| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/283) ile 2020 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/282) ve Sayıştay tezkereleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 17 .11.2021 |
SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Bakan, değerli bürokratlar ve tüm katılımcılar; ben de saygıyla selamlıyorum.
Parlamentoda Grup Başkan Vekilliği yaptığı dönemde beraber çalıştığımız Sayın Bakana ilk bütçesi olması hasebiyle ve tüm kurumlarına da başarılı bir dönem diliyorum.
Evet, baktığımız zaman, değerli milletvekilleri, aslında, gün boyunca ve bundan önceki ilgili bakanlıkların bütçesinde de hep ülkenin temel yapısal sorunları üzerine bir tartışma yaptık. Döviz kurunun kontrol edilemeyen yüksekliği, yüksek enflasyon, faiz oranı, yüksek işsizlik, düşen millî gelir, kişi başına millî gelirin giderek düşmesi yani yapısal, ciddi sorunlar yaşadığımız bir dönemde, gelen bütün bakanlıklarda, işte, sadece bir büyüme oranı vurgusu, bir de -bugün ve diğer bakanlıklarda da- bir ihracat artışı vurgusu yapılmakta yani sayısal bir artışa vurgu yapılmakta. Ama gerçekten, bir istikrarsızlık, belirsizlik ortamı ve güven kaybı ortamına hep birlikte şahitlik ediyoruz.
Baktığımız zaman, özellikle, ihracat verilerinde, küçük-orta ölçekli işletmelerin yapısında, ihracatımızın temeli olan imalat sektörünün yapısal sorunları anlamında ciddi sorunlar bugün de sayısal verilerle orta koyuldu. Benim de sürem çok az ama imalat sanayisinin, temel göstergelerine baktığımız zaman, sadece ihracat artışına bakıyoruz ama imalat sanayisinin yapısal göstergelerini gösteren buradaki istihdam yapısı, kapasite kullanım oranı, rekabet edebilirlik endeksinde imalat sanayimizin yeri, katma değer yaratması; bunlar göz ardı ediliyor ve sadece bir sayısal artış üzerinde duruyoruz. İhracatta da yapısal bir dönüşüm olmadı, geçen Sayın Hazine Bakanı da vurguladı ve temel sorun, cari açıktaki yapısal sorun oldu. Burada da ihracat kalemlerinde yüksek yoğunluklu olarak sayısal artış değil, yüksek teknoloji ürünlerinin payının düşük olması, düşük ve orta teknoloji düzeyinin giderek daha yoğunluklu yer alması... Yani, imalat sanayisinin ihracat yapısının yüzde 60'ı düşük ve orta teknolojiden oluşmakta; bunu tekrar vurgulamak istedim.
Dış ticaret hadleri yani fiyatlarda... Bakın, değerli milletvekilleri, fiyat artışlarına baktığımız zaman dış ticaret haddi yüzde 88 düzeyinde. 2015 yılı ortalamasını aldığımız zaman, Türkiye'de ihracat fiyatları sadece yüzde 6,5; ithalat fiyatları ise yüzde 50'ye yakın artmış. Sadece bu eylül ayı itibarıyla, yine aynı şekilde, o açığı kapatamıyoruz. İthalat fiyatları artışı yüzde 23, ihracat fiyatları artışı ise yüzde 11 düzeyinde kalmış; bunu vurgulamak istedim.
Sürem çok az, Gümrük Birliğiyle ilgili vurgu yapmak istiyorum. Gümrük Birliği Anlaşması'nda Sayın Bakan, maalesef, bir aşama, ilerleme kaydedemiyoruz Avrupa Birliğiyle ilişkilerimizden kaynaklı ve burada, modernizasyon noktasında bir adım atılamıyor. Ama bugün Yeşil Mutabakat'la karşı karşıyayız ve Yeşil Mutabakat gerçekten bugün Avrupa ülkelerinin tartıştığı, sadece çevreye duyarlı üretim değil... Bizim Paris Anlaşması'nı imzalamamız olumlu ama bir aşama kaydetmeyeceğiz burada. Çünkü Avrupa Birliğinin sürdürülebilir kalkınma ve büyüme stratejisi, sürdürülebilir üretim, karbon ayak izi, döngüsel ekonomi, tarımı, sürdürülebilir ulaşım, enerji, AR-GE, inovasyon... Bizim imalat yapımızın ya da ihracatımızın temelinde KOBİ'lerimizin yapısına baktığımız zaman dijitalleşme ve inovasyon noktasında işsizlik bunun bir parçası, eğitim bunun bir parçası, kalkınma stratejileri bunun bir parçası. Ya, bütünlüklü bir politika dönüşümü gerekiyor ama biz hâlâ kritik ve yapısal sorunlara çözüm bulmak zorundayız ki sizin bugünkü bütçenizde de bu sorunlara gerçekten ne anlamda bir çözüm getireceğiz, buna bir cevap alamadık. Bu sadece size özgü değil, diğer bütün politika alanlarında oldu.
Rekabet Kurumuyla ilgili son bir iki dakika bir şey söylemek istiyorum. Avrupa Birliği son raporunda, Sayın Başkan, Türkiye'nin... Rekabet Kurumu hakkında Sayın Erol Katırcıoğlu Hocamız çok detaylı bir konuşma yaptı. Ya, biz buradaki tavsiyeleri hiç yerine getirmiyoruz; bunun sebebi nedir? Şeffaf bir uygulama, özellikle devlet desteklerine şeffaflık noktasında ciddi eleştiriler var. Bunun izlenmesi noktasında... Ama en önemlisi, belki bunların hepsinin içinde en önemlisi bağımsızlığı ve özerkliği. Bu konuda, ciddi anlamda, diğer bağımsız ve özerk kurumlar için de aynı uyarı burada yapılıyor. İdari ve mali özerkliğe sahip olması gerekirken Kurumun ve Kurulun yapısında Cumhurbaşkanının tek atama yetkisi olması ciddi sorun olarak gözüküyor. Resen yürütülen soruşturmaların sayısının çok düşük olduğu ve burada, en önemlisi bence, soruşturmalardaki şeffaflık yani verilerin ve...
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Süreniz dolmuştur, son cümlenizi alayım.
SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - ...envanterin şeffaf bir şekilde -rapordan atıf yaparak söylüyorum- açıklanması gerektiği vurgusu yapılıyor.