| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğünün (TPAO) 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 10 .05.2022 |
KEMAL ZEYBEK (Samsun) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Komisyonumuzun değerli üyeleri, Sayıştayımızın değerli temsilcileri, kurumlarımızın değerli temsilcileri; hepinizi bu Üst Komisyon çalışmalarındaki verimli çalışmalarınız için şimdiden tebrik ediyorum, çalışmaların ülkemiz ve insanlarımız adına sağlıklı olmasını diliyorum.
Kurumumuzun, Türkiye Petrolleri Anonim Şirketinin Sayın Genel Müdürü, yönetim kurulu üyeleri hepiniz hoş geldiniz, size de görevlerinizde başarılar diliyorum.
Tabii, sunumunuzu izledik burada. Bu sunumda çok önemli konulara değindiniz. Tabii, siz bunu anlatırken biz de dinlerken göğsümüz kabarıyor, olması gereken bu çünkü biz Türkiye Cumhuriyeti devletiyiz. Bu devletin varlıklarını da en iyi şekilde kullanmak zorundayız ama bunları konuşurken... Tabii, ben sözümü diğer arkadaşlar gibi uzatmadan belli konulara değineceğim, fazla uzatmak istemeyeceğim.
Şimdi, değerli arkadaşlar, şimdi Sayın Genel Müdürüm, özellikle 2021'in bütçe sunumundaki rakamlarda 2021 yılında ödenen yükümlülüklere devletimiz 4 milyar TL katkı sağlamıştır, doğru. Acaba bu ne gibi katkı? Arkasından 2021 yılında 3,2 milyar dolar satış geliri elde edilmiştir diye bir rakam var. Satış gelirinden 2,47 milyar TL dönem kârı elde edilmişti. Ben döviz kurunu ortalama 11,5-12 liradan çarptığımda bunun, kâr endeksinin çok yüksek olmadığını görüyorum. Böyle düşük kârlarla acaba gerçekten bunu gerçekleştirebiliyor muyuz? Ama biz biliyoruz ki Türkiye'deki petrole tüm tüketiciler tarafından çok yüksek oranlarda maliyetler ödediğini de biliyoruz. Sizin madem böyle çok düşük kârlarla, düşük maliyetlerle kâr ederek vatandaşımızın sunumuna veyahut vatandaşımızın sanayisine, üretimine sunduğunuz bu petrolü niye biz daha pahalı kullanıyoruz? Buradan farklı şeyler çıkıyor.
Diğer tarafta tabii, doğal gaz da keza öyle. Şimdi, şöyle bir şey yaptım, acaba bu kârlarınız, bilançolarınızda göstermiş olduğunuz gayrimenkul satışları var 2019, 2021, 2022 yıllarında aynı rakamlarda, acaba bu gayrimenkul satışları bu kârın içerisinde mi gösterilerek bu rakamlar öyle gerçekleşiyor? Bunu da bilmek istiyorum.
Diğer tarafta tabii, Karadeniz'de petrol ve doğal gaz sondajı yapıldı. Toplumumuza, halkımıza Türkiye'ye müjdeler verildi. Bu müjdeleri de tabii, biz alt komisyonlarda konuşmuştuk. Bunun gerçekçi olmasını istiyoruz ama sunumunuzda gördüğüm gibi, anlattınız, avan projesiyle gerçekleştiğini biliyorum. Tabii, biz gidip görmedik orayı, şu andaki yapım durumu nedir, imar yapısı nedir oranın, ne durumdadır; onu bilmiyoruz. Ama şu anda, Karadeniz'de sondaj çalışmasıyla bulunan petrol ve doğal gazların işlenebilmesi için -çok büyük şak şaklarla ortaya çıkan ve günlerce halkımızın gündemini teşkil eden böyle bir durumda- siz o günden bugüne TPAO olarak orada ne kadar yatırım yaptınız? Ve yapmış olduğunuz bu yatırımla beraber bunun bütçesi sonuçlandığında ne kadar olacaktır? Bunun cevabını almak istiyorum. Özellikle de bu konuda 2023'e vurgu yapılıyor, acaba 2023'ün hangi ayında yapılacak bu; bunun ayı, günü belli mi? Acaba 2023'ün Haziran ayından sonra mı olacak, yoksa Haziran ayı öncesi Mayıs ayında mı olacak? Bunu da bilmek istiyoruz.
