SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkür ediyorum.

Gerçekten hani çalışma sistemi açısından sorunlu oldu bugün ama çok önemli de bir değerlendirme yapılması gerekiyor. Burada hedef ve odaklanılması gereken küresel de bir sorun elbette ama ülkemizde de giderek önlenemeyen kadına yönelik ciddi şiddet vakaları... Bu Komisyonun kurulması sizin bugün yapmış olduğunuz sunum da zaten şunu ortaya çıkardı: Etkin, bütüncül politikalar yok bu konuda. Maalesef bunu ortaya çıkardı. Bir defa veri yok, "2014'te en son şiddet araştırması yapıldı." dediniz Sayın Bakan, ya, bu ciddi bir sorun yani biz her gün bir kadın cinayetiyle karşılaşırken...

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI DERYA YANIK - Hemen buna bir cevap vereyim, uzmanlar bu konudaki araştırmaların on yıllık periyotlarda yapılmasını öneriyorlar. Çünkü bir toplumsal dönüşümü, toplumsal hareketliliği tespit edebilmek bir yılda, altı ayda mümkün değil. On yıllık periyotlarla yapılmasını önerdikleri için 2014, biz hatta bunu 2021-2022 işte, süreci biraz daha kısaltmak açısından öne alıyoruz. Dolayısıyla ihmal edilmiş, gözetilmemiş yahut efendim, işte, bir şekilde göz ardı edilmiş bir şey değil, tam tersi çok bilimsel.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Sosyolojik bir gerekçeyle.

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI DERYA YANIK - Evet, bilimsel sebeplerle bekletilen bir süreçten bahsediyoruz.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Şöyle ki yani bizim burada her vakayı ve her "case"i detaylı inceleyip onun arkasındaki sebepleri ortaya koyup işte, failin... Daha yeni failin araştırılması gerektiğini düşünüyoruz. Hayır, asıl zaten orası önemli, arkasındaki psikolojik, yani eğitimsel ne varsa onu ortaya çıkarıp bir de o her bir "case" bize şunu verecek: Kollukta ne eksik var, kurmuşuz, kurumlar, kurallarda ne eksiklik var, yasada ne eksiklik var? Ve bunlar için öz eleştiri yapıp hemen hızlıca harekete geçmek gerekiyor. Yani her vakanın incelenmesi bunu verecek. Bunu yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bu Komisyonun da bu konuya odaklanmasını istiyorum ama aynı zamanda bütüncül politikalar derken eğitim, hukuk politikaları, çalışma ortamı, kadının karar alma mekanizmalarındaki yeri, çalışma ortamında kadının koşulları, yaşamı, onun eve etkisi, aile içindeki yapı, bunların hepsinin bütüncül değerlendirilip bütüncül bir şekilde çözüm üretilmesi gerekiyor.

Son olarak sadece, sunumuzda sayfa 5'te "şiddetin toplumsal maliyeti" dediniz. Bu ilginç bir tablo, bu bir çelişkiyi ortaya koyuyor Sayın Bakan. Diyorsunuz ki "doğrudan maliyetli, kurumlara olan maliyeti" yani bir şiddet yaşandığında kurumlara ne maliyeti yapıyor? Ya, zaten bu kurumlar, sağlık, kolluk, ceza, adalet, bakım, sosyal hizmet, bunlar etkin çalışmadığı için şiddetle sonuçlanan vakalar artıyor zaten. "Ekonomik maliyeti" demişsiniz, iş gücüne katılım, istihdam, düşük kazanç. Ya, birçok şiddet vakasının arkasındaki ekonomik tüm krizler var, kaoslar var, krize giren ve bunu dışa yansıtan durumlar var. Yani bu tablonun detaylı, caydırıcı etkiler aslında tespit edilip sonra bunun maliyeti... Yani siz tam çelişkili bir tablo ortaya koymuşsunuz. Bu bana biraz ilginç geldi, sizin bunun tam tersini de ortaya çıkarmanız gerekiyor. Zaten şey de tam belirlenememiş, veri olmadığı için. Yapılan her "case"in, her vakanın arkasındaki sorunlar ne? Sadece fiziksel şiddet değil ekonomik, işte, cinsel, psikolojik, mobbingler, birçok sorun var; bunlar üzerine odaklanılması gerektiğini düşünüyorum. Komisyon çok önemli.

Şunu vurgulayacağım sadece: İstanbul Sözleşmesi çok gündeme geldi, İstanbul Sözleşmesi'ni biz ilk imzalayan ülkeyiz, İstanbul ismini veren ülkeyiz, uluslararası anlamda çok ciddi bir kazanımdır, insan hakları ve kadın haklarıyla ilgili önemli bir sözleşme imzaladık. Bu sözleşmeye çekince koyan ülkeler var, evet.

BAŞKAN ÖZNUR ÇALIK - Sibel Hanımcığım...

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - İzninizle.

Biz şunu yapmalıydık Sayın Bakan: Biz çekincelerimizi toplumsal mutabakatla ortaya koyup bu çekincelerimizle ilgili bir revizyon talebinde bulunulabilirdi belki. Şimdi, bu Komisyonu kurduk, İstanbul Sözleşmesi'nin alt komisyonu var...

SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Artık yok ki.

SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Varken, biz İstanbul Sözleşmesi'nden bir gece yarısı kararıyla çekiliyoruz. Bence burada zaman da varken -sizin de çok büyük bir sorumluluğunuz- bu çekinceler üzerine bu Komisyonda bir tartışma ortamı oluşturup bir zaman isteyip bu çekinceleri dikkatlice ortaya koyup daha sonra da bununla ilgili bir revizyona girilmesini öneriyorum. Biz bu çekinceleri tartışabiliriz, ortaya da koyabiliriz. Zamanla olabilir, sözleşmeler revize edilebilir, reforme edilebilir, bu konuda da ben önerimi hem Komisyona hem de Bakanlığa sunuyorum. 1 Temmuzu beklemeden hızlı bir karar alınabilir diye düşünüyorum.

Bir de toplumsal cinsiyet eşitliği noktasında Hocam söyledi, dersler verdi yine bugün üniversitelerde öğretilmiyor, ilkokullarda öğretilmiyor, ana sınıflarında öğretilmiyor, genelgelerle geri çekildi. İşte, malum, o kaygılar nedeniyle bunu bir daha dikkatinize sunuyorum Sayın Bakan. Komisyonla iş birliği hâlinde bu kararlar noktasında hızlı adımlar atılabilir.

İzninizle sabrınıza teşekkür ediyorum Sayın Bakanım.