KOMİSYON KONUŞMASI

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; şimdi öncelikle Sayın Bakanın bıraktığı yerden devam edeyim ben de, tekrarlamayayım ama yapılan denetim de yerindelik denetimi değil yani yapılan işlerin ne derece doğru olduğuyla ilgili bir denetim değil. Denetçi arkadaşımızın da, Murat Selim Bey'in de belirttiği gibi, bağımsız denetimin denetimi yapılmış vaziyette ancak o noktada sormak istediğim konular var.

Şimdi, geçen yıl da kurumlardan biriyle ilgili olarak, Fona bağlı kurumlardan biriyle ilgili olarak denetim görüşü verilmemişti, o konuyla ilgili maalesef hiç görüş belirtilmemişti, aslında belirtilmesi lazım, geçen yıl da talep etmiştik o konu ne oldu diye. Ancak bu sene Fon raporunda bağımsız denetim görüşünü özetlemiş denetçi arkadaşlarımız ve şu tespitleri var -çok önemli Sayın Başkanım- Ziraat Bankasıyla ilgili olarak diyor ki: "3 milyar 505 milyon lira tutarındaki serbest karşılığın anılan standarda uygun olmaması." Ben kısa geçiyorum, karşılıklar, koşullu borçlular ve koşullu varlıklar gereklilikleri dışında ayrılan 3,5 milyar liralık karşılığın standarda uygun olmaması. Şimdi bununla ilgili açıklama istiyorum özellikle, siz istediniz mi denetçiler olarak bu konuyla ilgili bilmiyorum ama hazır Genel Müdürümüz buradayken, ondan da açıklama istiyorum. Sizin isteyip istemediğinizi da öğrenmek istiyorum.

Halk Bankasıyla ilgili olarak TFRS 9'a aykırı değer azalış fonunun iptal edilmesi söz konusu. 3'üncü madde, konsolide finansal tablolarda, Türkiye Varlık Fonu'nun 31 Aralık 2019 tarihli finansal tablolarında faiz oranlarının farklı olmasıyla ilgili düzeltmelerin yapılmamış olması eleştirisi var. Bununla ilgili bilgi vermenizi rica ediyorum Sayın Genel Müdür. Yine, 4'üncü olarak, 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla Varlık Fonunun Turkish Energy Company'in bağımsız denetimden geçmemiş olması söz konusu, bununla ilgili de tabii herhangi bir kanıt elde edilememiş. Bununla ilgili de bilgi vermenizi rica ediyorum. Nedir buradaki gizlilik yani sonuçta ticaret yapan bir firma, diğerlerinden, bankalardan ne farkı var, neden herhangi bir denetim yapılamadı? BOTAŞ'la ilgili olarak geçenlerde buradan bir kanun geçirdik ama yine "2 milyar 450 milyon lira tutarında ilişkili olmayan taraflardan uzun vadeli diğer alacaklarına ilişkin gizlilik unsuru taşıması sebebiyle -yine "gizlilik unsuru"- yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilmemiş olması." Bu, önemli bir tespittir bağımsız denetim açısından. Yine bu (b) şıkkında da 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla birim maliyetlerinin denetime ilişkin alternatif prosedürlerle tatmin edici bir kanaate ulaşılmamış olması önemli bir tespit. Bununla ilgili de bilgi bekliyorum.

ÇAYKUR'la ilgili olarak, yine, 3 milyar 325 milyon lira tutarında yer alan satışların maliyetine ilişkin herhangi bir düzeltme yapılmamasının gerekli olup olmadığının tespit edilememiş olması söz konusu. Bununla ilgili de bir açıklama yapmanızı rica ederim.

PTT'yle ilgili olarak da 7'nci maddede önemli meblağlar var. Buradaki hasılat tutarlarına ilişkin olarak ticari alacaklar, ticari borçlar ve hasılat tutarlarına ilişkin yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilmemiş olması PTT'yle ilgili olarak açıklanmaya muhtaç. Bunu bekliyorum.

Onun haricinde, 8'inci maddede Turkcell'le ilgili olarak yapılan tespitler var ve burada, görüşü etkilemeyen ama finansal tablo okuyucularının dikkatlerine sunulan Amerika Birleşik Devletleri New York Bölge Mahkemesi nezdinde İran yaptırımlarının ihlal edilmesiyle ilgili Varlık Fonunun bağlı ortaklığı Halk Bankasına açılan ceza ve hukuk davalarıyla ilgili karşılık ayrılmamış olması hususu denetçiler tarafından da not edilen hususlardan bir tanesi. Bu önemli bir konu, bununla ilgili de açıklama yapmanız lazım. Halk Bankası bu önemli zafiyetle ilgili karşılık ayırmamış. PwC'nin raporunda da yer alıyor bu konu.

Evet, bunlarla ilgili Sayın Genel Müdürüm açıklamalar bekliyorum.

