EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkanım, öncelikle, başta siz olmak üzere Komisyonda emek veren, görev yapan tüm milletvekili arkadaşlarıma, bize destek olan Meclis çatısı altında çalışan danışman arkadaşlarımıza teşekkür etmek istiyorum. Yoğun bir üç aylık süreç geçirdik. Kamu kurumu temsilcilerine de teşekkür etmek istiyorum, burada bizleri takip ettiler Komisyon sürecinde, zaman zaman sorularımızı cevapladılar.

Üç ayı geçtik, üç ayı geçtik Komisyon çalışmalarımız başladığından beri. Aslında, evet, başta Marmara Denizi olmak üzere denizlerimizdeki müsilaj sorununu araştırmak için bu Komisyon kurulmuştu ama bu sorunun üstünde bir sonuç da aslında bu verilecek olan, yapılacak olan çalışmanın sonunda çıkacak olan raporda bunun daha fazlası olacak, bu görünüyor. Çünkü müsilaj tek başına bir sorun değil, aslında denizlerimizde gerçekleşen kirliliğin bir sonucu olarak ortaya çıkan bir şeydi. Bu anlamda, bir anlamda, biz Komisyon olarak kirlilikle de aslında mücadele eden, kirliliğin önlenmesiyle ilgili nasıl önlemler alınması gerektiğini tartışan, yarın öbür gün de bunu raporuna yansıtacak olan bir komisyon olduk.

Şimdi, önemli bir görev üstlendiğimizi düşünüyorum. Şu ana kadar da ortaklaştığımız birçok konu oldu bütün parti grupları olarak. Elbette ki fikir ayrılıklarımızın olması gayet doğaldır. Ben özellikle bu, ortaklaştığımız önemli konuların raporumuz çıktığı zaman da çözümleriyle ilgili atılacak olan adımların yine bu raporla birlikte, raporun uygulanmasıyla birlikte takibinin yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bence en önemlisi bu. Evet, iyi bir çalışma yaptık ama eğer sadece bunu rapor olarak yazıp bırakacak olursak Komisyon olarak o zaman yapmış olduğumuz çalışmanın da hiçbir anlamı kalmayacaktır. Bugün Marmara Denizi'mizin korunması hatta acilen kurtarılması da diyebiliriz, üzerindeki kirlilik yükünün, özellikle -tanımlandı- azot, fosfor, nitrat yükünün azaltılması için bir dizi acil çalışmaya ihtiyaç var, acil önlemlerin alınması lazım.

Cumhuriyet Halk Partisi olarak görüşlerimizi, önerilerimizi bir rapor hâlinde sunduğumuz için burada uzun uzun anlatmayacağım ama birkaç noktanın üzerinden yine ben vurgu yapmak istiyorum, geçmek istiyorum. Genellikle, belki ben Komisyona gelmeden önce, bütçe görüşmelerinde olduğum için diğer vekil arkadaşlarımız da dile getirmiş olabilirler ama benim mesela listemin birinci sırasında, yani önemli, üstünde vurgu yapacağım konularda Kanal İstanbul geliyor. Kanal İstanbul, eğer Marmara Denizi'ni kurtarmak istiyorsak, şu anda oradaki dengeyi yeniden kurmak istiyorsak yeni bir dengesizlik yaratacak olan, oradaki ekosistemi hakikaten bozacak olan Kanal İstanbul'un kesinlikle yapılmaması gerektiğini düşünüyorum.

Sonra, buradan devam edeyim. Her ne kadar Bakanlık yetkilileri denetim konusunda yoğun çalışmalar yaptıklarını buradaki Komisyon görüşmelerimizde söylemiş olsalar da anlatmış olsalar da -kestikleri yüksek orandaki cezalar- yine de bugüne kadar bu çalışmaların çok da yeterli olmadığını kabul etmemiz gerekiyor. Bu anlamda da denetimlerin daha yoğun, etkin ve verimli yapılabilmesinin sağlanması gerektiğini vurgulamak istiyorum. Yani bu konuda Bakanlığa bizim Komisyon olarak nasıl bir destek vereceğimizle ilgili de belki raporumuzda bir çalışma yansıtmak gerekebilir.

Hepimizin ortaklaştığı konulardan yine bir tanesi... Buna geçmeden önce özellikle denetimlerle ilgili şunu da belirteyim: En önemli sorunun, yapmış olduğumuz hem gezide, kurumlarla yapmış olduğumuz görüşmelerde sanayinin arıtılması olduğunu da gözlemlemiş olduk. Sanayi arıtmalarının hem denetimlerinin daha yoğun yapılması hem de ihtiyaç duyulan OSB'lerde, sanayi tesislerinde kimyasal arıtmaya geçilmesinin zorunlu tutulmasıyla ilgili gerekli altyapı çalışmasının, mevzuat çalışması gerekiyorsa bunun mutlaka yapılması gerekiyor.

Derin deniz deşarjı Komisyon olarak bizim ortaklaştığımız konulardan biri. Bir an önce bitirilmesi için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğiyle ilgili de ayrı bir çalışma yapılması gerekiyor. Bir kere, tüm arıtmaların biyolojik arıtmaya dönüştürülmesi zorunluluk arz ediyor.

Belediyelerin sunumlarını izlediğimiz zaman da tabii, bütün bu çalışmaların yapılması için yeni arıtma tesislerinin kurulması, mevcut arıtmaların düzenlenmesi, biyolojik olmayanların biyolojik arıtmaya çevrilmesiyle ilgili gerekli parasal kaynağın da yaratılması ve sağlanması gerektiğini gördük. Bu da yine acil, önemli konulardan bir tanesi, üzerinde durmamız ve çalışmamız gereken.

Diğer bir konu: Atık suların ve yağmur sularının birbirinden ayrılmasının da çok önemli olduğunu gördük. Bu konuda belediyelerin çalışmalarının hızlandırılması gerekiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi şu anda bu çalışmayı yürütüyor birçok bölgede; tamamladığı yerler var, sürdürdüğü yerler var. Yapan yapmayan, başlamış olan bütün belediyelerde bunun hızlandırılması gerektiğini düşünüyorum.

Ergene Komisyonumuz kurulduğundan beri en çok tartışılan alanlardan bir tanesi oldu. Bu kadar kaynak ayrılmışken hâlâ niye Ergene sorununu konuşuyoruz? Bunun için de özel bir çalışma yürütülmeli, Ergene'de özel bir çalışma yapılmalı, oraya ayrı bir projeksiyon tutmak zorundayız, ayrı bir başlık açmak zorundayız.

Balıkçılıkla ilgili faaliyetlerin de balıkçıları da dinledik, onların da sorunlarını dinledik. Müsilajın aslında Marmara Denizi'ndeki bu balık popülasyonu üzerinde etkilerini hem de balıkçılık üzerindeki etkilerini azaltmak için ve sürdürülebilirliğin balıkçılık faaliyetlerinde sağlanması için de gerekli çalışmaların mutlaka yapılması, yaptıkları önerilerin göz önüne alınması gerekiyor. Raporumuzda detaylı şekilde bunlar var.

Tabii en önemlisi, dediğim gibi, yine, bu rapor çıktıktan sonra adım adım atılması gereken adımların atılması ve bunların takip edilmesi olacak.

Ben tekrar teşekkür ediyorum. Hepinize tekrar teşekkür ederek Marmara Denizi'ni hep birlikte kurtaralım diyorum.