KOMİSYON KONUŞMASI

ERHAN USTA (Samsun) - Evet, önce birkaç soru sorayım, onun üzerine konuşmamı yapacağım.

Şimdi, bize hiç hasılat rakamları vermedi arkadaşlar. Kontrat satışınız ne kadar, toplam hasılat ne kadar 2021 için?

KAMU SERMAYELİ KURULUŞ VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FEYZA İLERİ - 110 milyar.

ERHAN USTA (Samsun) - Efendim?

KAMU SERMAYELİ KURULUŞ VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FEYZA İLERİ - 110 milyar TL üzerinde bekleniyor. Satışlar hasılatı.

ERHAN USTA (Samsun) - 110 milyar TL satışlar hasılatı. Mesela bunun ne kadarı konut, ne kadarı sanayi, ne kadarı elektrik santralleri? Bunlar önemli çünkü.

BOTAŞ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI ABDULKADİR YAYLACI - Sayın Vekilim, şöyle söyleyeyim, miktarsal olarak elimde oranlar var. Biz elimizde 60 milyar gazın -61'e yakın ama- yüzde 34'ünü elektriğe, 2021 için söylüyorum.

ERHAN USTA (Samsun) - Miktardan söyleme fiyatları çok farklı olduğu için hasılattan bilmemiz lazım. Veya miktardan söyle hadi şeyi.

BOTAŞ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI ABDULKADİR YAYLACI - Tabii. Hasılatta rakam ayrımı olmadığı için...

ERHAN USTA (Samsun) - Söyle, söyle.

BOTAŞ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI ABDULKADİR YAYLACI - Miktarda yüzde 34'ü elektrik, yüzde 37 konut ve abone dediğimiz bu konutsal kullanım, yüzde 29'u sanayi.

ERHAN USTA (Samsun) - Bunların bir şeyleri yok, rakamsal yani TL değerleri yok.

BOTAŞ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI ABDULKADİR YAYLACI - Karşılıkları yok elimde, evet.

ERHAN USTA (Samsun) - Çünkü bu birebir değil.

Şimdi, Sayın Başkan, burada şöyle bir problem var, temel problem bu yılki problem, benim notlarıma göre: Azerbaycan, Rusya ve Nijerya bunların toplamı ne kadardı 12 milyar metreküp müydü? Bunlar 2021 yılında sona erdi fakat bu kontratlar zamanında yenilenmedi. Aslında bunları 170 dolar civarında yenileme imkânımız vardı, yenilenmedi ve sonra da bu küresel piyasalardaki bu çalkantıyla birlikte şimdi o 42 milyar ile 60 milyar arasındaki farkı zannediyorum spottan almak durumundayız. Yani, bir defa burada şu tespiti yapalım: Yani, burada bir ihmal var, burada zamanında tedbir alınmamasından dolayı aşırı yüksek ama tamamı için değil. Yani, yaklaşık 42 milyar metreküp...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yalnız, gelecekte piyasaların oluşumuna ilişkin ihmal kelimesi çok uygun olmayabilir.

ERHAN USTA (Samsun) - Hayır, Sayın Başkan, hani kontratlarımız bitiyor bizim dolayısıyla...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Fiyatlar düşseydi bu süreçte şimdi de "Niye o zaman yaptınız?" diye sorabilirdiniz.

