CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Sayın Başkan, Komisyonumuzun değerli üyeleri, Sayın Millet Meclisi Başkanımız, kamu kurum ve kuruluşlarımızın değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Aslında usul üzerinde söz aldım ama iş o noktaya geldi ki konuya biraz açıklık getirmek gerekiyor. Eskilerin bir deyimi var "Vusulsüzlüğümüz usulsüzlüğümüzdendir." derler yani amaca ulaşmak için usul her şeyden önce gelir.

Değerli arkadaşlar, bütçe müzakereleri gerek Komisyonda gerek Genel Kurulda hükûmetlerin gelecek tasavvurlarının ortaya konulduğu, milletin temsilcileri olan milletvekillerine dolayısıyla da millete hesabın verildiği bir platformdur; bu nedenle de toplumumuz bütün kesimlerince dikkatle izlenir. Milletvekillerimiz de gerek Komisyonda gerekse Genel Kurulda bütçe görüşmeleri vesilesiyle hükûmetin icraatlarıyla ilgili eleştirilerini dile getirip kayda geçirirler ama dünden beri iş biraz şirazesinden kaymış gibi. Özellikle muhalefet grubunda bulunan arkadaşlarımız çok yüksek "volume"lü tenkitlerde bulunuyorlar, biraz kırıcı oluyorlar, incitici ifadelerden kaçınmaları gerekirken daha ilk günden havanın gerginleşmesine neden oluyorlar.

Elbette temsilî demokrasilerde bütçe hakkı millet adına parlamentolarındır. Elbette parlamentonun bütçe hakkı sadece bütçe kanununun kanunlaştırılması değil, aynı zamanda denetim hakkıdır. Esasen, bu yaptığımız işler, gerek Komisyonda gerek Genel Kurulda milletvekillerimizin dile getirdiği konular denetimin bir tezahürüdür ancak değerli arkadaşlar, bakın -bu sözlerimi basın mensuplarımız da kayda alsın sizler de kayda alın- Parlamentonun bütçe hakkı gibi yürütme makamının da maliye politikası belirleme ve uygulama hakkı vardır.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Bunun aksini diyen var mı?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Demokrasilerde hak sadece Parlamentonun bütçe hakkı değildir, yürütmenin yani hükûmetin de maliye politikası belirleme ve bu politikayı uygulama hakkı vardır. Bu, literatürde de böyledir, ta Magna Carta'dan beri de böyledir.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Şimdi, Cemal Bey, usule ilişkin konuşalım. Bu konuları müzakerelerde ele alırız.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Bitireceğim ama Sayın Abdüllatif Şener'in ifadesi eksik kaldı. Zannedilmesin ki bütçe hakkı, sadece Parlamentonundur; bütçe hakkı, maliye politikası yönüyle maliye politikasına yani Parlamentonun vermiş olduğu yetkiyi uygulama hakkı da yürütmenindir, hükûmetindir. Her 2 kurumumuz da hem Parlamento hem hükûmet bu hakkı Anayasa'dan almaktadır. Dolayısıyla değerli arkadaşlar, tespitlerimizi yaparken lütfen, bu ayrıntıyı gözden kaçırmayalım.

O bakımdan son olarak şunu söylüyorum: Parlamentonun bütçe hakkını savunmak her parlamenterin doğal hakkı ve görevi olduğu gibi iktidarın maliye politikası oluşturma ve uygulama hakkına saygı göstermek de parlamenterlerin görevidir. Aksi hâlde temsilî demokrasi krizi olarak tanımlanan siyasi krizler ortaya çıkar.

Dolayısıyla ben, hepinizi tekrar saygıyla selamlıyorum.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum, sağ olun.

Sayın İsmail Faruk Aksu, usul üzerine...

Buyurun lütfen.

İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Ben 2 hususa kısaca değineceğim. Bir tanesi, Sayın Şener, Plan ve Bütçe Komisyonunun yürütmenin propaganda aracı hâline geldiğini ifade ettiler. Aslında parlamenter sistemle yönetildiğimiz dönemde öyleydi, evet. 40 milletvekilinden oluşuyordu ve bunun 25'i iktidar partisine ait olmak durumundaydı ve o zaman yürütmenin dediğinin dışında Plan ve Bütçe Komisyonundan başka bir şeyin çıkması mümkün değildi. Ancak 2017 yılında yaptığımız Anayasa değişikliğiyle beraber Plan ve Bütçe Komisyonumuzun da şekli değişmiştir ve diğer komisyonlar gibi siyasi partilerin milletvekili sayılarına göre ağırlıklandırılarak belirlenmektedir. Dolayısıyla kanaatimce tam tersi olmuştur; Plan ve Bütçe Komisyonunun gücü artmıştır, denetim fonksiyonunu daha fazla ifade edebilme kabiliyetine sahip olmuştur. Bu da hem demokratikleşme açısından hem de Meclisin genel anlamdaki etkinliği açısından önemli bir gelişme olmuştur.

İkincisi de burada tabii, eleştiriyoruz ancak hepimizin, her birimizin milletvekili olarak, Komisyon üyesi olarak burada sağlıklı bir şekilde bütçenin müzakeresini yapabilmek adına üslubumuza ve konuşmalarımıza dikkat etmemiz gerektiğini de ifade etmek istiyorum.

Teşekkür ederim.