YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Çok kıymetli milletvekili arkadaşlarım, Sayın Bakanım, Kıymetli YÖK Başkanımız, Değerli Bakan Yardımcılarımız, kıymetli bürokratlarımız; ben de hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum. Bütçemizin hayırlı ve bereketli olmasını temenni ediyorum.

Tabii ki birçok başlık var Sayın Bakanım, özellikle benim önemsediğim 3 başlık çok önemli. Gerçekten Türkiye'nin ihtiyacı olan eğitimde, mesleki eğitimden bahsettiniz sunumunuzda, okul öncesi eğitimden bahsettiniz ve eğitimde fırsat eşitliğinden bahsettiniz. Sunumumuzun geneline baktığımızda da bu minvalde yatırımlarla ilgili, rakamlarla ilgili görüşlerinizi, fikirlerinizi beyan ettiniz. Ben tabii, Milli Eğitimin bütçesiyle ilgili ve özellikle 2002'den bu yana yaptığımız yatırımlarla, okullarla, sağlanan fiziki imkânlarla ilgili -zamanım yettiği ölçü içerisinde- birkaç hususu buradaki hazırunun dikkatlerine sunmak istiyorum.

Eğitim, kalkınmanın en önemli unsurlarından biridir. En temel kamu hizmetlerinden biri olan eğitim hizmetlerinin yaygın ve erişilebilir olması noktasında Bakanlık olarak çalışmalarımızı on dokuz yıldan beri yürütüyoruz. Bu yaklaşımla göreve geldiğimizde yani 2002 yılından beri eğitimi en öncelikli meselemiz olarak gördük ve o zaman 7,5 milyar lira olarak devraldığımız Millî Eğitim bütçesini bugün 2022 yılı itibarıyla 189 milyar liraya yükseltmiş olduk. Artan üniversite ve öğrenci sayısına paralel olarak üniversitelerimize ayırdığımız kaynağı da sürekli olarak artırmaktayız. 2002 yılında 3,4 milyar lira olan yükseköğretim kurumları bütçesini 18,6 kat artışla 2022 yılında 57,7 milyar liraya çıkarmış olduk. Yükseköğretimi de dâhil ettiğimizde 2022 eğitim bütçemizi, 2021 yılına göre yüzde 29,4 artırarak 273,15 milyar liraya yükseldiğini görüyoruz.

Bütçeden eğitime ayrılan kaynaklara yine baktığımızda 2002 yılında Millî Eğitim Bakanlığına ayrılan pay yüzde 6,4 iken 2022 yılında bu payın yüzde 10,8 olduğunu görüyoruz. Aynı şekilde yükseköğretim kurumlarının payını ise yüzde 2,6 seviyesinden 3,3 seviyesine çıkarmış olduk. Bu doğrultuda 2002 yılında yüzde 9,4 olan eğitime ayrılan kaynakların merkezî yönetim bütçesi içerisindeki payını 2022 yılında yüzde 15,6'ya çıkarmış olduk. Ayrıca, Millî Eğitim Bakanlığı yatırım ödenekleri 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 35 oranında artmıştır. Yükseköğretim de dâhil edildiğinde eğitim yatırımlarındaki toplam artışın 2021 yılına göre yüzde 26,4 olduğunu görüyoruz.

Hükûmetlerimiz döneminde eğitime beşerî ve fiziki kapasitenin artırılmasına yönelik önemli iyileştirmeler de sağlanmıştır. Mevcut resmî öğretmen sayımızın yüzde 73'ünü, diğer bir ifadeyle 713 bin öğretmenimizin atanmasını hükûmetlerimiz döneminde yapmış olduk. Yapılan atamalarla birlikte öğretmen başına düşen öğrenci sayılarında da önemli iyileşmeler sağlanmıştır. 2002-2003 eğitim ve öğretim yılında öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ilköğretimde 23, ortaöğretimde 18 iken; 2021 eğitim ve öğretim yılında sırayla bu sayıları 16 ve 13'e düşürmüş olduk. Eğitime ayırdığımız kaynaklar sayesinde eğitimin fiziki kapasitesinde de ciddi iyileştirmeler yapıldı. 2002-2003 eğitim ve öğretim yılında derslik başına düşen öğrenci sayısı ilköğretimde 36, ortaöğretimde 30 iken; 2021 eğitim ve öğretim yılında sırasıyla yine bu sayılar 23 ve 22'ye düşmüştür. Eğitime yapılan yatırımların, uygulamaya konulan programların bir sonucu olarak eğitime erişim artmakta, böylece okullaşma oranlarında da ciddi iyileşmeler gözlenmektedir. Eğitimde yaşanan beşerî ve fiziki iyileştirmelerin sonuçlarını uluslararası alanda almış olduğumuz başarılardan da görmüş oluyoruz.

