GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekili arkadaşlarım, sayın bürokratlar, basının değerli emekçileri, sivil toplumun değerli temsilcileri ve bu salonda bize hizmet eden değerli emekçi kardeşlerim; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, dolar garantili faiz ucube sistemini bir hafta önce Komisyonumuza getirdiniz ve yirmi gün önce daha yasa dışı olarak da bu uygulamayı başlattınız ve bakın, bu başlattığınız ve yasasını getirdiğiniz uygulama daha 1'inci haftasında çöktü.

Arkadaşlar, Uğur Bey; madem bu kadar iyi bir düzenleme olduğunu düşünüp ilk imzacısı olarak buraya getiriyorsunuz, böyle bir şey geçen hafta aklınızda yok muydu? Şu sırada oturuyordunuz geçen hafta, Cemal Bey bu teklifi getirmişti; böyle bir şey aklınızda vardıysa bir önerge verseydiniz, geçtiğimiz hafta bu tartışılsaydı. Demek ki geçtiğimiz hafta Cemal Bey'in getirdiği önerinin yeterli olduğunu düşündü AKP Grubu, siz de öyle düşündünüz.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - AK PARTİ...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ben "AKP" diyorum, gerektiğinde "AK PARTİ" de derim, fark etmez. AKP Grubu böyle düşündü demek ki, çok büyük bir başarı göstereceğini düşünmüştü. Ama arkadaşlar, gördüğünüz gibi sistem çöktü; başarısız. Dolar mevduatlarında çözülme yok, tam tersine artış var. Öyle değil mi arkadaşlar, hadi, buyurun, söyleyin, deyin ki: "Dolar mevduatlarında çözülme var. Bu sistem başarıya ulaştı. Herkes dolarının bozdurmak için koşuyor." diye bir şey söyleyin bakalım, söyleyebiliyor musunuz? Söyleyemiyorsunuz.

Sistem başarısız olmuştur arkadaşlar net bir şekilde ve sistem başarısız olduğu için büyük bir panik var ve bu sistemi zorlamayla, bakın, zorlamayla...

Şimdi, bir yapı vardır, bir motoru vardır. Şimdi, bu motora biraz gaz verirsiniz, gaz yerse gaz vermeye devam edersiniz. Şimdi, bu motor gaz yemiyor. Siz devir arttırıyorsunuz. Ne yapacaksınız? Daha fazla taviz veriyorsunuz tutturmak için ama şunu bilin: Eğer bu motoru zorlarsanız motor yanar arkadaşlar.

Bakın, siz sistemi zorluyorsunuz. Yani bu "nas" diye başlayan, sonra "Bu sistem mutlaka başarılı olmalı, olması gerekir." diye yapılan ihtiras bu sistemi sonuna kadar zorluyor ve büyük bir kriz potansiyeliyle ülkemizi karşı karşıya bırakıyor; bunu da net olarak bilelim.

Şimdi, Nebati Bey, "137 milyar lira bu sisteme girdi." diye övgüyle anlatıyor, öyle değil mi?

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - "110." dedi.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - "137." dedi daha dün, bugün 150'ye çıkmış olabilir.

Değerli arkadaşlar, bunun üst limiti neresi? Uğur Bey, siz biliyor musunuz yani bu sistemin nereye kadar devam etmesi isteniyor? 1 trilyon liraya kadar mı bu üst limit? Nereye kadar bu sistemi sürdüreceksiniz yani? Şimdi, 137 milyar liranın büyük çoğunluğu yalnızca TL mevduatlardan geldi, bunu biliyoruz. Dolar mevduatlardan dönüş yok; siz, dolar mevduatlardan dönüş olsun diye yapmadığınızı bırakmıyorsunuz. Şimdi, bu uygulamayı getireceksiniz; sonucu ne olacak, size söyleyeyim. Bu sisteme belki yüzlerce milyar girecek -TL'den büyük oranda, ben yine dolardan fazla bir giriş olacağını düşünmüyorum- ama şu olacak: Sayın Başkan, düşük maliyetle dolar alanlar için -diyelim ki 6 liradan, 7 liradan bilançosunda dolar olanlar- yani o 128 milyar doları erittiğiniz dönemde dolar alanlar için bu bir fırsat olacak.

SALİH CORA (Trabzon) - Almasınlar, doları bir yatırım aracı olarak değerlendirmesinler.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yani kur farkı geliri olarak... Bakın, basit bir hesap yapalım. 128 milyar dolar ortalama 6 lira dolar kuruyla satıldı, değil mi? Bugün dolar 13 lira 50 kuruş; yaklaşık 7-7,5 lira artış var. 128 milyar dolar çarpı 7 lira, 7,5 lira yaparsanız 1 trilyon lira kur farkı geliri var, 1 trilyon lira!