ERHAN USTA (Samsun) - Hayır, bu sorulmazdı bence, bu sorulmazdı çünkü zaten böyle gidiyordu. Ha "Biraz dünyadaki trend artık spota doğru kayıyordu." filan denilebilir ama bunu bize bir izah edin. Mesela, bununla ilgili ben bunu Enerji Bakanına da sordum aşağıda, o da bu kısmı es geçti ama burada yani zamanında yapılmış olsaydı bu kadar yüksek fiyata maruz kalmayacaktık. Mevcut kontratlarımız bizim Brent üzerinden geliyor, oralarda öyle yüksek artış yok. Şimdi, burada benim anlayamadığım nokta şu: Yani, geçen yıl hasılat 66 milyarmış şimdi bu yılda arkadaşlar "110 milyar olacak." diyorlar. Şimdi, elektrik santrallerine bildiğim kadarıyla PES turu olduğu için zaten yani orada çok yüksek fiyattan veriyoruz doğal gazı değil mi? Yani, orada çok yüksek artışlar yapıldı elektrik santrallerine. Şimdi, sanayiye verilen bakın, geçen yıl Aralık 2020'de sanayi bin metreküp fiyatı 1.400 liraymış, Aralıkta 4.179 lira oldu, artı, bunun üzerine bir de gizli bir yüzde 50, ortalamanın yüzde 60'ının üzerinde yüzde 50 fiyat artışı oldu. Yani, orada da şöyle oluyor: Yani, kullanımı bu yılın ilk dokuz ayı kadar olan bir fabrikaya, sanayi doğal gazı kullanan kişiye bir yüzde 20 zam gelmiş oldu. Onun üzerine giderse zaten zammı daha da artıyor çünkü diyor ki "Ortalamanın yüzde 60'ı kadar kullandığına bu en son zamlı fiyattan -4.179 liradan- veririm; ortalama kullandığın yüzde 60'ını geçen kısmı yani diyelim ki, önceki aylar ortalaması kadar kullansın, o yüzde 40'lık kısma da yüzde 50 zam yaparım." Bu zaten başlı başına bir defa hani üretim, yatırım, istihdam diyoruz ya onunla tam ters bir şey. Yani, üretim yapana geçen yıl kadar veya bu yılın ilk dokuz ayı kadar üretim yapan birisine ilave zam koyan bir şey, ben bunu anlayamadım zaten. Eğer bir sübvansiyon varsa burada vermemiz lazım. Özetle şunu söylemeye çalışıyorum, bu yılın başında veya geçen yılın sonunda 1.400 lira olan sanayi doğal gazını 5 bin liralara kabaca getiriyoruz ortalamada. Burada da zaten fazlasıyla yansıtmışız. Şimdi, bakınca yani sadece yüzde 37'lik bir kısmında tamam orada yeteri kadar zam yapılmadığı için bir sübvansiyon vardı. Buradan 50 milyar TL fark yenmesini, zarar gelmesini anlamak mümkün değil. Yani, bunun bize tam bir izahatının verilmesi lazım.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.

ERHAN USTA (Samsun) - Pardon, bu hakikaten çok önemli bir konu. Bilmiyorum burada kamu işletmeleri genel müdürü var mı? Yani, belki Genel Müdür Yardımcılarının ayrı ayır vazifeleri var, hepsi sizde olmayabilir.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Hazineye soruyorsunuz bunu.

ERHAN USTA (Samsun) - Tamam, hazine yani bu 50 milyarın bize bir hesabı verilsin. Bir de tabii şunu anlamak... Hesabı verilsin derken yani şeyi...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yani hazır elinizde değilse bile bunu bir çalışıp getirin.

ERHAN USTA (Samsun) - Matematiğinin verilmesi lazım. Bir de şu var tabii, kanun teklifindeki maddede niye bunu gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirmek için veriyoruz?

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI KAMU SERMAYELİ KURULUŞ VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FEYZA İLERİ - Farklı isimde görüyoruz.

ERHAN USTA (Samsun) - Fark etmez efendim, devlet hesabında öyle bir şey olur mu ya, ben sana verirsem onu hesaplara katmayalım? Bu görev zararıysa bu bizim cari transferlerde, görev zararında matrah olarak gözükmesi lazım, öbür tarafta da vergi gelirinizde de vergi olarak gözükmesi lazım. Şimdi, yarın bir gün biz bu hesaplarımızın doğru olduğunu nasıl iddia edeceğiz başka bir yerde? Yani bakın, bu alışkanlıklar da Sayın Başkan, bunlar da yine 2000 öncesinin alışkanlıkları. Bunlardan hep vazgeçtiydi Türkiye, bunun için reformlar yapıldı. Her şey olduğu gibi hem gelirimizde gözüksün hem giderimizde gözüksün, yarın birisi akademik çalışma yapacak, BOTAŞ'a ne kadar görev zararı verilmiş? Sizin bu sildiğinizi, hesaba katmadığınızı nereden görecek bu 50 milyarı? Veya KDV'yle ilgili ben bir analiz yapacağım, benim aslında KDV matrahım hiç hesaba koymadım, 32 milyar lira kadar aslında daha fazla sizin yazdığınızdan yani bakın, her şeyi bozuyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İstatistiklerimiz değişecek mi?

