| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/283) ve 2020 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/282) ile Sayıştay tezkereleri a) Millî Eğitim Bakanlığı b)Yükseköğretim Kurulu c)Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı ç) Yükseköğretim Kalite Kurulu d) Üniversiteler |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 02 .11.2021 |
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Sayın milletvekilleri, Sayın Bakanım, değerli bürokratlar, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, Millî Eğitim bütçesinde, epey, konuyu bilen hem akademisyen hem de eğitimci var, ben konuyu onlara bırakıyorum. Onun için, ağırlıklı olarak, sizin değinmediğiniz kesin hesapla ilgili bölümlere değineceğim, Sayıştay raporlarına ve 2020 kesin hesabına pek değinmediniz. Ancak şunu da sormadan edemeyeceğim: Maarif Vakfının bütçesi 2021'de 486 milyondan 2022'de 1 milyar 389 milyona çıkıyor; çok önemli bir artış. Nedir gerekçesi acaba? Bununla ilgili bilgi verebilirseniz memnun olurum. Bir de genç bir toplumuz, eğitim bütçesinin sağlık bütçemizden daha büyük olması lazım. Eğitim harcamalarımız sağlık harcamalarıyla kıyaslanınca aşağıda kalıyor, geride kalıyor. Hâlbuki genç bir toplumuz, henüz sağlıktan ziyade eğitime ihtiyacımız var. Demek ki daha büyük meblağları eğitime ayırmamız gerekiyor.
Sayın Bakan, Millî Eğitim Bakanlığının Sayıştay denetim raporunda 2020'yle ilgili olarak 11 güzel eleştiri var, gayet güzel eleştiriler. Çok da önemli, bir ikisini söyleyeceğim, vaktimiz yetmeyecek çünkü. Mesela, ilçe millî eğitim müdürlüğü kadrolarına mevzuatta öngörülen şartları sağlamayan kişilerin atanmasıyla ilgili bir eleştiri var. Bu bir değil, iki değil; Sayıştay raporlarına girecek şekilde çok sayıda olduğu için alınmış. Önemli bir konu, siz de bunun farkındasınız.
Yine, revize edilen Eğitimde FATİH Projesi İş Birliği Protokolü'nde yer alan altyapı yatırım bedellerinin ilave maliyet getirmesi de önemli bir konu. FATİH Projesi, asrın projesiydi ama maalesef büyük sıkıntılara sebep oldu, ilave maliyetler de getirdi. "Asrın skandalı oldu." gibi düşünmemiz lazım. Keşke başarılı olsaydı Sayın Bakanım.
Yine, bütçe dışı kaynaklarla finanse edilen projelerle sağlanan eğitim hizmetleri ile yapılan yatırımlar için merkezî bir izleme, raporlama ve takip sistemi kurulamamış olması da önemli bir konudur mali açıdan baktığımızda. Benzeri bir durumu -Sayıştay raporunu unutmadan- 2022 Bütçe Kanun Teklifi (E) cetveline girerek söyleyeceğim. Burada, 55'inci maddede, (E) cetvelinde, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının hesaplarından 15 milyon liranın kaynak olarak alınıp belli konulara harcanmak üzere aktarılması isteniyor. Şimdi, bu, memurlardan alınan sınav paralarıyla oluşturulan bir bütçe -ben bunu geneli üzerinde de söyledim- çok önemli meblağlar bunlar, çok tutuyor. Bazı memurlar, kamu personeli bu sınavlara dahi giremiyor rakam büyük olduğu için. Buradan oluşturulan bütçeyle -55'inci maddede yazıyor- birçok yere para aktarıyoruz. Bunun bütçeye konulması lazım. Sayın Başkanım, hakikaten kendi çalışanlarımıza yazık ediyoruz, onları sıkıştırıyoruz. Buradaki meblağ da çok fazla değil, bu meblağın bütçeye ödenek olarak konması gerekir, gelecek yıl da böyle bir teklif yaparsanız memnun oluruz.
Bir de Sayıştay raporunda, Bakanlığınızın -7'nci maddede- şartlar oluşmadığı hâlde pazarlık usulü ihaleler yapması, pazarlık usulü ihalelerde yaklaşık maliyetin gerçekçi belirlenmemesi eleştirisi var. Biliyorsunuz, Kamu İhale Kanunu'nda, acil durumlarda, çok gerekli durumlarda, belirli şartlarda 21/b'yle ihale yapılabilir ancak Sayıştay raporunda, bu Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüyle ilgili, Hızlandırılmış Eğitim Programı kırtasiye setleri alımı -meblağları belirtilmemiş- temizlik malzemesi alımı ve Eğitim Programı kırtasiye setleri alımıyla ilgili olarak 21/b kapsamında iş yaptırılmış. Onay belgeleri incelendiğinde herhangi bir hukuki gerekçelendirmenin yer almadığı görülüyor yani aslında, bu kapsamda yapılmaması gereken, usulsüz ihaleler yapılmış. Bunların Sayıştay raporlarında kalmaması lazım, bunların değerlendirilmesi lazım. Sizin de konuyla ilgili olarak, bu 2020'yle ilgili... Yani Sayın Bakanın bu konuyla ilgili bir de denetim yaptırması, teftiş yaptırması da gerekiyor. Yaptırıldı mı bilmiyorum, burada yer almıyor ama en azından, yaptırıldıysa da -öyle işaret ediyorsunuz- sonuçlarını verebilirseniz memnun olurum.