2002 yılında yükseköğretim öğrencilerine verilen 45 lira burs ve kredi tutarını -o dönem biz de 45 lira alıyorduk, öğrenciydik- bugün itibarıyla 14 kat artırarak 2021 yılında aylık 650 liraya, 2002 yılında ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine verilen 12 lira burs tutarı ise 30 kat artırılarak 2021 yılında 358 liraya ulaşmıştır. Bu kapsamda Millî Eğitim Bakanlığı ilk ve ortaöğretim bursları 2022 yılında 2021'e göre yüzde 48,8 oranında artmıştır. Yükseköğretim burs ve kredileri için yüzde 18,3 artışla bu alana da 13,4 milyar lira kaynak ayrılmıştır.

Ücretsiz ders kitabı uygulaması yine bizim dönemimizde 2003-2004 eğitim ve öğretim yılında ilköğretim kurumlarında başlamış, 2006-2007 eğitim öğretim yılında ise ortaöğretim kurumlarını da kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

Millî Eğitim Bakanlığımız ve Sağlık Bakanımız okullarda alınması gereken önlemleri, yapılması gerekenleri birlikte belirlemiş oldular. Yine, bu kapsamda okullarımızda hijyen, temizlik malzemeleri ve maske tedarikleri sağlanarak velilerimizin çocuklarını güvenle okula gönderebileceği bir altyapı sağlanmış oldu. 2021 yılında söz konusu giderlerin karşılanması amacıyla Bakanlık 649 milyon lira ödenek aktarmış, ekim ayı itibarıyla 279,8 milyon lira harcama yapılmış, yine 2022 yılında aynı amaçla 751 milyon lira kaynak ayrılmıştır.

Yükseköğretim alanında başta yükseköğretime erişim olmak üzere birçok alanda önemli ilerlemeler kaydettik. 2002 yılında ülkemizde 76 üniversite mevcut iken bugün bu sayı -şükürler olsun ki- 208'e ulaşmıştır. 2002 yılında 1,6 milyon gencimize üniversite eğitimi imkânı sunabilirken bu rakam bugün itibarıyla 5 kattan fazla artırılarak 8,4 milyona ulaşmış, istihdam edilen öğretim elemanı sayımız ise 70 binden yaklaşık 180 bine çıkarılmıştır. 2003 yılında kadın öğretim elemanı sayısı toplam öğretim elemanı sayısının yüzde 38'i iken bugün itibarıyla bu sayı yüzde 45'e yükselmiştir. 2003 yılında araştırma görevlilerinin yüzde 42'si kadın iken bu rakam bugün yine yüzde 52'ye ulaşmıştır.

2012 yılında yaptığımız düzenlemeyle birinci öğretim ve açık öğretimde kronik hâle gelen ve her yıl eleştiri konusu olan harçların kaldırımını bu iktidar yaptı. Bu kapsamdaki öğrencilerin harçlarını bütçemizden karşılıyoruz. Yine, 2022 yılında yaklaşık 2,5 milyon öğrencimizin harçlarını karşılamak amacıyla 889 milyon lira ödenek ayırmış olduk.

Ayrıca, yükseköğretim öğrencilerinin faydalandığı yurt yatak kapasitesi 2002 yılı sonunda 182.258 iken 2021 yılı Ekim ayında bu kapasite 731.526 sayısına ulaşarak bu alanda yüzde 301'lik bir artışla gündeme gelmiş oldu. Gençlik ve Spor Bakanlığımızın yurtlarının standartlarının ve sunulan hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesinin yanı sıra yurtların güvenli olması, öğrencilere sunulan hizmetlerin kaliteli olması da bu kapasitemizin bu oranda takdir görmesini sağlamaktadır. 14 Ekim 2021 tarihi itibarıyla yurtlarımıza başvuru yapan 644.157 öğrencinin 477.973'ü yani yüzde 74,2'si yurtlarımıza yerleşmiş olup yedek sıradan yerleşme işlemleri de bugün itibarıyla devam etmektedir. İş birliğine dair yeni modeller, üniversitelerin uluslararası etkileşimleri...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yaşar Bey, sürenizi aştınız, rica ediyorum tamamlarsanız, son bir cümle...

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bu kapsamda üniversitelerimizin kapasiteleri ve hizmet kaliteleri artıyor. İnşallah, yakın bir gelecekte dünya üniversiteleri arasında yerimizi alacağız diyor, ben bu vesileyle Bakanlığımızın bütçesinin bir kere daha hayırlı, uğurlu ve bereketli olmasını temenni ediyor, saygılar sunuyorum.