AYHAN ALTINTAŞ (Ankara) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Değerli Bakan Yardımcım, değerli bürokratlar, Komisyonumuzun değerli üyeleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, bu kanun teklifi genel olarak olumlu bulduğumuz bir teklif ama her zaman olduğu gibi, iktidar partimizin genel zayıflığı bu teklifte de yer alıyor. İktidar partisinin verdiği kanun tekliflerinden kısa bir süre sonra değişikliğe gidilmesi vakayıadiye oldu, artık bunun üzerine konuşmak pek işe yaramıyor gibi görünüyor; plansız, programsız bir süreç işliyor.

Bakın, 15 Ekim 2021 tarihinde Meclis Başkanlığına İhracatçılar Meclisi hakkında kanun teklifi sunulmuş, 20 Ekimde Komisyonda görüşülmüştür, 2 Kasımda da Genel Kurulda görüşülmüştür, 6 Kasım 2021'de son hâli yürürlüğe girmiştir. 2009'da yürürlüğe giren bu kanunda yapılan bu 5'inci değişiklikti. Başka bir örnek isterseniz ilk etapta aklıma gelenlerden söyleyeyim: Maden Kanunu'nda 20 kez, 2013'te yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Kanunu'nda dokuz yılda 10 kez, Kamu İhale Kanunu'nda 190 kez değişiklik olmuş. Kısacası, Türkiye Büyük Millet Meclisi çok çalışıyor ama bal vermez arı gibiyiz, alelacele hazırlanan kanunları sürekli yeniliyoruz. Umarım, bu duruma bir son verir ve üzerinde yeterli çalışma olan teklifler sunmaya başlarız.

Ben, burada ihracat konusundaki sorunlarımıza genel olarak değinmek istiyorum. İhracat bir ülkenin gelişmesi için çok önemli bir konuma sahip ancak ihraç edilen ürünlerin değeri daha da önemlidir, ancak bu sayede ihracattan para kazanabiliriz. Bizim ihracatımıza bakıyoruz kilogram başına 1,3 dolar civarında, bunun en azından 3 dolar civarına çıkarılması gerekiyor. Bunun için de sık sık söylüyoruz; AR-GE'ye gereken önem verilmeli ve yüksek teknolojili ürün üretimi sağlanmalıdır. Ancak biz, maalesef, düşük teknolojili ürünler satıp teknoloji içeriği yüksek ürünler alıyoruz.

Değerli arkadaşlar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Fatih Dönmez 2022 yılının başlarında "2021'de cumhuriyet tarihinin rekorunu kırarak 5 milyar 930 milyon dolarlık maden ihracatı yaptık." demişti. Ben bu Komisyonda daha önce de söyledim, yineliyorum: Katma değer ilave edemeyeceğimiz madeni çıkarmayalım, nitekim bu madenler geri döndürülemiyor. Belki bugün imkânımız yok ama yarın olabilir, bu yüzden, Sayın Bakanın bu övüncünü doğru bulmuyorum. Bizim maden ihracat verilerimize bakarsak ağırlıklı olarak cevher ihracatı yapıyoruz yani ham olarak ihraç ediyoruz.

Elimde bir makale var, 1970 yılında yazılmış. Başlığı şöyle: Madenleri mamul mü ham mı ihraç etmeli? 3 Ekim 1970 tarihli gazetelerde Milletlerarası Para Fonu ve Dünya Bankasının ortaklaşa Türk hükûmetine gizli ve önemli damgalarıyla verdikleri raporun bazı kısımları yayınlandı. Raporun madencilikle ilgili bölümünde şu husus üzerinde durulmaktadır: Türkiye'nin işlenmemiş maden ihracatını geniş ölçüde artırması gerekmektedir yani bize "Ham madde ihraç edin." diyorlar. Ham cevher ihracının mı yoksa mamul maden ihracının mı daha ekonomik olduğunun ispatlanması konusunda adı geçen uluslararası kuruluşların uzmanlarıyla objektif bir jüri önünde, bilimsel bir hava içinde tartışmak isterdik fakat bu tartışma daha başlangıçta tarafımızdan kazanılmış olacağından anlamsız olurdu. İfadeler böyle, ayrıca da sonuçta da şöyle deniyor: "Hükûmetin kısa vadeli dış borçlarını ödemek veya kısa devrede bazı açmazlardan çıkmak üzere Dünya Bankası ve Milletlerarası Para Fonu konsorsiyumu gibi kendi çıkar gruplarını kollayan kuruluşların oyununa gelmemesini dileriz." Yani 1970 yılından beri aynı noktadayız, hâlâ ham madde ve cevher ihraç ediyoruz. Bu konuya artık son vermenin zamanı geldi diyoruz, hatta geçti de diyoruz. Gelecek nesillere borcumuz vardır. Bu ihracat konusunu bu şekilde kapatıyorum.

Kanun teklifine gelecek olursak genel olarak olumlu bulduğumuz bir teklif. 4'üncü ve 5'inci maddelerini... Biz bir meslek kuruluşunun bağımsız olması taraftarıyız, bağımsız olmayan meslek kuruluşlarının faydalı olamayacağını düşünüyoruz. Hepimizin çok iyi bildiği gibi farklı fikirlerin çatışmasından gerçekler, doğrular ortaya çıkar. O yüzden, bundan korkmamalıyız, kuruluşların bağımsız kalmasına özen göstermeliyiz. Onun için de 4'üncü ve 5'inci maddelerde eklenen son fıkranın çıkarılmasını önereceğiz.

Saygılarımı sunuyorum.