Denetim, teftiş derken, geçen yıl da gündeme getirdiğim bir konu var, YÖK'le ilgili bu konu Sayın Başkanım. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinde 2018, 2019 ve 2020 raporunda var- kayıtlı 12.378 sanat eseri var, taşınır. Bunlardan 404 adedi müzede fiilen yokmuş, Sayıştay raporunda tespit edilmiş bu konu. Bunların 42 adedinin çalındığı, kayıp olduğu veya sahte olduğuyla ilgili bilgiler var. Bir üniversiteden 404 adet sanat eseri kayboluyor, bunların çalıntı olduğu, sahte olduğu vesaire tespit ediliyor ve üç seneden beri hiçbir şey yapılamıyor. Geçen sene YÖK Başkanımız "Benim yetkim yok." dedi ama kimin yetkisi olacak? Millî Eğitim Bakanı da "Benim yetkim yok." demişti geçen yıl. Burada yolsuzluk var, hırsızlık var, sahtecilik var ve kimsenin yetkisi yok. Böyle bir şey olamaz. Bu Türkiye Büyük Millet Meclisine kadar Sayıştay raporlarıyla geliyor, intikal ettiriliyor ve hiçbir şey yapamıyoruz. Böyle bir durum söz konusu olamaz. Bunu ben açıkladım, basın toplantısı yaptım "Kim yetkili?" diye sordum, hâlen yok. Yani YÖK'ün en azından yetkili olması gerekir, bir boşluk varsa, hukuki boşluk varsa da Sayın Başkanım bunu bildirebilirseniz bu hukuki boşluğu dolduralım, burası yasama yeri, en azından bir kanun yapalım. Ama raporu okursanız, özellikle 2018 raporunda çok detaylı bilgi var konuyla ilgili olarak. Ancak, bu sahtecilik, yolsuzluk, hırsızlık kadar buranın da bu konuyla ilgili üç seneden beri bir şey yapamaması bizi utandırıyor doğrusu; zannederim sizi de sıkıntıya sokmuştur.
Onun haricinde, yine YÖK'le ilgili de Sayıştay raporunda güzel bulgular var; 7 bulgu var. Hepsine değinmeyeceğim, bunları siz de görmüşsünüzdür ya da görmeniz gerekir. Özellikle üniversitelerin kütüphane veri tabanı alımlarında koordinasyon ve iş birliği eksikliği bulunması eleştirilmiş ve çok da güzel bir eleştiri yapılmış, denilmiş ki: "Üniversitelerin akademik kaynak ihtiyacının bir kısmı TÜBİTAK bünyesinde kurulu ağdan, Akademik Ağ Bilgi Merkezinden, (ULAKBİM) Cahit Arf Bilgi Merkezinden (CABİM) sağlanıyor." Sağlanması gerekiyor. Onun haricinde Anadolu Üniversitesi Kütüphaneleri Derneği (ANKOS) var. Buralardan sağlanması gerekirken üniversiteler kendi başlarına, bu bilgiden mahrum olarak alım yapmaya çalışıyorlar ve mükerrer harcamalar yapmış oluyorlar, hâlbuki buradan yararlanmaları gerekir diye mali konuların dışında -sonuçta mali bir konuya taalluk ediyor ama- güzel bir eleştirisi var Sayıştayın, diğer eleştiriler yanında. Bunun dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum. Bizim yapmamız gereken iş, her yıl burada, Bütçede... Tabii ki Hükûmeti düşürmek değil işimiz, işin siyasi tarafının dışında, Sayıştayın desteğiyle, Sayıştay raporlarının yardımıyla, yapılan harcamaların ne kadar doğru yapıldığı, yapılan projelerin ne kadar doğru sonuç verdiğiyle ilgili konuları da tartışabilmek. Sayın Bakanım ve Değerli Başkanlar; sizin de bir önceki yılla ilgili, kesin hesapla ilgili açıklamalarınız olursa bu konuları gündeme getirebiliriz, genellikle bunlar gündeme gelmiyor. Bildiğim kadarıyla Komisyon Başkanımız bu konularla ilgili olarak Sayın Bakanları uyardı ama şimdiye kadar gördüğümüz, bugüne kadar maalesef bu konuya dikkat edilmediğidir.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yazı da yazdık bütün Bakanlıklarımıza.
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Özellikle bürokrasiyle ilgili olan bu konunun, yürütmeyle ilgili olan bu konunun daha da titizlikle ele alınması gerektiği kanaatindeyiz.
Bu raporlar dışında Bakanlığınızın bünyesinde Sayın Bakanım, Sayıştayın akşam sanat okullarıyla ilgili, okul aile birlikleriyle ilgili raporları var, döner sermayeyle ilgili raporları var, bunların da tek tek ele alınması lazım. On dakika konuşuyoruz ama bu süre de yetmiyor, onun için fazla gündeme getiremiyorum ama en azından sizin bunları dikkate almanız lazım.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bülent Bey, toparlayabilirseniz...
BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ediyorum.
Bütçelerinizin hayırlı olmasını diliyorum.