ORHAN ÇAKIRLAR (Edirne) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Bakan, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar; hepinize saygılar sunuyorum.

Bugün, Ticaret Bakanlığı bütçesi görüşmelerini yapmaktayız. Öncelikle Bakana hayırlı olmasını diliyorum. Bütçemizin ülkemize ve milletimize de ayrıca hayırlara vesile olmasını diliyorum.

AB'ye açılan en önemli sınır kapılarımızdan biri olan Kapıkule'deki bekleme süreleri, özellikle Kapıkule ve Kaptan Andreevo gümrük kapılarında yaşanan aksaklıklar iki üç güne, bazen daha uzun sürelere çıkabilmekte. Bir aracın yirmi dört saat bekleme maliyetinin 300 avro olduğu göz önüne alındığında, maliyetinin dış ticaretimiz üzerindeki etkisinin önemi görülmektedir. Geçiş belgesi ve Kipi Sınır Kapısı'ndaki rehabilitasyon süresi ve Kipi'yi İpsala'ya bağlayan sınır köprüsünün birleştirilmesi konuları gündemde olmalı. Tüm sınır kapılarında süreç analizi yapılmalıdır. İhracat malı yüklü araçların kırmızı hata düşmemeleri hâlinde gümrüklere uğramadan sınır kapısına girmesine dair önemli bir düzenleme yapılmalıdır. Araçlarda bulundurulması zorunlu evrakların sayısı azaltılmalı ve elektronik hâle dönüştürülmelidir. Her sınır kapısında bitki sağlık ve veteriner kontrolleri gümrük idareleriyle uyumlu şekilde yirmi dört saat yapılabilmelidir.

Türkiye'nin ortak transit sisteminden elde ettiği başarı ve kolaylaştırılmış gümrük sisteminin TIR karnesi işlemlerine de taşınması, TIR karnesi işlemlerinin tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilmesini öngören e-TIR sisteminin etkin şekilde çalışması gerçekleştirilmelidir. Sadece İstanbul gümrük idarelerinde geçerli olan parsiyel araçların kırk sekiz saatlik süre içinde antrepoya beyanname vermeden taşıdıkları yükü antrepoya boşaltabilmesine dair kolaylık tüm ülke çapında yapılmalıdır. Özellikle transit taşımalardaki geçiş belgesi sorununun çözülmesi taşımacılarımızın önünü açacaktır. Geçiş süresi vizesi gibi sorunların çözüme kavuşturulmasıyla birlikte, ülkemizin dış ticaretteki hedeflerine ulaşmasının önünde önemli engeller de aşılmış olacaktır.

Covid-19 dijitalleştirme konusundaki çalışmalara hız kazandırılmalı, e-devlet hizmetlerinin daha yaygınlaşması için ulaştırma ve gümrük sistemlerinin entegrasyonu, geçiş belgesi, ön rezervasyon sistemi ve elektronik geçiş belgeleri gibi projeler sektörde dijital dönüşüm sürecini daha da artırmalıdır.

Türkiye'nin kilo başına ihracat tutarı bugün 1,09 ABD dolarıyken 2015 yılında bu tutar 1,60 ABD doları. İhracat hacmi artarken ihracat gelirlerinin artışı gerçekleşmiyor, oysaki ciddi hacimlerde yapılan ihracattan daha yüksek gelir elde edilmesi gerekiyor. Japonya'da kilo başına ihracat tutarı 4 Amerikan doları, Almanya'da 3,7 Amerikan doları, Amerika'da 2,5 Amerikan dolarıdır. Türkiye'nin bu ülkelerin hepsinden daha düşük ihracat geliri var. Diğer ülkelerin ortak özelliği, yüksek teknolojili ürünlerin geliştirilmesi... Türkiye, katma değerli ürün ihracatına yönelmeli. Türkiye katma değerli ürün ihracatına yönelirse dış ticaretteki yapısal problemleri çözebilir. Türkiye'nin ihracatçı sayısı çok düşüktür. 4,5 milyon civarında firma var, bunlardan sadece 90.617 firma ihracat yapmaktadır.

Ülkemizde araştırma geliştirme harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payı arttığında kişi başına millî gelir de artıyor, bu da ülkemizdeki refah düzeyini artırıyor. Türkiye'de bu oran "binde" şeklinde ifade edilirken hâlbuki araştırma geliştirme harcamalarının kişine başına millî gelirdeki oranı yüzde 24 olan ülkeler çok daha fazla kişi başına millî gelir oranına sahip. Yani daha müreffeh bir ekonomi için Türkiye'nin AR-GE harcamalarını artırması gerekiyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son cümlelerinizi alalım.

ORHAN ÇAKIRLAR (Edirne) - Türkiye'de hâlâ teknoloji yoğunluğundan ziyade emek yoğun ihracat yapılıyor olmasından kaynaklanan bir ihracat düşüşü var. Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri sınıflandırması içinde yer alan imalat sanayisi ürünlerine bakıldığında, 2020 yılı teknoloji ürünlerinin payı...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.

Süreniz dolmuştur.

ORHAN ÇAKIRLAR (Edirne) - Teşekkür ederim.