ŞAHİN TİN (Denizli) - Çok teşekkür ederim Değerli Başkanım öncelikle.

Çok değerli Komisyon üyesi milletvekili arkadaşlarımız, yine, Ticaret Bakanlığımızdan çok Değerli Bakan Yardımcımız ve Genel Müdürlerimiz, İhracat Genel Müdürümüz ve yine EXIMBANK Genel Müdürümüz; burada çok Değerli TİM Başkanımız ve üyeleri, değerli bürokrat arkadaşlarımız; bugün Komisyonumuzda Değerli Ziya Başkanımızın da belirttiği gibi, Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin çalışmalarını inşallah konuşacağız.

Buradaki kanunda en önemli konu, ihracatçımızın, üreticimizin finansmana kolay erişimini sağlamakla ilgili. Buna finans sağlamak ve üreticimizi -ihracat yapmasıyla ilgili- dünyadaki rekabet ortamında daha üst seviyelere çıkarmak, daha katma değer kazandırmak, daha fazla döviz kazandırmak... Bu doğrultuda yapmış olduğumuz çalışmalarla ilgili, grup olarak Fuat Köktaş Vekilimizle birlikte, Komisyon milletvekili arkadaşlarımız, AK PARTİ Grubu milletvekili arkadaşlarımızla bir yasa teklifi hazırladık. Bu çalışmaları yaparken de tabii ki STK'lerle, yine, odalarla ve ihracatçı birliklerimizle, TİM Başkan ve yönetimiyle ve tabii ki Ticaret Bakanlığımızın değerli bürokratları ve Bakan Yardımcımız ve Değerli Bakanım Mehmet Muş ve onların da bilgileri doğrultusunda Türkiye'mize, ülkemize, sanayicimize burada yararlı bir kanun hazırlanması için çalışmalarımızı yaptık. Bu doğrultuda, bu bahsettiğimiz konuyla ilgili size açıklamada bulunacağım.

Bahsettiğimiz verilerde görüleceği üzere ihracat ekonomik büyümeye doğrudan katkı sağlamakta ve büyüklüğü ölçüsünde büyümeye pozitif etki yaratmaktadır. İhracatın ekonomik büyüme üzerindeki pozitif etkisinin artırılması ve sürdürülebilir kılınması için tabana yayılması elzem bulunmaktadır. İhracatın tabana yayılması misyonunda atılacak en önemli adım da firmaların ihracat kapasitesinin ve uluslararası pazardaki rekabet gücünün artırılmasıdır. Buna yönelik en önemli enstrümanlardan biri ihracatçı firmaların finansmana erişiminin kolaylaştırmasıdır. İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi sadece ihracatçıların erişimine açık olan, ihracatçıların finansmanına erişiminde teminat sorununu ortadan kaldırmayı amaçlayan bir fon kuruluşudur. İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi aracılığıyla teminat yetersizliği nedeniyle çeşitli kredi ve destek imkânlarından yeterince yararlanamayan ihracatçılarımızın krediye erişimleri kefalet suretiyle sağlanacaktır. Bu vesileyle ihracatçılarımız kredi almak için fabrikasını, arsasını bankaya ipotek vermek zorunda kalmayacak, teminat sorunu çözülmüş olacaktır.

Şirket öncelikle 10 milyon TL sermayeyle Türkiye İhracatçılar Meclisinin yüzde 95 yani 9 milyon 500 bin TL'lik ve EXIMBANK'ın da yine yüzde 5, 500 bin TL ortaklığıyla kurulmuştur. Kanun teklifiyle 61 tane ihracatçı birliğimizin de gerekli sermaye katkısıyla şirkete ortak olması öngörülmektedir. Bu çerçevede hazırlanan kanun teklifiyle İhracatı Geliştirme Anonim Şirketine ihracatçı birliklerince gerekli sermaye katkısının sağlanması için ihracatçı birliklerinin yedek akçelerinde bulunan meblağlar ile hâlihazırda TİM nezdinde faaliyet göstermekte olan Türkiye Tanıtım Grubunun varlıklarının bir kısmı İhracatı Geliştirme Anonim Şirketine aktarılmaktadır.

Öte yandan, münhasıran ihracatçılara sadece ihracat kredilerinde kefalet kurumu olarak hizmet edecek İhracatı Geliştirme Anonim Şirketine bazı vergi muafiyetleri tanınmak suretiyle şirketin daha etkin ve güçlü bir sermaye yapısıyla hizmet vermesi amaçlanmaktadır.

İhracata yönelik büyüme modeli hedefi doğrultusunda ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlerle uğraşan firmalara yönelik ihtisaslaşmış bir ihracat kredi garanti fonu küçük ölçekli firmaların da ihracat kredisi bağlamında finansmana erişimlerinin kolaylaştırılmasını ve ihracatın tabana yayılmasını sağlayarak ihracat hacminin sürdürülebilir şekilde artırılmasına büyük katkı verecektir.