Burada, özellikle, ben haddimi de aşarak veya sizi de yani fazla zor duruma sokmayarak ve kendim de böyle bir hayal dünyamı da yoklayarak, acaba seçimler için bunun böyle yapıldığını mı toplumda... Sayın Atilla Sertel Bey anlattı, dedi ki: "Ya, acaba, böyle bir boru hattının yapılması..." Boru hattını falan göremiyoruz, ihalesi yapıldı ama öyle bir şey yok, çalışmalar gündemde yok. Şirket yok ortada, var da biz mi bilmiyoruz yoksa? Yani şu anda Karadeniz'de böyle bir çalışmanın var olduğunu, Amerikan şirketinin burada gelip böyle bir çalışma yaptığını biz mi bilmiyoruz; yoksa, Türkiye gündeminde gerek sosyal medyasıyla gerekse yazılı, görsel basınıyla bu, gündeme mi gelmiyor; bu görülmüyor mu yoksa? Şimdi bunun da cevabını almak istiyorum.
Şimdi, burada, Sayın Atilla Sertel Bey'in söylediği gibi, acaba seçim öncesi... Yani bizde her türlü şey vardır, tankeri koyarsın bir tarafa, tankerden fazla su yüklersin, bir de "Aa, işte bizim mazot da geldi, motorin geldi, benzin geldi, doğal gaz geldi." hikâyesine dönüşmesin bu iş? Çünkü biz, Türkiye'de bunların gerçeklerini, örneklerini çok yaşıyoruz. Bazen çok konuşulan şeyin fiyaskoyla sonuçlandığını, halkın yanılgı içerisine düşürüldüğünü de görüyoruz. Biz, Filyos'ta böyle bir yatırımın olmasını, geleceğimize, ekonomimize katkı sağlamasını -bizlerin de bunlardan en iyi şekilde faydalanmasını, kazanç sağlamasını, ekonomik düzeyimizin yükselmesini- ve bize de yaşamımızda iyi şeyler katan durumda olmasını tabii ki istiyoruz. Yani bu bizim de en çok özlem duyduğumuz bir şey ama kuşkularımız... Yani hayalin satıldığı bir ülkede, yatırımdan ziyade hayalin çok satıldığı bir ortamda kuşkularımız, kaygılarımız yüksek.
Diğer tarafta, Sayın Genel Müdürüm, ben size bir soru sormak istiyorum buradan: Şimdi, özellikle, TPAO'da, belediyelerin başvuruları üzerine asfalt seriminde kullanılan bitüm ve benzeri malzeme hibesi bulunmaktadır. Çok sayıda AK PARTİ'li belediye TPAO'nun desteklerinden yararlandı, kamuoyunda biliniyor; öyle düşünülüyor. Böyle de yazılıyor; yazılı basın bunu, bu şekilde bizim gündemimize getiriyor. Cumhuriyet Halk Partili 10 belediye destekten faydalanmak için başvuruda bulunmuş, hâlen cevap alamamıştır. Acaba sebebi nedir? TPAO hangi belediyeye, hangi miktarda destekte bulundu ve bu desteklerin belediyelere göre dağılımı nedir? Bunu almak istiyoruz yani biz bu Komisyondaysak, ülkemizde Sayıştay denetimleriyle şu anda bunu irdeleyebiliyorsak, görmek istiyorsak olayların gerçekliğini, bunun da ayrıntılı bilançosunu, yapılan desteklerin miktarlarını da almak istiyoruz. Şimdi, tabii, sorumu tekrar ayrıntılı sormak istiyorum: TPAO'dan, 2019 mahalli idareler seçimlerinden bu yana hangi belediyeye hangi miktarlarda bitüm ve benzeri malzeme desteğinde bulunulmuştur? Verilen desteklerin de belediyelere dağılımı nedir?
İkinci sorum, kamuoyuna yansıyan bilgilere göre, Adalet ve Kalkınma Partili belediyelere destek verilirken Cumhuriyet Halk Partili belediyelerin başvurularının yanıtsız kalmasının sebebi nedir? Türkiye'nin ulusal petrol şirketi olma sıfatı taşıyan TPAO'nun kaynaklarının belediyelere aktarılmasında siyasi partilere göre ayrımcılık yapıldığı görülmektedir. Bunu özellikle ben de diyorum, yani kamuoyunun söylediği gibi ben de aynısını söylüyorum. Bu konuda adaletsizliğin giderilmesi için bir girişimde bulunmayı düşünüyor musunuz?
Teşekkür ediyorum.