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Bütçenin tamamı.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Siz, bu 1 trilyon lira kur farkı geliri olanlara diyorsunuz ki: "Gel, bozdur, 5 kuruş vergi almayacağım."

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - E "Geçiş olmayacak." diyorsunuz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Arkadaşlar...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Geçiş olmayacaksa niye çarpıyorsunuz?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, bakın...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Öyle diyorsunuz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Böyle bir avantaj sağlıyorsunuz. Ama bakın, geçiş...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Avantaj sağlıyorsam, ben geçiş olmayacağını zannetmiyorum demek ki.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ben, onu da anlatacağım Uğur Bey, geçiş olmuyor aslında. Bakın, fiilî olarak geçiş olmuyor.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Nasıl oluyor?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Geçmiş gibi yapıyor insanlar.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Nasıl olacak?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şöyle oluyor: Dolarını bozdurmuş gibi yapıyor. Kur...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Nasıl yapacak?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Anlatayım ya, sen de mali müşavirsin, ben de öyleyim. Dolardan TL'ye geçmiş gibi yapıyorlar.

SALİH CORA (Trabzon) - Nasıl?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Kur farkı gelirlerini temize çıkarıyorlar.

SALİH CORA (Trabzon) - Hayır, öyle bir şey yok.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama üç ay sonra, altı ay sonra dolar ne kadar yükselirse... Bak, 6 liradan doları almışsın, dolar 14 lira olmuş, bunun vergisiz temize çıkarıyorsun. Yarın dolar 24 lira bile olsa dolar bazında faiz alacak yani dolarını korumuş olacak şirketler; hem 5 kuruş vergi vermeyecek hem de dolar bazında parasını korumuş olacak; TL'ye geçmiyor ki arkadaşlar, TL'ye geçmiyor.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Ben şeyi anlamadım Sayın Paylan, kusura bakmayın, geçiş gibi nasıl yapıyor?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Geçmiş... Onu söylüyorum.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Yani, nasıl olacak o?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, TL gözüküyor hesapta ama aslında dolar.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Dolaylı olarak, dolaylı yollarla.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Nasıl olacak o?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Öyle, dolar bazında garanti vermiyor musun arkadaş?

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Öyle bir şey yok, altı ay dolarda durdurmak zorunda zaten.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, dolar bazında garanti vermiyor musun?

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Dolar...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Uğur Bey, dolar bazında garanti vermiyor musun?

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Garanti veriyorum.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - E, o zaman dolar sayılır bu hesaplar, bu kadar.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Tamam.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - TL'ye geçmiş gibi yapıp bütün kârlarını temize çıkaracak 128 milyar doları...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Uğur Bey, not edelim, sonra size söz verdiğimde izah edin.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Ama bana bir şey anlatıyor Sayın Başkan.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şimdi, aradaki 1 trilyon lira kur farkı gelirini vergi dışına çıkarmış olacak; bundan sonra da kurun her artışında, artıştan dolayı 5 kuruş vergi vermeyecek arkadaşlar ve parası da dolarda kalmış olacak, fiilî olarak TL'de kalmış gibi yapıyorsunuz ama parası dolarda.

Değerli arkadaşlar, Uğur Bey; şimdi, bu ülkenin hazinesi hepimizin hazinesi, tüyü bitmemiş yetimin de hazinesi, öyle değil mi? Siz, bu hazinenin altına büyük bir hortumu bağlıyorsunuz, bunu bilin. Ve bu hortum, yoksuldan alıp zengine aktaran bir hortumdur; bu da Anayasa'mıza aykırıdır. Bakın, hukuka aykırıdır, Anayasa'ya aykırıdır ve vicdanlara da aykırı olması gerekir. Ben Uğur Bey'i de vicdanlı bir insan bilirdim ama... Yoksulların vergisini zenginlere aktaracak bir hortumu, getirdiğiniz ikinci bir hortumu, daha geniş bir hortumu şu anda hazinemizin altına yapıştırıyorsunuz ve vergi dışı bırakıyorsunuz; bu, kabul edilemez Uğur Bey. Bakın, şöyle söyleyeyim: Yurttaşlarımızın büyük çoğunluğu TL'yle hayatlarını idame ettiriyorlar değil mi? Siz, onlara dolar bazında herhangi bir garanti veriyor musunuz? Çiftçiye dolar bazında, efendim, gübre garantisi veriyor musun, "Dolar bazında buğdaylarını alacağım." diyor musun? E, asgari ücretliye "Senin maaşın dolar bazında garantide." diyor musun? Emekli maaşlarını dolar bazında garantiliyor musun? Garantilemiyorsun. Bak, 84 milyon yurttaş bir tarafta, efendim, 100-200 bin gerçek şahıs, dolar babası, para babası bir tarafta, ona para aktarıyorsunuz. Şimdi, diyorsunuz ki: "Şirketlerde dolar var, şirketler kur farkı geliri yazacağım diye bundan imtina ediyorlar. Ben, onların 1 trilyon liralık kur farkı gelirlerini temize çıkarıyorum." Bu, ne adalete ne vicdana ne de hukuka sığar Uğur Bey.

