ORHAN YEGİN (Ankara) - Bilindiği gibi sarmalık kıyılmış tütün ülkemizin bir gerçeği. Geçmişte bu tütünü bulundurmak dahi yasaktı, 2008 yılında satışı yine yasak olmak kaydıyla 50 kiloya kadar bu tütün bulundurmak, nakletmek ve kendi ihtiyacı için kullanmak açısından serbest hâle getirilerek hapis cezası kaldırılmıştı ancak uygulamada başlarda sorun olmayan bu durum zamanla ciddi tonajlara ulaştı, böyle olunca da bu işi kalıcı bir şekilde nasıl çözeriz diye STK'ler dâhil tüm ilgili kesimlerle istişareler yapılmış, nihayetinde bu durumun tamamen yasal bir zemine oluşturulmasını ve yöntem olarak da tütün üretim ve pazarlama kooperatifleri kurulması kararlaştırılmış ve 2017 yılında buna ilişkin yasal düzenleme çıkarılmıştı. Kooperatifler kuruldu, Tarım ve Orman Bakanlığının izniyle tütün iç ve dış ticareti ve sarmalık kıyılmış tütün üretim ve ticaretinin yapılabilmesine imkân getirildi. Yetki belgesi almadan bunun ticaretini yapanlara ilişkin de üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası öngörülmüştü. Kooperatifler üzerinden yapılırsa serbestti ancak izinsiz, belgesiz yapılırsa cezası bu şekilde düzenlenmişti. Kooperatiflerin kurulması ve bazı başka hususların hangi usul ve esasla yapılacağına ilişkin yönetmelik de hazırlanmıştı. Geçen seneye kadar bu hapis cezası ertelenmişti, yönetmelik çıkınca da kooperatifler kurulmaya başlandı, şu anda sadece, dün de burada bahsi geçti, Adıyaman'da kurulmuş bu anlamda 16 tane kooperatif bulunuyor. 250 tütün üreticisinin bir araya gelerek kurduğu kooperatifler bunlar ve üreticiler bu kooperatifler eliyle de kendi üretmiş oldukları ürünlerin hem yaprak tütün olarak alımlarını yapıp hem de sarmalık kıyılmış tütün mamulü üretim tesisi kurarak bunların kıyımını yapıp, paketleyip ve bandrolleme işlemi de yaparak yasal bir şekilde piyasaya arzını sağlayacak. Pandemi sebebiyle tesisleşmede gecikmeler oldu, bunu dikkate alarak hapis cezasını da yıl sonuna kadar ertelemeyi teklifimizde sunuyoruz. Bu sayede kooperatiflere de bu süre içerisinde tesisleşme yolunda eksiklikleri tamamlayabilme imkânı getirmiş olacağız.