| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünün (TCDD) 2017 ve 2018 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 10 .06.2021 |
ESİN KARA (Konya) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Sayın Genel Müdürüm, değerli bürokratlarımız; Komisyonumuza hoş geldiniz.
Ben de bir iki noktaya kısaca değineceğim. Aslında değerlendirmelerimin çoğu 2018 yılının diğer bulguları ama diğer bir komisyonda da görevim olduğu için Sayın Başkanımızdan rica ettim, kendisine teşekkür ediyorum.
Sayın Genel Müdürüm, 2018 yılının diğer bulgu ve önerilerine baktığımız zaman 3'üncü maddede diyor ki Sayıştay, raporunda yazmış; 780 yani finansman giderleri hesabında içerisinde bulunan bazı giderlerin yani faiz ve gecikme zammı gibi giderlerin aslında 689 hesapta muhasebeleştirilmesi gerektiğine dair. Burada, cevaplarda da işte Muhasebe Genel Tebliği'nde detaylı bir şeyin olmadığından bahsedilmiş. Şimdi, mesleğimle ilgili olduğu için mali müşavir olarak eleştirilerimi alınız. Tek düzen hesap planı kesindir ve özün önceliği, genel kabul görmüş muhasebe ilkelerinin temelidir. Burada değerlendirilmesi gereken şey, mali müşavirlerinizin ya da muhasebe departmanınızın eksiklikleri olduğunu görüyorum.
Yine, 8.2.6'da bilançoda yer alan şüpheli alacaklar hesabının yanlış kayıtlara yapıldığı söyleniyor. Bakın, muhasebede, bilançoda gruplar vardır, 12'li, 120'li grup bilançoda ticari alacaklar hesabıdır, 13 diğer çeşitli alacaklar hesabıdır; yani 12'deki bir şüpheli alacak 13'e aktarılmış, 13'teki yanlış yerlere, yanlış grup hesaplarına atılmış.
Yine, bakın, 7'de bilançoda yer alan yıllara sari inşaat ve onarım işlemleriyle ilgili 170, 295 ve 340 hesaplarının yanlış kullanıldığını söylüyor Sayıştayımız.
Yine, geliyorum bakın, 8'inci şeyde bilançoda yer alan KDV hesaplarının karşılıklı kapatılmaması yani 192 diğer KDV, 392 diğer KDV hesaplarımız.
Yine, 10'uncu maddeye geliyorum; bilançoda yer alan akreditif avans hesaplarının düzeltilmediği yani 159, 259 hesaplarında sıkıntı olduğunu söylüyor.
Dönüyorum 11'inci maddeye, bilançoda yer alan, verilen sipariş avanslarının döviz üzerindense yıl sonunda değerlendirilmesi gerekir; aynı şekilde, 340 avanslar hesabının da yıl sonunda döviz üzerindense değerlendirilmesi gerekir.
Şimdi, yine bakıyorum, incelerken bilançoda 193 no.lu hesabınız yani peşin ödenen vergi ve fonlar hesabının bakiye verdiğini görüyorum. Bu hesap yıl sonunda 370, verginiz çıkarsa 370 hesaba atarsınız yani dönemin vergisi, eğer peşin ödediğiniz bir vergi varsa 193 ile 371 hesabı mahsuplaştırırsınız 193 hesabınız bakiye vermez. Eğer zararsa ve vergi çıkmamışsa bu 371'e atmış olduğunuz vergiyi de devletten mahsup etmek üzere alacaklar, diğer çeşitli alacaklar hesabı grubunda muhasebeleştirirsiniz.
Sayın Genel Müdürüm, aslında bu sizin değil temelinde bütün KİT'lerde gördüğümüz bir sorun. Nedir? KİT'lerin muhasebe departmanlarında mali müşavirlerin ve özellikle tecrübeli ve liyakat sahibi mali müşavirlerin görev alması gerektiğini düşünüyorum çünkü Sayıştayımızın aşağı yukarı diğer raporlarındaki 8-9 maddesi sadece muhasebe üzerine, siz de bunu fark etmişsinizdir. Yani, KİT'lerde tecrübeli ve liyakat sahibi mali müşavirlerin de kadrolarda görev alması gerektiğini söylüyorum.