ERHAN USTA (Samsun) - Değiştiriyor tabii istatistiği.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI AYŞE DİLBAY - Gelir ve gider hesaplarında gözükmeyeceği için devlet bilançosunda, dediğiniz doğru Sayın Vekilim.

ERHAN USTA (Samsun) - Elbette, gelir ve giderle ilişkilendirmeksizin...

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI GELİR İDARESİ BAŞKAN YARDIMCISI AYŞE DİLBAY - Ancak Sayıştay tarafından denetime tabi.

ERHAN USTA (Samsun) - Efendim, Sayıştay bunun bu kısmına bir şey der, demez, denetime tabi değil demiyorum. Bakın, söylediğim şeyi lütfen doğru anlayın, yani ben burada bir para kaçırılıyor falan demiyorum ama devletin hesaplarını yanlış yapıyoruz ama bunlar çok hayati meseleler. Bakın, bunları yapmayacağız diye biz tövbe ettik yirmi yıldır tamam mı, şimdi sürekli bu tövbe bozuluyor. Ama devlet hesabı böyle olmaz, yarın bir gün uluslararası istatistiklerimizde problem çıkacak, her şeyimizde problem çıkacak. O zaman bunun bir mantığı varsa bu bize söylensin yani neti bir şeyi değiştirmeyecek olan bir hususta niye böyle yapıyoruz, bunu arkadaşlarımız biz bir izah etsinler.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Peki...

ERHAN USTA (Samsun) - Niye gelir ve giderle ilişkilendirmeksizin karşılıklı terkin yapıyoruz?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bir Hazineye söz verelim mi?

Buyurun.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI KAMU SERMAYELİ KURULUŞ VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FEYZA İLERİ - Sayın Vekilim, tabii ki haklı, bütçeyle ilişkilendirilmediği zaman gelir ve gider hesaplarında görülmemekte. Bu ancak bizim şeffaflık adına yayınladığımız birçok raporumuz var, örneğin kamu işletmeleri raporunu her yıl yayınlıyoruz. Bu kamu işletmeleri raporunda görevlendirme ve sermaye aktarımlarını şeffaf bir şekilde tüm kamuoyuyla paylaşıyoruz. Diğer taraftan görevlendirme istatistiklerimiz var, onları da yine internet sitemizden çeyreklik olarak yayınlıyoruz. Bu anlamda şeffaflık sağladığımızı düşünüyoruz.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Peki.

ERHAN USTA (Samsun) - Pardon, Sayın Başkan, arkadaşlar, yani yıllarca biz bu hesapları yaptık, bu olmaz. Ben şimdi nereden takip ederim? Cumhurbaşkanlığı yıllık programında KİT'lerin hesapları var, toplam hasılat, toplam gelir, görev zararı filan, orada var mı mesela? Ben nereden bileyim, sizin bilmem ne dokümanındaki bilmem nereye bunun yazıldığını. Yani bunu hiçbir akademisyen de hiçbir devlet insanı da hiç kimse bunu böyle takip edemez ki. Yani hayır, şunu bize söylesin arkadaşlar: Bunu yapmanın pratik faydası ne? Yani sadece bir iki kaydı kolaylaştırmak mı, başka bir şey mi var, onu da bilmek istiyorum.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, gerekçesi ne bunu yapmamızın?

ERHAN USTA (Samsun) - Gerekçesinin olması lazım.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Buyurun.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI KAMU SERMAYELİ KURULUŞ VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FEYZA İLERİ - Yani şimdi, Sayın Vekilim, rakam 32 milyar daha önce de zikrettiğimiz gibi, rakamın büyüklüğü aslında bundan kaynaklı. Brütte anlamsız yere bütçeyi şişiren bir rakama dönüşmüş oluyor bu.

ERHAN USTA (Samsun) - Anlamsız olur mu ya, benim vergim o, benim harcamam öbürü de, yapmayın lütfen.