| Komisyon Adı | : | (10 / 4413, 4430, 4431, 4432, 4433, 4434, 4435, 4436, 4437, 4438) Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyonu |
| Konu | : | Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar'ın, müsilajın tanımı, oluşumu ve Marmara Denizi'nin durumu hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 13 .07.2021 |
İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Sayın Bakanım, öncelikle ben de sunumunuzda verdiğiniz bilgilerden dolayı sizlere teşekkür ediyorum.
Değerli Başkanım, kıymetli arkadaşlar; çevre, gerçekten önemli -siz de sunuma başlarken- siyaset ilgilenebilir ama aslında siyasetüstü olması lazım çünkü ben çevreyi şöyle değerlendiriyorum: Çevre, gerçekten... Hepimizin evlerindeki en kıymetli yeri neresidir? Misafir odasıdır. Çevre, aslında bizlerin misafir odasıdır, ben öyle değerlendiriyorum ve denizleri de kendi soframız olarak görüyorum. Hepimiz yirmi dört saatin ne kadarını dışarıda, çevrede geçirdiğimizi, ne kadarını evde geçirdiğimizi bir hesaplarsak evde uyanık olarak geçirdiğimiz zaman üç dört saati geçmez ama dışarıda, çevrede uyanık olarak geçirdiğimiz en az dokuz-on saatimiz, on bir-on iki saatimiz geçiyor. Dolayısıyla, çevre bu kadar önemli, buna önem vermek lazım. Tabii, bunu da sadece Bakanlığa da yüklememek lazım, bunu da açık bir şekilde ifade ediyorum. Burada yerel yönetimlerin de bu işe ciddi olarak sarılması lazım, vatandaşlar olarak bizlerin de bu konuda duyarlı olması lazım.
Ben Kocaeli'den çok kısa bir örnek vermek istiyorum: 2004 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesinde Meclis Üyesi Başkan Vekili olarak göreve başladığımızda -şöyle tahmin ediyorum birçok arkadaşımızın, buradaki birçok arkadaşımızın hafızalarında vardır- Kocaeli'den geçen insanlar, Kocaeli'yi kokan bir kent olarak bilirlerdi çünkü deniz kokuyordu, Körfez kokuyordu, gerçekten büyük sıkıntı vardı ve maalesef kentin bütün evsel atıkları arıtılmadan Körfeze deşarj ediliyordu yani özür dileyerek söylüyorum Körfez âdeta bir lağım çukuru pozisyonundaydı ve o günden itibaren yapılan çalışmalarla birlikte bugün Allah'a şükür yüzde 100 arıtma sistemine kavuşulmuş durumda ve bunun yüzde 80'den fazlası da biyolojik arıtma olarak yani ileri düzeyde arıtma hatta şu anda gri su kullanımı da sanayilerde proses olarak kullanılmaya başlandı Kocaeli'de. Tabii, bunun neticesi olarak da Kocaeli'de şu anda birisi Körfez'de olmak üzere mavi bayraklı plaj var. Yani mavi bayraklı plaj herhâlde "Ben burayı mavi bayraklı plaj dedim." olduğuyla olmuyor, uluslararası kuruluşlar buralara geliyorlar, denetliyorlar, tahliller yapıyorlar, uzun bir süre inceledikten sonra bu unvanı veriyorlar. Yani Marmara Körfezi, İzmit Körfezi'nde şu anda mavi bayraklı plaj var çünkü bunu biz Büyükşehir olarak gerçekten çok önemsedik, önemsendi, çalışmalar yapıldı. Şu anda sadece -tahmin ediyorum- Kocaeli Büyükşehir Belediyesinde uçak var. Bunun tek görevi -denize iniyor, denizden kalkıyor- sabahleyin kalkar, değişik zamanlarda kalkar, tüm Marmara'nın üzerinde tur atar, nerede kirlilik varsa özellikle gemilerden atılan sintine atıkları vesaire, sanayiden gelen sintine atıkları, sanayiye işte yapılan deşarjlarda düzeyde gözüken bütün o