BAŞKAN ZİYA ALTUNYALDIZ - Müsaadenizle, çok kısa bir açıklamadan sonra, teklif sahibimiz, kıymetli Milletvekilimiz Sayın Atay Uslu'ya, ondan sonra da geneliyle ilgili tüm arkadaşlarımıza söz vereceğim. Sonra da Komisyonumuzun bugüne kadarki öğretisine de uygun bir şekilde, hep birlikte ülkemize bir kanun teklifini daha Genel Kurula göndermek suretiyle, katkılarımızla inşallah tamamlamış olacağız.

Değerli arkadaşlar, ülkemizde kooperatifçiliğin geçmişi Osmanlı'ya dayanır ve Türkiye kooperatifçiliğin ilk uygulamasına 1863 yılında devlet eliyle kurulan Memleket Sandıklarıyla başlıyor. Cumhuriyetimizin kuruluş ve gelişme sürecinde de kooperatifçilik alanında esaslı adımlar atılmış ve kooperatif sayısı her gün artmıştır. Kökeni yüzyıllar öncesine dayanan kooperatiflerin bugün küresel çapta -yani tüm dünya uygulamalarına baktığımız zaman- yaklaşık 400 milyon kişiye doğrudan ya da dolaylı istihdam sağladığını görüyoruz. Ayrıca, değerli arkadaşlar, dünya genelinde 10 kişiden 1'inin, Avrupa'da ise 5 kişiden 1'inin kooperatif üyesi olduğu biliniyor. Yapılan araştırmalar sadece Avrupa'da kooperatiflerin oluşturduğu toplam ekonomik büyüklüğün 1,5 trilyon avroya ulaştığını gösteriyor. Yine benzer şekilde, dünyanın en büyük 300 kooperatifinin toplam cirosu 2 trilyon doların üzerinde.

Kooperatifler, etkinliklerinin merkezine insanı koymaları, piyasa dengelerini düzelten, etkin piyasa mekanizmalarını sağlayan bir denge unsuru olmaları, küçük sanayi işletmelerine kendi sistematiği ve özerk yapıları içerisinde güçlü ekonomik yapılar hâlinde piyasaya ve üretime katkı vermeleri, ürün ya da hizmet arzını koordine etmek suretiyle piyasa dengelerini sağlamaları ve üretimden tüketime kadar, konuttan sağlık alanına, bankacılık alanına, sigortacılık alanına kadar pek çok alandaki başarılı örnekleriyle hem küreselde hem ülkemizde bu alana önemli üretim ve değer katkısı veren kuruluşlar. Özellikle son dönemde bilgi ve iletişim teknolojisi gibi sektörlerde bakım hizmeti, el sanatları, turizm ve kültürel alanlarda da giderek artan bir şekilde etkinliklerini ortaya koyuyorlar.

Anadolu coğrafyasında -sözlerimin başında ifade ettiğim gibi- yüzyıllar önce Memleket Sandıklarıyla başlayan lonca, imece gibi tarihimize ait sosyoekonomik örgütlenmelerle milyonlarca kişiye istihdam sağlayan ve bugün itibarıyla çok önemli bir ekonomik büyüklüğe ve sosyal ağa ulaşan kooperatifçiliğimizin daha ileriye gitmesi için yapılan çalışmayı bugün hep birlikte görüşeceğiz.

Elbette bu alanının sorunları var. Bu sorunların zaman zaman giderilmesi, daha etkin yapılara ulaşılması için kanun teklifleriyle Meclisimiz bu alanı düzenlemiş, bugün de bunlardan birini yapmaya çalışacağız.

Öyle ki değerli arkadaşlar, bu alan ülkemizde o kadar önemli bir alan olarak düzenlenmiş ki Anayasa'mızın 171'inci maddesinde "Devlet, millî ekonominin yararlarını dikkate alarak, öncelikle üretimin arttırılmasını ve tüketicinin korunmasını amaçlayan kooperatifçiliğin gelişmesini sağlayacak tedbirleri alır." şeklinde emredici bir hükümle de düzenlenmiştir.

Kooperatiflerin ilgili bakanlıklara göre dağılımına baktığımız zaman, Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın kendi alanındaki kooperatifçilikte 35.938, Ticaret Bakanlığımızın çalışma alanında 12.327, Tarım ve Orman Bakanlığımızın çalışma alanında 11.499 kooperatifin faaliyet gösterdiğini görüyoruz. Toplam kooperatif sayısına baktığımızda da 59.764 kooperatifin 6 milyon 328 bin 945 ortağıyla ülkemizde faaliyette bulunduğunu ifade edebiliriz. Bu alanda, hepimizin bildiği gibi, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve yine 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun ve 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu var. Ayrıca Ticaret Kanunu hükümlerinde de kooperatiflere ilişkin hükümler var.

Bugün, kooperatifle ilgili kamuoyunda farkındalık sağlanması, kooperatif girişimciliğinin farklı alanlarda uygulanması ve uygulamada ortaya çıkan sorunların giderilmesi, daha etkin, daha üretken, piyasa dengelerini daha iyi sağlayan, istihdamı daha önceleyen, izlenebilir, şeffaf bir yapının oluşturulabilmesi amacıyla, gündemimizde Antalya Milletvekili Sayın Atay Uslu ve 76 milletvekilimiz tarafından 8/10/2021 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça aynı tarihte tali komisyon olarak Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen (2/3863) esas numaralı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yer almaktadır.

Anılan teklifin detaylarını Sayın Uslu'dan alacağız.

Ben şimdi, konuyla ilgili sunumunu yapmak üzere Sayın Atay Uslu'ya sözü bırakıyorum.

Buyurun Sayın Uslu.

Teşekkür ediyorum.