MUAZZEZ ORHAN IŞIK (Van) - Teşekkürler.

16'ncı maddeyle bir nükleer hadise sonucu oluşacak nükleer zarara ilişkin tazminatın sadece şekli ve tutar bakımından Türk Borçlar Kanunu'nun ilgili hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmektedir.

Akkuyu Nükleer Santrali'nde yaşanan kazalara, ölümlere, işten çıkarmalara veya çalışma koşullarına ilişkin dışarıya bilgi sızdırılmaması için özel bir çaba sarf edilmektedir. Buna rağmen 2021 Kasım ayında santralde çalışan bir işçinin iddiasına göre, nükleer santral inşaatında son on günde 2'si Türk, 1'i Rus olmak üzere 3 işçi yaşamını yitirmiştir.

Mersin'deki Akkuyu Nükleer Santrali'nde bir çalışanının aktardığına göre, 10 Kasımda taşeron işçi Emrah Ballı (30) su deposunun içindeki elektrik kablosunu çıkarmaya çalışırken kablodaki zedelenmeden kaynaklı güçlü bir elektrik akımına kapılmıştır. İşçiler, Ballı'yı bu su kuyusundan çıkartıp kalp masajı yapmış ancak kurtaramamıştır. 2 çocuk sahibi Ballı, memleketi Van'ın Edremit ilçesinde toprağa verilmiştir.

Ballı'nın ölümüne ihmallerin sebep olduğunu iddia eden nükleer santral çalışanı, güvenlik önlemlerinin gerektiği gibi alınmadığını söyleyerek "O işçinin kuyuya tek başına değil; personel şefi, iş güvenliği uzmanıyla birlikte inmesi gerekiyordu. Ayrıca kaçak akım rölesi takılmamış." demiştir. İddia sahibi çalışan 11 Kasım gecesi saat 03.00-03.30 sıralarında da Türk vatandaşı bir işçinin de yüksekten zemine düşerek öldüğünü söylemektedir.

1 Kasımda yaşamını yitiren Rus personelin de nükleer santral çekirdeğinden düşüp öldüğünü iddia eden çalışan "'Çekirdek' dediğimiz yapı; yüksek, içinde 380 işçinin çalıştığı, dış cephesinde de yüzlerce işçinin çalıştığı bir şey. Etrafında kule vinçler var, 300-400 tonluk kuleler. Rus işçinin çalıştığı esnada rüzgâr esiyor, işçinin altındaki pleymut kayınca, aşağıda bulunan işçinin üzerine düşüyor. Oradan da zemine düşüp hayatını kaybediyor." ifadelerini kullanmıştır.

Kaza olduğunda işçilere baskı olduğunu iddia eden çalışan "İhmaller o kadar fazla ki. İnsan hayatına önem vermiyorlar. Kazalar gerçekleştiğinde olay yerine gitmemiz istenmiyor. Konunun diğer işçiler tarafından duyulmasını önlemeye çalışıyorlar. Mobbinge maruz kalıyoruz, kazaların veya ihmallerin öğrenilmemesi için çaba sarf ediyorlar." demektedir.

Akkuyu Nükleer Santral Projesi yapım çalışmalarında taşeron şirketlerde görevli yaklaşık 10 bin işçiden büyük bir bölümü hafta içerisinde topluca iş bırakarak eylem kararı almış, nükleer santral inşaat alanında toplanarak maaşlarının bir an önce ödenmesi çağrısında da bulunan işçilerin eylemi üzerine alanda kırmızı alarm verilmiştir. Olay yerine kısa sürede çok sayıda özel güvenlik görevlileri ile Jandarma ekibi ulaşmış, yeşil yelek giyimli özel güvenlik görevlileri işçilere eylemi sonlandırma çağrısı yapmış, işçilerin eylemi sonlandırmaması üzerine özel güvenlik görevlileri işçilere müdahale etmiş, işçilerin verdiği bilgiye göre, Jandarma görevlileri ile işçiler arasında bir arbede yaşanmıştır.

İşçiler geçen yıl eylül ayında da maaş alamadıkları ve servis araçları konusunda sıkıntıya düştüklerini söyleyip yol kapatarak eylem yapmıştı. Şantiyede geçen haftada da işçi yemekhanesini yağmur sonrası su basmıştır. Birçok buna benzer, işçilerin özlük hakları ve yaşam hakları noktasında bir güvencesi yoktur. Bu nükleer santraller yaşamı yok ettiği gibi işçi hayatını da tehlikeye sokmaktadır. Bu nedenle de bu maddenin tekliften çıkarılmasını öneriyoruz.