| Komisyon Adı | : | ANAYASA KOMİSYONU |
| Konu | : | Rize Milletvekili Hayati Yazıcı, İstanbul Milletvekili Feti Yıldız ve Adalet ve Kalkınma Partisi Grup Başkanvekili Çanakkale Milletvekili Bülent Turan, Milliyetçi Hareket Partisi Grup Başkanvekili Sakarya Milletvekili Muhammed Levent Bülbül ile 91 Milletvekilinin; Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4284) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 23 .03.2022 |
LEVENT GÖK (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; şimdi önemli bir madde. Bu maddenin gerekçesinde, teklif metninin gerekçesinde aynen şu ifadeler kullanılıyor: "Madde ile il seçim kurulu başkan ve üyeleriyle ilçe seçim kurulu başkanlarının belirlenmesine ilişkin 298 sayılı Kanunun 15 ve 18'inci maddelerinde yapılan değişikliklere uygun olarak mevcut başkan ve üyelerin yeniden belirlenmesi öngörülmekle uygulama yeknesaklığının oluşumu hedeflenmiştir." Şimdi, bu, teklifteki önerilen metnin gerekçesi olamaz Sayın Başkanım, yani böyle bir gerekçeyle karşımıza çıkılmasını hiç uygun bulmadığımı ifade etmek istiyorum. Yani maksat bu değil uygulama yeknesaklığından bahsediliyor. Asıl amacın biz il ve ilçe seçim kurullarının değiştirilmesi suretiyle seçimlerin güvenliği ilkesini zedeleyeceğini düşündüğümüzü ifade ediyoruz. Şimdi, bu kanun metni yapılırken elimizde daha önce Yüksek Seçim Kurulunun Görev Süresinin Uzatılmasına Dair Kanun'a dair bizim Cumhuriyet Halk Partisinin yapmış olduğu itiraz üzerine Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu bir kararın emsal alındığını görüyoruz. Zaten konuşmalarda iktidar sözcüleri buna atıfta bulundular yani Yüksek Seçim Kurulunun görev süresiyle ilgili konuda Anayasa Mahkemesinin iptal kararını vermediğini ve bunu emsal aldığınızı ifade ediyorsunuz.
Şimdi, Değerli Başkanım, sayın milletvekilleri; o Anayasa Mahkemesinin YSK'deki üyelerinin görev sürelerinin uzatılmasına ilişkin vermiş olduğu vkararla şimdi getirmiş olduğunuz kanun teklifindeki madde birbirinden farklıdır. Neden farklıdır, onu izin verirseniz izah etmeye çalışayım. Şimdi, daha önceki kanun metninde şöyle deniyor değerli milletvekilleri, daha önceki kanun metninin gerekçesinde yani YSK'ye götürmüş olduğumuz YSK Üyelerinin Görev Sürelerinin Uzatılmasına Dair Kanun Teklifi'nin gerekçesinde şu ibareler kullanılıyor, deniliyor ki: "YSK üyelerinin görev yaptıkları sürede seçim hukuku alanında uzmanlaştığı, mevcut üyelerin bilgi ve tecrübelerinden yararlanılmasında fayda görüldüğü, geçmiş dönemlerde de mevcut üyelerin bilgi ve tecrübelerinden faydalanmak amacıyla benzer düzenlemelerin yasalaştırılarak YSK üyelerinin görev sürelerinin uzatıldığı ifade edilmiştir. Bu itibarla, kuralın kamu yararına yönelik olmadığı söylenemez." Yani bu daha önceki YSK üyelerinin görev sürelerinin uzatılmasına ilişkin iktidar partisinin getirmiş olduğu kanun teklifinin gerekçesi. Nedir bu gerekçe? YSK üyeleri görev yaptıkları için, çalıştıkları için o konularda hem kıdem sahibi olmuşlardır hem uzmanlaşmışlardır, dolayısıyla onların görev süresini uzatmakta bir mahzur yoktur, bundan seçimler etkilenmez. Yani Anayasa'daki vücut bulan anlamıyla, "O kanun seçim kanunu değildir." diyor görev süresini uzatmaya. Ama değerli milletvekilleri, şimdi yapılan ile bu farklı. YSK üyelerinin görev süresini uzattığımız zaman zaten onlar kendi kanunları çerçevesinde seçilmiş YSK üyeleriydi. Nitekim Anayasa Mahkemesi de ona atıfta bulunarak şöyle dedi: "Bu YSK üyeleri kendi kanunlarına göre seçilmiş üyeler olup bir yıl uzatılmasından ibaret, bu değişiklik herhangi bir seçim süreci üzerinde etki yaratmaz." Yani kanunlarına göre seçilmiş YSK üyelerinin görev sürelerinin uzatılmasında mahzur görmeyen Anayasa Mahkemesi karşısında şimdi bizim elimizde ne var? Yine, kanuna göre belirlenmiş il ve ilçe seçim kurullarının görev süresinin uzatılmasını değil, onların görev sürelerinin sona erdirilmesini konuşuyoruz yani ikisi birbirinden çok farklı, tam tersi. Peki, önceki kanunun gerekçesi de neydi? YSK üyeleri görev yaptıkları sürede uzmanlaşmış, bilgi ve tecrübe sahibi olmuşlar; peki, şu anda elimizdeki mevcut il ve ilçe seçim kurulları ne? Yani o kanunun gerekçesine baktığınız zaman, şu andaki mevcut il ve ilçe seçim kurulları, daha önce kurulduğundan ve muhtemeldir ki o il ve ilçe seçim kurullarının oluşumundaki hâkimler daha önceden de aynı görevleri yaptıklarından, tam da bunu tarif eden bir anlamda, yani şu andaki il ve ilçe seçim kurulları şimdi kanun teklifiyle getirilen il ve ilçe seçim kurullarından daha tecrübeli ve kıdemli yani gerekçeler birbirini karşılamıyor, Anayasa Mahkemesinin kararındaki gerekçe bu hükmü karşılamıyor. Burada dikkatli olmakta yarar var. Bu kanunu biz mutlaka Anayasa Mahkemesine götüreceğiz, ben Anayasa Mahkemesi bunu iptal eder diye düşünüyorum çünkü birbiriyle bağdaşan bir tablo yok. YSK'deki durum farklı, buradaki durum farklı Sayın Başkanım. Dolayısıyla, YSK'nin görev süresinin uzatılmasına ilişkin Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesi burada emsal alınamaz ve bu kural konulamaz, dolayısıyla bunlar da Anayasa'nın 67'nci maddesindeki bu, bir yıllık uygulanamayacak kuralın içerisinde değerlendirilir. Bence, muhtemelen birazdan yapacağınız oylamayla geçecek ama Anayasa Mahkemesi bunu YSK üyelerinin görev süresinin uzatılmasından çok daha farklı değerlendirip iptal eder. Benim görüşüm ve yorumum bu şekilde.
Biz bunları not edelim, önergemizi de bu şekilde verdikten sonra da onun kabulünü de talep edelim. Uygulamayı da daha sonra yaşayarak göreceğiz Sayın Başkanım.
Saygılarımla.