| Komisyon Adı | : | (10 / 4413, 4430, 4431, 4432, 4433, 4434, 4435, 4436, 4437, 4438) Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyonu |
| Konu | : | Gebze Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taşkın Kavzoğlu'nun, Marmara Denizi'nde görülen müsilaj oluşumlarının çok zamanlı optik ve termal uydu görüntülerinden makine öğrenme algoritmaları ile tespiti hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 13 .10.2021 |
İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Teşekkür ederim Başkanım.
Değerli Hocam, bu güzel çalışmalarınızdan dolayı teşekkür ediyorum, kutluyorum sizleri. Gerçekten direkt bizim disiplini ilgilendirmemesine rağmen "Bize bu konuda ne tür görev düşebilir?" düşüncesiyle hareket edip güzel çalışmalar yapmışsınız.
Ben şunu merak ediyorum: Bu müsilajla ilgili uydudan günlük haritalar alabiliyor muyuz, verileri alabiliyor muyuz?
GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANI PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU - Günlük alabiliyoruz, az önce gösterdiklerim NASA'nın ama onlar 500 metre. Beş günde bir aldıklarımız var, onları 10 metreye kadar düşürebiliyoruz.
İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Beş günde bir.
GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANI PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU - Beş günde bir ücretsiz olarak edindiğimiz zaman... Bunlardaki -hatta arada bir beş gün yok- sıkıntı da şu: Eğer hava bulutluysa -optik görüntü olduğu için- bulutlar ve gölgeler bize problem yaratıyor, onun için altındaki veriyi göremiyorum.
İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Ben şurada şunu öğrenmek istiyorum: Günlük veya beş gün aralıklarla aldığımız bu haritaları arka arkaya koyduğumuz zaman müsilajın Marmara Denizi'nde -gerçi az önce ifade ettiniz, "İlk Gemlik'te gözüktü." diye bir ifadeniz vardı ama- ilk gözükme noktası neresidir, Marmara Bölgesi'nde neresidir? Bunu tespit edebiliriz tahmin ediyorum haritalardan. Ondan sonra da tabii, o bölgedeki müsilajın oluşum nedenini araştırmak belki daha kolay olacak. O bölgedeki sanayi kuruluşları mı yoğunlukta, evsel atıkların arıtılmadan ön arıtmayla denize deşarj edilmesi mi yoğunlukta, tarımsal alanlar mı yoğunlukta, yoksa deniz trafiği mi yoğunlukta, gemi yapım limanları mı yoğunlukta, tersaneler mi yoğunlukta? O anlamda bize bir ışık tutabilir. Böyle bir seyir hâlinde, arka arkaya bir sıralama yapıp da ilk çıkış noktası ve ondan sonra da yayılma noktaları gösterildiği zaman böyle bir katkısı olabilir diye düşünüyorum.
Tabii buradan şunu da sormak istiyorum: Bu elde ettiğimiz haritaları mesela bakanlıkla paylaşıyor muyuz, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıyla paylaşıyor muyuz? Çünkü -siz de az önce ifade ettiniz- bu sadece sizin bulunduğunuz disiplin değil, birçok disiplini ilgilendiriyor, birlikte çalışılması gerekiyor. Dolayısıyla bu verileri diğer disiplinlerin alıp ona göre bunun kaynağını, nedenini araştırması konusunda büyük bir katkı sağlayacaktır diye düşünüyorum. Bakanlıkla paylaşıyor muyuz? Onu öğrenmek istedim.
Teşekkür ediyorum.
GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANI PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU - Çevre ve Şehircilik Bakanımızla bunu... Tabii, biz basınla da paylaşınca haritaları, onlar da bizi davet ettiler, bir sunum yaptık. Geleceğe dönük destek vereceklerini ifade ettiler bu tip projelere. Burada bulgularımızın tamamını kendileriyle paylaştık. Şu anda Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürüyle de fırsat buldukça, yeni sonuçlar geldikçe de kendisiyle direkt paylaşıyorum.
Başka bir soru vardı: Müsilajla ilgili günlük... Tabii, eğer bizde günlük olsaydı, akıntılar ve rüzgârdan nasıl hareket ettiğini çok rahat görürdük meteorolojik verilerden. Bu arada, biz, 1972'den beri olan görüntülerden termal olarak Marmara'daki ısıyı da denizdeki ısının değişimini de modelledik ama buraya koymadım. Bir asistanımıza o görevi verdik, sadece onunla uğraştı. Tamamen grafiksel olarak mevsimlere göre gidiyor ama hep yukarı doğru gittiğini, 2 dereceye yakın arttığını gösteriyor. Bu arada Çanakkale'den bir hocamız burada, herhâlde sunum yapacak. 2020 yılının Aralık ayında Çanakkale'deki bir hocamız, Onsekiz Mart Üniversitesindeki hocamız dalış sırasında 30 metre civarlarında müsilajı çok yoğun görmüştü -2021 başlamadan önce- ve onu makale hâline getirmişti. Kendisinin çalışmalarına da atıfta bulundum. Yani Türkiye camiası, aslında müsilajın geleceğini bilim camiası olarak Çanakkale'deki arkadaşımızdan öğrenmiş olmalıydı. Bir makalesi var. Onu da arz etmek isterim.
İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Teşekkür ediyorum.
Ben özellikle Kocaelili olarak... Gerçekten gerek Büyükşehir Belediyesi gerekse Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü çevre konusunda çok hassas, ciddi yatırımlar da var. Bunu sormamın altında yatan en önemli neden şu: İzmit Körfezi'nde ilk oluşumlarda bir müsilaj oluştu mu, yoksa diğer taraftan dalgayla, deniz hareketiyle İzmit Körfezi'ne mi geldi? Onu merak ediyorum. O kadar yatırım yapıldı, inşallah boşa gitmemiştir diye düşünüyorum.
Teşekkür ediyorum.
GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANI PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU - Şimdi burada -gösterecek olursam, biraz karışık ama- genel görüntü şu görüntü: Şimdi burada bakacak olduğumuz, en baştaki 14 Mayıs görüntüsü, yeşil görüntüde İzmit Körfezi hemen hemen çok temiz, sadece Darıca kıyısında çok az bir yeşillik var ama yoğunluk Gemlik Körfezi'nin içerisinde. Daha sonra Gemlik Körfezi'nden çıkarak bir hareket başlıyor ve bu kırmızıyla gördüğünüz, dalga şeklinde, Osmangazi Köprüsü'ne gelmeden önce, anaforlar şeklinde çok yoğun bir tabakanın körfeze doğru gittiğini... Şimdi körfezde de niye yığılma olur? Rüzgârlar körfeze getiriyor ve orada birikim oluyor, hani bir liman içerisindeki birikme gibi ama çok da hızlı bir şekilde temizlendiğini gördük. Bu, temizlik çalışmalarından veya çökmesinden de kaynaklanabilir ama körfezde, İzmit Körfezi'nde özellikle, bir on günlük süreçte yoğunluk oldu, ondan sonra da kayboldu ama gelişi dışarıdan, kendi içinden değil. Bizim gördüklerimiz o şekilde. Tabii buradan tamamına bakamadık, bir de sol tarafı var, uydu görüntüleri parça parça olduğu için eklemek gerekiyor ve bulutlu olanları almamak için... Bizim de İzmit Körfezi'nde olmamız İstanbul'a da etki ediyor, bu bölgeye bakmıştık. Ama tamamında çalışmak istiyoruz tabii.