kirlilikler hem video kaydı hem de resim olarak çekilir ve anında çevre il müdürlüğüyle birlikte gerekli işlemler de yapılır. Tabii, bunun neticesi olarak da dediğim gibi mavi bayraklı plaj kadar gidildi. Şimdi Marmara'nın etrafında 7 tane il belediyemiz var; bunların 5 tanesi büyükşehir belediyesi, 2 tanesi de il belediyesi ama bütün belediyelerin bunu yapması lazım. Yani bu görev, çevre dedik ya önemli, burası çevre il müdürlüğünü ilgilendiriyor deyip kenara çekilmemek lazım veya da burası belediyeyi ilgilendiriyor deyip kenara çekilmemesi lazım, görülen aksaklıklar, eksiklikler, noksanlar, problemler varsa bunların derhâl diğer kurumlarla ortaklaşa yapılması lazım. Bu çalışmalar neticesinde arkadaşlar, İzmit Körfezi'nde canlı yaşamazken şu anda 100 çeşidin üzerinde Körfez'de canlılar yaşıyor. Yunus balıklarını çok rahat bir şekilde görüyorsunuz hatta "Yunus balıkları niye gelir?" diye sorduğumda, bu işin uzmanları dediler ki "Yunus balıkları beslenmeye gelir." demek ki orada balık çeşidi artmış gelip orada besleniyor. Bunun gibi gerçekten çok güzel çalışmalar yapıldı.
Ben tabii, burada, şunu özellikle merak ediyorum Sayın Bakanım: Şimdi bizim 5 büyükşehir belediyemiz, 2 tane il belediyemiz Marmara'ya sınırı, kıyısı olan belediyelerimiz ama bunun yanında özellikle il belediyelerimizin olduğu yerlerde birçok belde belediyelerimiz vardır, ilçe belediyelerimiz vardır. Şu anda büyükşehrin ilçe belediyeleri de dâhil olmak üzere Marmara'nın tamamında, sınırında kaç belediyemiz var ve bunların arıtma tesisleri yani hepsi Kocaeli gibi midir bilemiyorum ama özellikle il belediyelerindeki, o belde belediyelerinde, ilçe belediyelerinde arıtma tesisi var mı yok mu bu belediyelerde? Bunu özellikle öğrenmek istiyorum.
Diğer bir sorum; sanayi tesislerinin arıtma, arıtıldıktan sonra çıkan suyun kalitesini kontrol etmek için, kirliliğini kontrol etmek için SAİS Sistemi'nden bahsettiniz; herhâlde bu, sanayi arıtma suyu sistemi mi? Nedir açılımı?
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKAN YARDIMCISI MEHMET EMİN BİRPINAR - Sürekli Atıksu İzleme Sistemi.
İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Evet. Bence bunu sadece sanayi tesislerine kurmayın Sayın Bakanım, bunu belediyelerin arıtma tesislerine de kurun. Yani belediyelerin arıtma tesislerinde doğal ortama deşarj yaptığı noktaya bu sistemi oraya da kurun; belediyeler gerçekten bu arıtmayı tam usulüne uygun olarak yapıyor mu yapmıyor mu? Çünkü bu bölgede ciddi bir nüfus var ve bu nüfusun kirlettiği ciddi bir kirli su var ve ciddi anlamda bir deterjan atığı ortaya çıkıyor, eğer bunlar artırılmayıp olduğu gibi Körfez'e giderse inanın ki orada ciddi sıkıntılar, problemler yaşarız diye düşünüyorum.
Diğer bir konu da, -az önce Mustafa Bey de kısmen dile getirdi- Körfez'e dalan arkadaşlarımız, bu müsilajın, dışarıda, yüzeyde gözüken müsilajın dışında bir de aşağıda, 30-40 metre aşağıda da bir müsilaj tabakasının olduğundan bahsediyorlar. Yani, bu ikisi arasında ne farklılık var? Alttakiler canlı, üsttekileri ölü mü; üsttekiler canlı, alttakiler mi ölü? Böyle bir şey var mı yok mu? Böyle bir şey varsa, bu aradaki farklılık neden onu öğrenmek istiyorum.
Ben tekrar teşekkür ediyorum.