Diğer yandan, serbest bölgeler hazır altyapı imkânları, muhtelif yatırım ve faaliyet teşvikleriyle otuz beş yıllık uygulama tecrübesi ışığında ülkemize yatırım çekilmesi ve özellikle ülkemiz ihracatının artırılması noktasında önemli politika araçlarımızdan biridir. Ülkemizdeki 18 serbest bölgede 500'ü yabancı olmak üzere yaklaşık 2 bin firmamız faaliyet göstermekte, 80 binin üzerinde çalışana istihdam sağlanmaktadır. Bunun da 2020 yılı itibarıyla ticaret hacmi 22 milyar dolardır. Yıllık ihracat da 7,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Değerli milletvekilleri, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda 2004 yılında yapılan değişiklikle mevcut serbest bölgelerin bölge kurucu ve işletici şirketlerini kurumlar vergisi istisnaları faaliyet ruhsat süresi sonuna kadar saklı tutulmuş, ancak yeni kurulacak serbest bölgelerde bu şirketler için başkaca bir teşvik öngörülmemiştir. Bu nedenle 2000 yılından bu yana geçen süre zarfında serbest bölge kuruluşundaki yatırım maliyetinin girişimciler tarafından yüksek bulunması nedeniyle yeni bir serbest bölge kurulması mümkün olmamıştır. Teklifte yer alan düzenlemenin yasalaşmasıyla hâlihazırda faaliyet gösteren serbest bölgelerin kurucu ve işletici şirketlerine tanınmış olan otuz yıllık kurumlar vergisi istisnasından yeni kurulacak bölgelerin kurucu ve işletici şirketlerinin de yararlanmasını sağlamış olacağız. Bu düzenlemeyle serbest bölgelerin kuruluşunda alt ve üstyapı yatırım taahhüt altına giren bölge kurucu, işletici şirketlerin üstlendiği finansal risklerin hafifletilmesi, yatırıma dönüş hızının artırılması ve iç verim oranının yükseltilmesini sağlayarak yeni serbest bölgelerin kurulmasını teşvik etmeyi amaçlıyoruz. Bu sayede, dış ticaret açığımızın azaltılması ve ülkemizde yeni istihdam olanakları oluşturulmasında önemli katkılar sağlayacağını değerlendirdiğimiz yeni serbest bölgelerin hayata geçirilmesi mümkün olabilecektir. Söz konusu kurumlar vergisi istisnası yalnızca yeni kurulacak serbest bölgelerle sınırlı olacağından, mevcut bütçe gelirlerinde herhangi bir azalmaya neden olmayacak ve bütçeye ek mali yük getirmemiş olacağız.

Sayın milletvekillerim, teklifin 8'inci maddesiyle, TÜRK EXIMBANK'ın yeniden yapılanma sürecini destekleyecek şekilde mevzuatında güncellemeler yapılmaktadır. İhracatın artması ve ihracat çeşitliliğinin sağlanabilmesi, ihracatçıların diğer ülke ihracatçılarının ulaşabildiği kapsam ve maliyetle krediye, garantiye ve sigorta himayesine ulaşabilmesi ve bu sayede ihracatçıların rekabet gücünün artırılabilmesi için TÜRK EXİMBANK'ın faaliyetlerini bankacılık sektörünün gereklerine uygun şekilde yürütülebilmesini, kaynaklarının ise vergi ve benzeri yükümlülüklerle daralmasının önlenmesini teminen, diğer kamu bankalarındaki düzenlemeler emsal alınarak, madde uyarınca TÜRK EXİMBANK'a muafiyet ve istisnalar tanınmaktadır.

Öte yandan, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'yla birlikte, 2016 yılı itibarıyla, esnaf ve sanatkârlara ilişkin verilerin kişisel veri kapsamında korunması da gündeme gelmiştir ancak sicil kayıtları aleni olan esnaf ve sanatkârlarımıza ilişkin bilgilerin özellikle meslek kuruluşu seçimi dönemlerinde seçim çalışması amaçlarıyla talep edilmesi nedeniyle oda üye listelerinin ilgililere verilmesi noktasında tereddütler yaşanmıştır. Bununla birlikte, söz konusu toplu üye listesi talepleri mevcut 5362 sayılı Kanun'da bu yönde açık bir görev tanımlanmamış olmasından dolayı 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde reddedilmektedir ancak kanunun esnaf ve sanatkârlar odaları seçimlerinde eşitsizliklere yol açtığı da bilinmektedir. Nitekim, oda üyelerine ilişkin veriler mevcut yönetimde bulunan organ üyeleri tarafından ulaşılabilir olmasına karşın diğer adaylara yine kanun kapsamında verilmediğinden, adil olmayan bir seçim yarışı ortamı doğmaktadır. Bu nedenle, Kanun'un 46'ncı maddesinde yapılması teklif edilen düzenleme sayesinde esnaf ve sanatkârların Esnaf ve Sanatkâr Sicil Gazetesi'nde yayımlanan ve esasen aleni olan bilgilerinin ESBİS üzerinden yalnızca adaylar da dâhil tüm üyelerin erişimine açılarak seçimlerin hakkaniyet çerçevesinde yürütülmesi sağlanacaktır.