Değerli arkadaşlar, geçen hafta burada Hazine ve Maliye Bakan Yardımcımız "Dua edelim de bu sistem başarıya ulaşsın." demişti, bugün kendisi yok. Yani, belli ki bu mesele, hani o "Dua edelim de bu sisteme başarıya ulaşsın." meselesi duayla işlemiyor.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Cemal yapsın duayı.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şimdi, arkadaşlar, yani dua dediğimiz şeyde önce aklınızı kullanırsınız; her şeyi dünyadaki bilime, ilime göre uygun bir şekilde yaparsınız; ha, sonra tevekkül edersiniz, dua edersiniz, bu ayrı bir şeydir. "Ya, ben her şeyi yaptım Allah'ım; bilime, akla, efendim, her şeye uygun olarak yaptım." dersin, sonra dua edersin başarılı olsun diye. Ama siz her şeyi ilime, bilime, akla aykırı yapıyorsunuz, sonra işi Allah'a havale ediyorsunuz. Allah sizi ne yapsın ya? Allah diyecek ki... Allah size akıl vermiş, akıl fikir vermiş, ilim vermiş; insanlar tartışmışlar, bir ilim bulmuşlar. Siz ilme aykırı iş yapıyorsunuz, sonra işi Allah'a havale ediyorsunuz.

Değerli arkadaşlar, bu maddeyle zengin daha zengin, yoksul daha yoksul olacaktır. Bakın, Oxfam diye bir kuruluş var -Sayın Başkan, siz bilirsiniz- İngiltere'de ve eşitsizliği çalışıyor. Arkadaşlar, bu raporu okumanızı tavsiye ederim yani İngilizce bilinmiyorsa da çevrilebilir. Covid döneminde, son iki yılda, zenginler çok daha zengin oldular arkadaşlar, yoksullar çok daha yoksul oldular Uğur Bey. Yani, Covid döneminde, dünyanın en zengin bin kişisi servetlerini 5 kat, 10 kat artırdı; yani, düşünün, işte, borsada hisse sahibi olanlar, para sahibi olanların serveti arttı. Aynı şekilde Türkiye'de de böyle oldu, yani zenginler daha zengin oldular çünkü uygulanan genişlemeci para politikaları emlak fiyatlarını artırdı, varlık fiyatlarını artırdı, hisse fiyatlarını artırdı, yanlış enflasyonist politikalarınız dolar fiyatlarını artırdı.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - O raporu alıp çoğaltabiliriz arkadaşlar.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tabii, lütfen.

Peki, bu varlıklar kimin elinde Sayın Başkan? Yüzde 1'in elinde. Yani gelirin ve servetin büyük çoğunluğu, Uğur Bey, sizin de bildiğiniz gibi, etrafınızdaki zenginlerden oluşuyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Sizin etrafınızdaki...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bizim etrafımızda yoksullar var Başkanım. Şimdi çünkü sizin yandaşlarınız zenginleşti, yani hem Covid döneminde hem iktidarınız döneminde yandaşlarınız zenginleşti; bu bir gerçek, dolar bazında, euro bazında gelirleri var.

Şimdi, yapılması gereken, arkadaşlar, geliri artan, serveti artan kesimlere daha fazla servet transferi yapmak değildir Sayın Başkan. Bu açıdan, bu düzenlemeleri adaletsiz ve vicdansız düzenlemeler olarak değerlendiriyoruz ve bundan vazgeçin diyoruz arkadaşlar.

