ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Tabii, ben bu torba kanunun sadece 18'inci maddesiyle ilgili birkaç hususu belirtmek istiyorum. Değerli arkadaşlar, arkadaşlarım da belirtti, sarmalık tütün Türkiye'nin meselesi ama her şeyden önce de Adıyaman'ın meselesi. Sarmalık tütün eyleminden dolayı şu anda 10 tütün üreticisi Adıyaman'da tutuklandı.

Değerli arkadaşlar, geçen yıl da bu yasa için iki yıl uzatma teklifi gelmişti hatta Komisyondan da iki yıl geçti, sonra Genel Kurulda bir yıla çevirdiler, "Yetişir." dediler ama yetişmedi. Özellikle Komisyonda teklifte imzası bulunan arkadaşlara sesleniyorum: Sizin bu beş ayınız da sorunu çözmeyecek, sebebi şu, siz eğer Tütün Mamullerinin Üretim ve Ticaretine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'e baktığımızda, burada, bu beş aylık süre içerisinde kooperatiflerin kurulması, tesisleşmesi ve gerekli izinleri alması mümkün görünmüyor. Bakınız, ben buradan, yönetmelikten söyleyeyim: 6'ncı maddesinde, "Tesis kurma izni için başvuru yaptığınızda, en geç doksan gün içinde bakanlık tamamlar." diyor. Ondan sonra, yine "Otuz gün içerisinde rapor hazırlanır." diyor. (3)'üncü fıkrada "Başvuru tamamlanınca en geç altmış gün içerisinde karara bağlanır." diyor. "Tesis kurma uygunluk belgesi için altmış gün içinde karara bağlanır ."diyor. Geliyoruz, "Tesis kurma uygunluk belgesi en geç otuz gün içinde hazırlanır." diyor. Geliyoruz, "Üretim ve faaliyet izni için başvurular yapıldıktan sonra en geç altmış gün içinde karara bağlanıyor." diyor. Yine, aynı maddede "En geç doksan gün içinde izin verilir." diyor. Yani, arkadaşlar, özellikle imzası olan milletvekili arkadaşlara söylüyorum, burada tütün üreticisi olan arkadaşlar da var, yönetmelikteki bu süreleri hesapladığınızda toplam bir yılı geçiyor. Yani siz bugün başvursanız, yönetmeliğin bütün şartlarını yerine getirebilmeniz için, tesis, uygunluk ve piyasaya arz için bütün çalışmaları yapabilmeniz için bir yıldan fazla süreye ihtiyaç var. Siz yönetmeliği 31 Aralık 2020'de çıkarmışsınız, beş ay önce çıkmış, şu anda Türkiye'de kuruluş aşamasını tamamlayan hiçbir kooperatif yok, sadece Ticaret Bakanlığında kurulmuşlar ancak Tütün Üst Kurulu kısmındaki hiçbir işlemi yapılmamış ve kooperatiflerin bu şekliyle de bu beş ay süre içerisinde bu işin yetişme imkânı yoktur, yine işin başına döneceğiz.

Bakınız, şu anda ortam gergin, millet diken üstünde. Eğer gerçekten bu işin çözümü için ve bu kooperatiflerin önündeki yasal engellerin kaldırılması, verginin düşürülmesi ve diğer hususlar için de çalışma yapılacaksa bu yasanın en az bir buçuk yıl, iki yıl ertelenmesi lazım. Yönetmelikte biraz önce okuduğum süreleri hesaplayın, beş ayda nasıl yetiştireceksiniz? Siz bir kooperatif kurucu başkanı olsanız bu süreleri nasıl aşacaksınız? Bu, tek başına doğru değil, bu sorunu çözmeyecektir.

Geçen, iki hafta önce, daha 1 Temmuz gelmeden de burada bir teklif vermiştik yine Cumhuriyet Halk Partisi olarak, demiştik ki: "Bu yasayı bir yıl süreyle erteleyin, olaylar olmasın." Yapmadınız; 1 Temmuz geldi çattı, millet sokağa indi. Şu anda tütün üreticilerinin kimisi cezaevine gönderildi, kimisi evinde tedirgin bekliyor; hiçbir çare olmadı, bu beş ay da çare değil. Onun için, yapacaksanız bunu en az bir buçuk, iki yıl, bu yönetmelikteki sürelere uygun bir şekilde uzatın, daha sonra da aslında bu yasadaki hapis cezasının komple kaldırılması gerekiyor. Yani yerli üretime üç yıl hapis getirmek hangi akla hangi mantığa sığar ki, nasıl açıklayacağız bunu, nasıl açıklıyorsunuz? Her şeye de "millî" diyorsunuz, "yerli" diyorsunuz; kendi üreticinize üç yıl hapis getiren yasayı getirdiniz. Bir taraftan, dışarıdan sıfır gümrükle tütün geliyor, değerli milletvekilleri, sıfır gümrükle tütün Türkiye'ye geliyor; Türkiye'de üretim yapan sigara fabrikalarının büyük çoğunluğu yabancı tütün kullanıyor ama siz, bir marka değeri olan, tek başına içim özelliğine sahip olan bu tütünün korunması gerekirken bunu üreten insanlara üç yıldan altı yıla kadar hapis getiriyorsunuz.

"Kayıt altına alalım." diyorsunuz, bunu üretici de istiyor, kayıt altına alın ama üreticinin de fikrini, görüşünü alarak. Tütün tarlada yetişiyor, götürmüşsünüz kooperatifleri Ticaret Bakanlığına bağlamışsınız. Yani direkt mamul olarak değerlendiriyorsunuz. Eğer siz bu kooperatifleri Tarım Kredi Kooperatifleri statüsüne alırsanız, vergi indirimi olacak, hibe desteği alacak ve bu üreticiler de bir geçiş sürecinde belki kendilerini toparlayacaklar. Bu şekilde bir oldubittiye getirerek "Biz Kooperatif Kanunu'nu çıkardık, gerisine karışmayız." demek sorunu ötelemekten başka bir şey değildir. Hepinizin de vicdanı bu konuda gerçi sızlıyordur. Hepiniz de Türkiye'deki üreticinin korunması gerektiğine inanıyorsunuz ama gelin şu büyük sigara şirketlerinin lobilerinin baskısını bir kenara atalım, bu işi...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Evet, teşekkür ederim Sayın Tutdere.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Bir dakika daha verirseniz...

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Bir dakika veremem ama sözünüzü tamamlayın.

Buyurun lütfen.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Evet, bu baskıyı bir tarafa atalım, çözüm konusunda, gerçekten, şu maddeyi en az bir yıl daha erteleyin. Tarım Bakanlığı sahada üreticilerle görüşsün, fikirlerini alsın; üreticiyi de içine katacak şekilde yeni bir çözümü, yeni bir modeli hep birlikte hayata geçirelim diyorum.

Teşekkür ediyorum.