Değerli milletvekilleri, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişle birlikte 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle müsteşar ve müsteşar yardımcılığı kadroları iptal edildiğinden, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu'nda yapılması öngörülen değişiklikle Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesi Komitesinde yer alan bakanlık temsilcileri yeniden düzenlenmiş olup bu sayede mevcut düzenlemenin 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle uyumlaştırılması sağlanmıştır. Ayrıca, Komite oluşumuyla ilgili revizyona gidilerek Komite üyeleri arasında yer alan genel müdür yardımcılıklarının sayısı 3'le sınırlandırılmıştır.

Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nda öngörülen değişiklikle, kaçak eşya naklinde kullanılması nedeniyle el konulan ve sahiplerince iade alınabilecek durumda olan taşıtların öncelikle sahiplerince teslim alınma hakkı tanınacak, taşıt sahiplerince bu hakkın kullanılmaması durumunda ise tasfiyesi sağlanacaktır. Tasfiye edilen aracın bedeli taşıt sahipleri adına emanete alınarak bu bedelin yargı kararına göre taşıt sahibine iade edilmesi mümkün olabilecektir. Böylelikle, taşıt sahiplerinin katkı hakkı korunurken taşıtların atıl vaziyette beklemesinin önüne geçilerek değerini yitirmeden ekonomiye kazandırılması sağlanacaktır. Ayrıca, yapılan düzenlemeye göre kaçak zannıyla el konulan elektronik sigara ve türevleri, makaron ve yaprak sigara kâğıtları, ilaçlar, ilaç ham maddeleri, ilaç ham maddesi içeren ürünler, tıbbi cihaz ve malzemeler el konulduğu anda numune alınarak imha edilecektir. Bu değişiklikle, genellikle imha dışında bir yöntemle tasfiye edilemeyecek durumdaki bu tür eşyanın muhafaza edilmesinden kaynaklanan operasyonel zorluklar önlenerek depolama alanlarının daha etkin kullanılması sağlanacaktır. Sağlık yönünde kullanımı uygun olan ilaç ham maddesi, ilaç ham maddesi içeren ürünler, tıbbi cihaz ve malzemeler ile etil alkol cinsi eşyanın imha haricindeki yöntemlerle tasfiye edilebileceği istisnai durumların da Ticaret Bakanlığınca düzenlenmesi öngörülmüştür.

Teklifin 16'ncı maddesiyle, Covid-19 salgını sebebiyle ticari hayatta meydana gelen olumsuzluklar da dikkate alınarak salgın sonrasında tacirin ödemelerini planlayabilmesine imkân tanınması ve işletmelerin devamlılığı sağlanarak ekonomik büyümeye katkıda bulunabilmeleri için üzerinde yazılı keşide tarihinden önce çeklerin ödenmesi için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına ilişkin 5941 sayılı Çek Kanunu'nun geçici 3'üncü maddesinin 5'inci fıkrasında yer alan süre 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmaktadır.

Diğer yandan, son yıllarda yapılan reformlarla ülkemizde şirket kuruluş işlemleri son derece kolaylaştırılmış ve girişimcilerin daha hızlı bir şekilde, daha düşük maliyetlerle ticari hayata başlayabilmeleri mümkün hâle gelmiştir. Şirket kuruluşlarına getirilen kolaylıklara ilave olarak, faaliyetlerine son vermek isteyen şirketlerimize yönelik de iyileştirmeler yapılması büyük önem taşımaktadır. Teklifin 17'nci maddesiyle, 6102 sayılı Ticaret Kanunu'nda değişiklik yapılarak sermaye şirketlerinde tasfiye süreçleri kısaltılmaktadır.

Değerli arkadaşlar, bu kanun teklifinde bahsettiğimiz 19 maddelik konularla ilgili genel açıklamalarımızı bu şekilde sizlere sunmuş oluyorum. Bu çalışmada emeği geçen bütün milletvekili arkadaşlarımıza, Fuat Bey'e ve Ticaret Bakanlığımıza, Bakan Yardımcılarımıza ve genel müdürlerine, TİM Başkanımız ve yönetimine, ihracatçı birliklerine, STK ve odalarımıza ve hepinize çok teşekkür ederim. Umudumuz ve tabii ki temennimiz, inşallah, bu Komisyonumuzdan bunun oy birliğiyle geçerek milletimize, ülkemize, ihracatçılarımıza, sanayicilerimize yararlı bir çalışma hâline dönüşmesini sağlamaktır diyorum.

Teşekkür ederim Başkanım.