| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünün 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 11 .05.2022 |
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Sayın Başkanım, çok teşekkür ediyorum.
Çok değerli Komisyon üyeleri, Sayın Genel Müdür ve yönetim kurulu üyeleri, diğer kurumların temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Sayıştayımızın Değerli Başkanı ve üyeleri, saygılar sunuyorum.
Tabii, "liman" deyince Ordu'dan mevzubahis açılınca birkaç şey söylemek istedim: Ordu Limanı'yla ilgili, evet, Ordu Limanı özelleştirildiği dönemde bir firma, burada ismi geçen "Çakıroğlu Liman İşletmeleri AŞ" adında firma burayı devralıyor fakat devraldığı liman yıllar önce yapılmış ve bu limanın işlevsel bir durumu yok. Oradan yapılacak bir gönderi de yok yani orayla ilgili o limanı aktif kullanma şansı yok. İhaleyi zamanında almış, daha sonra da sonraki süreçlerde oradan bir şey gönderemeyince yani transfer gerçekleştiremeyince, belli bir süre sonra zarar ettiğini görünce burayı bırakmış. Ama bu esnada oraya verdiği ya da yaptığı şeyler karşılığında ödemesi gerekli olan bir ödeme varsa onların tahsil edilip edilmediğiyle ilgili bilgim yok. Ama ben o limanın zarar ettiğini, işleten tarafından da zararda olduğunu dışarıda yaşayan biri olarak bunu gördüm.
Tabii, Ordu'da, Fatsa, Ordu merkez, Ünye Limanı var, 3 tane limanımız var, 3 limandan bu bahsedilen, gündeme gelen, geri devredilen liman Ordu merkezdeki liman ve onun haricinde bir de Fatsa ve Ünye'de var. Bu daha çok kömür taşımacılığında aktif kullanılıyordu, kömür işi bittikten sonra limanlar işlevsel hâle geldi. Bu sefer de devlet de elbette 2014'te "Bunu daha aktif işletebilecek birileri varsa biz buraları ihaleye çıkalım, verelim." dedi ve doğru bir karardı. O zamanki karar doğruydu çünkü işlevsel hâle getirebilmek için özel işletmecilerin bunu gerçekleştirmesi ve işletmesi gerekiyordu. O zaman özelleştirildi, para kazanamayanlar bunu bırakmak zorunda kaldı fakat neticede şu anda, 2015 yılında Bakanlar Kurulunda alınan karardan sonra 2015 yılında Ordu Büyükşehir Belediyesine bunlar devredildi. Önce ilçe belediyelere verildi, Ünye, Ünye Belediyesine; Fatsa, Fatsa'ya; Ordu, Ordu'ya verilmişti. Büyükşehir olmasıyla birlikte hepsi büyükşehir uhdesine geçti fakat bu limanları da elbette belediyeler kolay işletemez. Ama son dönemde burada bahsedilen Mersin'deki -yanlış söylemiyorsam- SEKA Taşucu Limanı'nın geri devralınmasında ve buradaki kâr marjına baktığımızda çok önemli ciddi bir kâr. Ama ne zamandan sonra yapılan kâr? Türkiye'nin ihracatının artmaya başladığı zamandan sonra olan bir kâr. Yani Türkiye Cumhuriyeti devleti şu anda 220 milyar dolar ihracat yapıyor, bu ihracatın belli bir kısmını da deniz yoluyla yapıyor. Elbette buradaki liman kârlı gözükebilir, doğrudur, kârlıdır da ama Ordu'daki limandan yapılacak olan bir ihracatın kârlılığı ve ne kadar ihracat yapılacağı ortada olmayınca bununla ilgili elbette hem belediye hem Denizcilik İşletmeleri AŞ bu konuda limanın büyükşehre devredilmesini o zaman uygun görmüş ve devredilmiş. Büyükşehir Belediyesinden yüzde 25'lik payını alabilmesi için de daha sonradan Büyükşehir Belediyesi buraya ekstra yatırımlar yapmış yani orada mendireklerin uzatılmasıyla ilgili, bunlarla ilgili izinler alınmış, yatırımlar yapılmış. Neticede o bölgede yapılan, devredildiği zaman, bu limanlar özelleştirildiği zaman ortada olan hizmet verme şekli ile şu anki hizmet verme şekli çok farklı. Yani o zaman hizmet verebilmesi için yeterli değil, bunu yeterli hâle işletmeyi alanlar getiriyor, Ordu Büyükşehir Belediyesi getiriyor ve belli bir seviyeye getiriyor ve şu anda limanlarımız iyi hizmet verebilecek seviyede. Ama Ordu Ünye Limanı'ndan ihracat olacak ki ciddi manada oradaki liman para kazansın. Şu anda limanların, bizim bölgemizdeki limanların çok fazla rantabl olmadığını düşünüyorum. Ama benim buradaki esas ricam Denizcilik İşletmelerinden, bu konuda, belediyelerimiz işletemiyorsa bunlarla ilgili yeni bir yasayla bunların devralınması ve işler hâle getirilmesi gerekir.
Ünye Limanı'ndan Rusya'ya yaptığımız ihracatın yüzde 90'ını oradan gönderebiliriz, bunlar da yapılabilir İç Anadolu'dan gelen, bunlarla ilgili çalışma yapılmasını ve diğer konularla ilgili de...
Tabii, burada Atila Bey'in sorduğu çok soru var, o soruları sorarken 2014 yılındaki limanların durumu ile bugünkü limanları kıyaslayınca, tabii, bu sorular olabilir. Ama 2014 yılında bu soruları sorsaydık bugün burada birçoklarının limanlarla ilgili diyeceği şuydu: "Limanlar para kazanmıyor ve işler hâlde değil." İhracat artınca ihracatla birlikte limanlarımız da hareketlendi, bu limanların hareketliliğiyle birlikte limanlarımız para kazanmaya başladı hem Mersin'deki hemen diğer bölgelerdeki limanlarımız. İnşallah önümüzdeki günlerde ihracatımızı daha da artıracağız ve Ordu Limanı gibi Karadeniz'deki diğer limanların birçoğu da daha işler hâle gelecek ve Denizcilik İşletmeleri de bu konunun takipçisi olarak inşallah bu şeyde hem yatırımlar hem takipleriyle daha iyi bir seviyeye taşıyacağımıza ben inanıyorum. Hem şu anda burada bulunan Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdürümüze ve yönetim kurulu üyelerine bahsettikleri, geri aldıkları limanda yaptıkları kârdan dolayı teşekkür ediyorum, saygılar sunuyorum.