KOMİSYON KONUŞMASI

ALPAY ANTMEN (Mersin) - Teşekkür erderim Sayın Başkan.

Hem 2 hem 3'üncü madde, iki madde anlamında da konuşayım, tekrar 3'üncü maddede söz almayayım. Cumhuriyet başsavcıları -ağır ceza olan yerlerde ve bir kısmı da ağır ceza olmayan yerlerde de var artık- cumhuriyet savcılarının soruşturmayı sonlandıran kararları arasında oluşabilecek farklılıkların giderilmesi ile bu kararların kanuna uygunluğunun denetlenmesi hususunda hem görevli hem de yetkili olacak yani cumhuriyet başsavcısı artık her cumhuriyet savcısının kararını kanuna uygun mu, değil mi diye denetleyecek hem de savcılar arasında farklı yorum, farklı karar var ise bunları da gidermek için çalışacak. Yani zaten idari yönden başsavcıya bağlı savcılar varken şimdi de cumhuriyet başsavcısı, savcıların yorumlarına kadar veya kararlarına kadar bağımsızlıklarını yok edecek bir madde, hem 2 hem 3'üncü madde. Bu, yalnız, hukuka uygun bir madde değil. Savcılar arasında yorum farlı olabilir veya görüş farklılığı olabilir veya başsavcıdan farkı düşünebilirler ama artık cumhuriyet başsavcısı, özellikle ağır ceza mülhakında veya kendi bölgesinde savcıların hem kararlarını denetleyebilecek hem de istediği şekilde yönlendirecek. Bu, uygun ve doğru bir madde değil; hem 2'nci madde hem 3'üncü madde anlamında söylüyorum. Çünkü cumhuriyet savcıları 5235 sayılı Kanun'un 20 ve 41'inci maddeleri gereğince cumhuriyet başsavcısı tarafından verilen adli ve idari görevlerini yerine getirmek ve gerektiğinde cumhuriyet başsavcısı yerine vekâlet etmek, cumhuriyet başsavcısının vereceği diğer görevi yapmakla görevli, bunda bir sıkıntı yok. Cumhuriyet savcılarının üzerlerinde bir vesayet hakkı hissetmeksizin bağımsız ve tarafsız bir şekilde faaliyetlerini devam ettirmeleri gerekiyor. O yüzden bu maddeler metinden ya da yasa teklifinden çıkartılmalıdır diye düşünüyoruz. Nitekim, uygulamada cumhuriyet başsavcılığı makamı siyasi etkiye muhatap ve maruz; bu, açık ve biraz idari görevleri de olduğu için doğrudan doğruya Adalet Bakanlığına bağlı ve bağımlı gibi çalışanları var. Ama öte yandan, cumhuriyet savcılığı tarafından verilen bu türden kararların kanuna uygunluğunun denetimi, diğer bir deyişle hukuki denetimi zaten usul kanunlarında var yani bir savcının verdiği kararın usule ve hukuka ya da kanuna uygun olup olmadığını denetleyecek mekanizmalar mesela Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 172 ve devamı maddelerinde var. Cumhuriyet savcıları tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlara karşı itiraz yolu varken cumhuriyet savcılarının vereceği her kararın özellikle kanuna uygunluğunu denetleme yetki ve görevini başsavcıya verdiğimiz zaman artık savcılık makamı yani cumhuriyet savcıları, cumhuriyet başsavcılarının, deyim yerindeyse -benzetmede hata olmaz- kâtipleri düzeyine kadar indirilmiş olacak.

Ben hem 2'nci hem 3'üncü madde için teklif sahiplerinin bu maddelerini tekliflerinden çekmelerini takdirlerine sunuyorum ve teşekkür ediyorum Sayın Başkan.