Yine, Sayın Genel Müdürüm, ben bir hesap yaptım; 2017 yılı şüpheli alacaklarınıza baktım, burada 120 normal ticari alacaklar ve 13'lü gruptaki diğer ticari alacaklarınızda şüpheli ticari alacaklarınız 259 milyon 829 bin 894 lira: yüzde 100 karşılık ayırarak bir değerleme yapıyorsunuz, şüpheli ticari alacak karşılıklarınız da yüzde 100. Şimdi ben burada basit bir matematik işlemi yaptım. Yıl içerisinde eğer 2017 yılının bakiyesinden sonra şüpheli alacaklarınızdan bir tahsilat olursa yüzde 100 karşılık ayırdığınız için bunun tahsil olan kısmı 644 konusu kalmayan karşılıklar hesabında muhasebeleştirilir; eğer yıl içerisinde de yeni bir karşılık ayırırsanız 654 karşılık giderleri hesabında muhasebeleştirilir. Basit matematiğini de yapıyorum, şüpheli alacaklarım 259 milyon 829 bin 894 lira yani tahsil ettiğim konusu kalmayan karşılık 3 milyon 485 bin lira, yeni ayırdığım 2018 yılında karşılık giderim de 6 milyon 420 binse 2018 yılında şüpheli ticari alacaklarımın 262 milyon 764 bin 894 lira olması lazım ama baktığım zaman, 244 milyon 420 bin 357 yani 18 milyon 344 bin 537 lira silinen bir şüpheli alacak var. Bu silinen şüpheli alacaklar alacağımızdan biz kendimiz mi vazgeçtik, mahkeme kararı mı var, neden gider yazıldı?
Diğer bir sorun ise, Sayıştayımızdan bir ricam olacak, grup firmaları inceliyoruz, gelir tablosunda bazıları ana hesap bazında düzenlenmiş, bilançolarda sıkıntı yok ama bazılarında ise gelir tablolarımız detaylı olarak düzenlenmiş. Sayıştayda bir tekdüzenlik olması açısından ve biz konuyu bilanço üzerinden de değerlendirebilen üyelerimiz açısından detaylı bir şekilde gelir tablolarının verilmesini istiyorum.
Yine, Sayın Başkanım, Sayın Genel Müdürüm; Konya-Karaman arasındaki hızlı tren hattının bir an önce faaliyete geçmesi bizler açısından önemli sunumunuzda da buna değindiniz, teşekkür ederiz. Yine bir talebimiz şu: Pandemi öncesinde ben Konya-Ankara arasında hızlı tren seferlerimizi kullanıyorum ve çok da memnunum hizmetlerinizden ancak pandemi nedeniyle seferlerimiz karşılıklı olarak sabah 1, akşam 1'e çevrilmişti. Bu sayının artmasını düşünüyor musunuz? Çünkü biletler internet ortamından sunuluyor ve yarım saatin içerisinde hiç kalmıyor; mecburen günlerimizi hep ertelemek zorunda kalıyoruz.
Yine, diğer bulgularda engelli işçi sayısıyla ilgili bildirimler var. Tabii ki özel sektörde engelli vatandaşlarımızın iş bulması zor, özellikle sizlerin kanuni prosedürün şartlarının haricinde yüzdenin çok daha üzerine çıkarak engelli istihdam etmeniz bizler açısından çok önemlidir diyorum.
Yine, son söz olarak da komisyona gitmeden şunu söylemek istiyorum: Bizler Sayın Genel Başkanımız Devlet Bahçeli'nin 1997'den beri izindeyiz ve sahip çıkıyoruz; attığı her adımın, söylediği her sözün ölünceye kadar, son nefesimize kadar arkasında olacağız.
Komisyonumuzun değerli üyelerini ve sizleri saygıyla selamlıyorum.
Teşekkür ediyorum.