1'inci maddede de bakın, şöyle, arkadaşlar, bu madde geçen hafta tartışmamızda "2022 sonuna kadar" diye düzenlenmişti Uğur Bey, yani tartışmamızı öyle hatırlıyorum Sayın Başkan. Yani çünkü sebebi de şuydu, bizim de aslında bu maddeye sıcak bakmamıza sebebiyet veren düzenleme, bu uygulama başladı ve Uğur Bey "17 Şubata kadar yapmak zorundalar." diyorsunuz eğer ki yasa çıkmazsa. Ben bu 17 Şubata kadar ancak çok büyük firmaların yani kurumsal altyapısı olan firmaların bu uygulamadan faydalanabileceğini düşünüyorum. Küçük firmalarsa -siz de mali müşavirlik yaptınız- yani onların, küçük firmaların mali müşavirleri de hani 50 firmaya 100 firmaya, 150-200 firmaya bakıyorlar ve böyle bir uygulamayı, ben açıkça söyleyeyim -Mali Müşavirler Odası da görüş belirtir ama- yetiştirebileceklerini asla düşünmüyorum. O açıdan, adaletin sağlanması için, özellikle küçük ve orta ölçekli KOBİ'lerin faydalanabilmesi için bu uygulamayı uzatmaya sıcak bakıyoruz, tartışalım üzerinde. Ama niye 2023'e bıraktığınızı açıklamanız gerekir, bunu açıklamadınız. Yani bu yılın sonuna kadar bu uygulama yetişebilir Sayın Başkan. Öyle öngörmüştük ama neden 2023 sonuna bıraktınız ve bu süreçte ne olacak? Maddelerinde bunu tartışmayı öneriyorum.

Son olarak da bu iki düzenlemenin de... Birinci düzenlemeyi tartışmamız gerektiğini ama ikinci düzenlememizden rücu etmemiz gerektiğini, hatta dolar garantisi, faiz uygulamasından vazgeçmemiz gerektiğini düşünüyorum.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ederim.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Çünkü basit bir hesapla, Sayın Başkan, arkadaşlar, bakın, 1 trilyon lira girerse bu sisteme, bu gidişat öyledir, hani biraz dolardan zorlarsınız, baskılarsınız. Bankalara, şimdi bildiğim kadarıyla bozdurmak üzerine baskı var çünkü dolarların yüzde 10'unu bozdurmazlarsa yüzde 1,5 komisyonla karşı karşıya kalacaklar. Şirketlere bu mobbing olacaktır, benim tahminim o, bu baskı olacaktır bozdurulması yönünde. Ne olacak sonuçta? TL'den de bu sisteme girenler var çünkü enflasyon karşısında parası eriyor yurttaşlarımızın. Orta vadeli olarak üst limiti olmadığı için Hazine ve Maliye Bakanımız da... "Ya, ne güzel işte, dolar 13,5 lirada duruyor." diye, 1 trilyon liraya kadar bu sisteme yurttaşlarımızın veya şirketlerin girdiğini düşünün; varsayalım, dolar da 13-14 lirada duruyor. "Aa, ne güzel, ne şahane arkadaş." diye düşünebilirsiniz ama oluşabilecek herhangi bir stres testinde... Mesela, size örnek vereyim Sayın Başkan: Ukrayna'da ciddi bir kriz var şu an ve Rusya'nın gelecek ay Ukrayna'yı işgal etmek gibi bir planı var, yani böyle bir şey konuşuluyor şu anda. Diyelim ki bir anda böyle bir krizle karşı karşıya kaldık; petrol fiyatları fırladı, doğal gaz fiyatları fırladı, uluslararası alanda olağanüstü bir çalkantı oldu. Bu tip durumlarda en çok hangi ülkeler sallanır? Kırılganlığı fazla olan ülkeler sağlanır. Bizim de kırılganlığımız çok yüksek, CDS risk primimiz 600'de; en kırılgan 5 ülkeden 1'i, hatta 1'incisi olarak gösteriliyoruz. Biliyorsunuz, depremlerde kırılgan binalar çökerler, sağlamlar... İşte sel gider, kum kalır. Bizim de eğer kırılganlığımız varsa 1 trilyon bu sisteme girerse, diyelim ki böyle bir kriz sonucu dolar yeniden 18 liraya, 20 liraya fırlarsa hazinemize 500 milyar liralık bir yük binebilir. O zaman ne olacak? Bu bir.

İkincisi, sistem çökecek, sistemi frenleyebilecek başka bir mekanizmanız kalmayacak.

Üçüncüsü, Anayasa Mahkemesine bu uygulama giderse, Anayasa Mahkemesi bir anda "Ya, bu hukuka aykırıdır." deyip bozarsa oluşabilecek bir sistemik risktir bu.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum.

Maddelerde ayrıca konuşuruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, bütün bunları düşünüp oluşabilecek o stres testlerine göre ya en azından sınırlayın kardeşim. Bakın, açıkça söyleyeyim: Tarihe not düşüyoruz burada. Deyin ki: "Ya, bu sistem 200 milyarda duracak, 300 milyarda duracak." Ya, hazinenin kaldırabileceği yüke çevirin diye öneriyorum. Aksi takdirde, dersiniz ki ben bu yolda sonuna kadar gideceğim ama eninde sonunda, üç vakte kadar bu sistem duvara çarpacaktır ve ülkeyi büyük bir krizle karşı karşıya bırakacaktır.