Onun haricinde, başka tespitlerim de vardı. Neyle ne kadar borçlanma söz konusu oldu? Aslında, Sayın Başkanım, demin, siz toplantının başında belirtiniz, bir şekle, formata bürünmesi lazım bu çalışmanın. Özellikle, biz denetçilerden bundan sonraki dönem bir özet bekliyoruz, bir önceki dönemle içinde bulunulan dönemin yıl sonu itibarıyla karşılaştırılması; borçlar, öz sermaye ve bir yönetici özeti şeklinde. Burada herkes finansal tabloları okuyabilecek durumda değil, bir yönetici özeti çıkarabilirseniz iyi olur. Özellikle öz kaynaklar-öz sermaye mukayesesi önemli, onu da yapabilirseniz memnun oluruz.

Şimdi, normalde bir "due diligence" raporu yapılsaydı ki bu şekilde yazılan bir raporla herhangi bir alım satım yapmazdınız Sayın Genel Müdürüm. Bu rapor çok yetersiz kalmış olur. Onun, için açıklama yapmanız lazım, bizim bilgilenebilmemiz için bu konuyla ilgili açıklama yapılması lazım. Ancak Sayın Başkanım, Sayın Genel Müdür; siz baştan söylediniz, doğruydu, buradaki denetim siyasi bir denetimdir ancak karşımızda da siyasi kişiler yok, yönetim kurulu yok, onun için yönetim kurulunun da burada olması lazımdı. Yani bu konuda...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yönetim kuruluna üye.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Tek olarak ama o da icra yani genel müdür olarak icra heyeti üyesi olarak farklı bir konumda, diğer yönetim kurulu üyeleri gibi değil. Yönetim kurulu üyelerinin burada olması gerekirdi. Dünkü görüşmemizde de söylendi, geçen yıl da söylendi "Varlık Fonu artık bir varlık fonu değil, yatırım fonuna dönüşmüştür." denildi. Yatırım fonuna dönüşmüştür ama hangi yatırımları yapıyor diye bakıyoruz, nasıl yapacak bu yatırımları, bu mevzuatla mı yapacak? Biraz önce Sayın Bakanım açıkladı bütün muafiyetleri yani bir yatırım fonu söz konusuysa bunun her şeyden önce rekabet hukukuna uygun olarak yatırım yapması lazım. Böyle bu kadar ayrıcalıklı bir yatırımcı olamaz yani bu kadar ayrıcalıklı bir yatırımcı dünyada da rekabetçi olamaz bu alışkanlığıyla, yurt içindeki bu alışkanlığıyla. Şimdi, 6741 Sayılı Kanun'a bakın, diyor ki: "Bu kanunun amacı, sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak, yurt içinde kamuya ait olan varlıkları ekonomiye kazandırmak." Yurt içinde kamuya ait olan varlıkları ekonomiye kazandırmak, bu var. "Dış kaynak temin etmek..." Ne kadar dış kaynak temin ettik; kaçtan, kaç maliyetle temin ettik? Bunları görmemiz lazım. Sayın Genel Müdürüm, siz sunumunuzda bir şirket kuruluşundan bahsettiniz, sigorta şirketi. Varlık Fonunun -herhâlde unutuldu- şirket kurma yetkisi yok, Varlık Fonu bir şirket kuramaz. Mevcut şirketlere ortak olabilir ama şirket kuramazsınız. Bu şirket kurma işi, bakın, yetkiler arasında da sayılmamış, sadece denetimde geçiyor. Denetim maddesinde "Şirket tarafından kurulacak diğer şirketler." diyor, denetimde geçiyor ama böyle bir yetkisi yok. Eğer ifade ettiğiniz gibi şirket kurduysanız bu, kanuna aykırı yapmış olduğunuz bir işlemdir.

Bir de Sayın Başkanım, Varlık Fonunun borçları hazine hesaplarında görülebiliyor mu? Bunu bilmemiz lazım. Bu konuyla ilgili Hazineden bir arkadaşımız varsa öğrenmek isteriz bunu da.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Genel Müdür de not etsin, cevabını soralım.

Bu arada süreniz doldu, toparlarsanız sevinirim.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Toparlayayım da Hazineden kimse çağırılmadı mı?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Hazineden kimse var mı arkadaşlar?

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Varlık Fonunun borçları hazine hesaplarına dâhil edilmiyor mu? Sonuçta, bu kamu borcu, onu sormak istedim.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Genel Müdürüm cevap verirken sorulara bunu da cevaplasın.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Sayın Genel Müdür bilmez de onun için bir hazineci varsa onu hazinecilere sorarız diye...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sorarlar herhâlde, bürokrasisi de var arkasında, bir şekilde netleştirirler, Finanstan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı da burada, bu soruya cevap verebilirler diye düşünüyorum.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Peki, verirlerse memnun oluruz.

Çok teşekkür ederim Sayın Başkanım.