişneçürüğü bir mermer varmış, o kadar kıymetliymiş ki... Israrla üzerimize geliyorlar, "Efendim, bunu çıkaracağız, bu çok kıymetli..." Ama baktık ki hem öngörünümde hem de yerleşim yerine yakın, izin vermedik. Bunlara bir kere bakanlıkların dikkat etmesi lazım. İşletme sırasında da -ben bilemiyorum ama- yeterli denetimler yapılıyor mu, o kanaatte de değilim. Geçen hafta Şırnak Milletvekilimiz Hüseyin Bey gündeme getirdi. Orada kömür ocakları var; -"AKM" dediğimiz, askıda katı madde- su olmuş kömür siyahı. Şimdi, bunların Enerji Bakanlığı tarafından mı denetlenmesi gerekiyor, Çevre Bakanlığı tarafından mı denetlenmesi gerekiyor? Çok ağır yaptırımların getirilmesi gerekiyor, gerekirse kapatılması gerekiyor. Netice itibarıyla bakın, belki şehirlerin içme suyu geliyor oradan, yaban hayatı oradan su içiyor, o bölge zaten biliyorsunuz hayvancılık bölgesi, belki arazide otlayan koyunlar, inekler oradan su içiyor. Bunların hepsi sıkıntılı konular. Özellikle bu madencilik konusuna çok dikkat etmemiz lazım.

Bir diğer mevzu HES'lerimiz. Biz, 2003 yılında Sayın Bakanımızla DSİ'ye geldiğimiz zaman yerli enerji üretimi yüzde 20'ydi, yüzde 80 ithaldi. Şu anda yüzde 52'ye 48'e gelmemiz samimi söylüyorum muhteşem bir dönüşüm yani yenilenebilir enerjide yüzde 52 üretime gelmemiz muhteşem bir sonuçtur. Şimdi, benim anlayamadığım şey şu: Biz, burada dünyada 12'nciyiz, -Enerji Bakan Yardımcımız bu rakamı verdi- Avrupa'da da 5'inciyiz yenilenebilir enerji üretiminde. Nasıl oluyor da biz 2030'da Rusya'yla beraber Avrupa'daki bütün şeyden daha fazla karbon salınımı... Demek ki bu gidişle herhâlde 2040'da da muhtemelen bizim...

MURAT BAKAN (İzmir) - Yok yok Bakanlık söyledi ya: 900 küsura çıkartıyoruz.

CİHAN PEKTAŞ (Gümüşhane) - Şimdi, bakın, değerli arkadaşlar, bizim nehirlerimiz hidroelektrik enerji üretimi için çok uygun. Şu anda, bizim kullandığımız su 112 milyar metreküptür ama nehirlerimizde akışa geçen suyumuz 185 milyar metreküp. Bugün bir Çoruh Nehri'ni düşünün. Biz Çoruh Nehri'nden sulamada istifade edemiyoruz çünkü Bayburt'ta Namaz Dağları'ndan doğuyor, dağların içerisinden Gürcistan sınırından denize dökülüyor ama ülkemiz hidroelektrik enerji üretiminin yüzde 11'ini -potansiyeli burada- toplam enerji üretimimizin de yüzde 4'ünü sadece Çoruh üretiyor, bir de çok hızlı akan bir nehir olduğu için gücü çok yüksek. Dolayısıyla bizim hidroelektrik potansiyelimiz iyi ancak benim burada gördüğüm 2021'de 31.327 megavat, 2023'te 32.037 megavat yani 700-800 megavatlık bir artış var, bu az, bir kere bu rakamın artması lazım.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKAN YARDIMCISI ALPARSLAN BAYRAKTAR - Hedefe biraz erken vardık Sayın Vekilim ama hedefi yükseltebiliriz.

CİHAN PEKTAŞ (Gümüşhane) - Daha çünkü arkadan Yusufeli geliyor.

Bir diğer konu, ben Çevre Komisyonu Başkanlığı da yaptım, özellikle bu rüzgâra bayağı bir kafa yormuştuk. Rüzgârda bizim "onshore"de potansiyelimiz 34 bin megavat, "offshore"de 14 bin; toplam 48 bin megavat bizim potansiyelimiz var ama burada gördüğüm kadarıyla 9.360 megavatı hâlihazırda faaliyete geçmiş, 2023 hedefi de 11.883. Tabii, bu rakamlar güncellendi mi, bilmiyorum. Hani rüzgârda da her ne olursa olsun, mesela, eğer, üçte 2 kapalı orman alanıysa, kapalılık oranı üçte 2 ise, kuş göç yolundaysa, yaban hayatı sahasındaysa biliyorsunuz, bunlara da izin verilmiyor. Bu rakamlar güncellendi mi? Bunu bir öğrenmek istiyorum. Bir de şunu merak ediyorum: Bizim toplam güneş potansiyelimiz ne kadar, GES potansiyelimiz? Bunu öğrenmek istiyorum.

Bir diğer konu da: Şimdi, hani önümüzde bir hedefimiz var; mesela "2030 yılında toplam enerji ihtiyacımız şu kadar, enerji üretimimiz şu kadar, yerlilik oranımız veya yenilenebilir oranımız şu kadar olacak." diye, bunun bir planlaması var mı? Her yüzde 1'lik... Bakın toplam enerji tüketimine, üretimine ilaveten bizim yenilenebilir enerjideki her yüzde 1'lik artışımız ne kadar karbon emisyonunu azaltıyor? Bunu da bir öğrenmek istiyorum.

Teşekkür ederim.